بررسی شواهد وضعیت اجتماعی زنان در متون منتخب ادب فارسی (شاهنامه، بانوگشسپ نامه، خسرو و شیرین، گل و نوروز)

محورهای موضوعی : زن و جامعه

آزاده مختارنامه ¹ , زرین تاج واردی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز
2 - دانشیار بخش زبان و ادیبات فارسی دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1395/04/07 تاریخ پذیرش : 1395/04/07 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: زن, ادبیات, جامعه,

چکیده مقاله :

آثار ادبی و مسائل اجتماعی با هم ارتباطی تنگاتنگ دارند؛ چنانکه با بررسی آثار بزرگ ادبی می­توان به نکات ظریف اجتماعی در کنار آن پی برد. از جمله مسائل مهمی که همواره ذهن بشر را به خود مشغول داشته است، نقش اجتماعی زنان در طول تاریخ می باشد. در این پژوهش به جستجو و تأمل درباره­ی حقایق اجتماعی که در مورد زنان در متون ادبی منتخب بیان شده است پرداخته ایم؛ چنانکه دیده می­شود بر اساس این تحقیقات بسیاری از حقایق تاریخی و ادبی با هم همسو می­باشند. به این ترتیب با کمک آثار ادبی، می­توان بسیاری از زوایای تاریک وضعیت اجتماعی زنان را روشن ساخت.  در این پژوهش روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی می­باشد. با مطالعه و بررسی چهار اثر شاهنامه، بانوگشسپ نامه، خسرو و شیرین و گل و نوروز به جمع آوری شواهد لازم پرداخته ایم. امید است که با این پژوهش به نتایج ارزنده ای در باب وضعیت اجتماعی زنان دست یابیم و دریچه­ای تازه برای ادامه مطالعات ادبی- جامعه شناسی به روی خوانندگان گشوده شود.

چکیده انگلیسی:

Literary works are closely related to social issues. As we can discover social subtle points by searching through great works of literature. The woman’s role in the field of literature is among the important issues engaging human's mind constantly, which has been the answer of the most questions concerning with women especially their roles in the society. By studying through literary works in various periods, worthy results are achieved concerning with women and their roles in the society through the lyrical and epical literary texts consisting of Shahnameh, Banoogoshasp nameh, Khosro & Shirin and Gol & Norooz. The research method in this survey is analytic-descriptive method. Studying the above-mentioned four works led to collecting the convincing evidence. Valuable results of this research regarding woman’s state open a fresh window for more  social –literary studies.  

منابع و مأخذ:

Akbari, M. (2001). Shayest Nashayeste Zanan Dar Shahnameh. Majale Daneshkadeye Adabiat va Oloome Ensani Daneshgahe Tehran, 158,159.)PERSIAN).

Alavi, H. A. (2010). Zan Dar Irane Bastan. Tehran: Hirmand. )PERSIAN).

Banoogoshaspnameh. (2003). Banoogoshaspnameh. Tehran: Pajooheshkah Oloome Ensani va Motaleate Farhangi)PERSIAN).

Chaild, G. (1963). Seire Tarikh. Tehran: Entesharate Daneshgahe Tehran.( PERSIAN)

Ferai, R. N. (1994). Mirase Bastani Iran. Tehran: Entesharate Elmi Farhangi.( PERSIAN)

Ferdovsi, A. (1991). Shahnameh. Tehran: Shekate Chap va Entesharate Elmi.( PERSIAN)

Ferdovsi, A. (1995). Shahnameh. Tehran: Ghatre.( PERSIAN)

Gindz, A. (1994). Jamee Shenasi. Tehran: ney.( PERSIAN)

Gorbani, Z. (2010). Jaygah Ejtemaee Zan dar Irane Bastan va Yoonane Bastan. Shiraz: Daneshgahe Shiraz.(PERSIAN)

Hoseini, M. (2008). Rishehaye Zan Setizi Dar Adabiate Farsi. Tehran: Cheshmeh. (PERSIAN)

Kadivar, J. (1996). Zan. Tehran: Etelaat. (PERSIAN)

Karachi, R. (2008). Banoogoshasp Pahlavan Banooye Hamasehaye Iran. Tehran: Pajooheshkadeye Adabiat va Oloome Ensani. (PERSIAN)

khajoo, K. (1971). Masnavi Gol va Norooz. Tehran: Bonyade Farhangi Iran. (PERSIAN)

Kokh, H. M. (2000). Az Zabane Dariyoosh. Tehran: Karang. (PERSIAN)

moghadam Gol Mohamadi, M. (2010). Moroori bar Pishineye Zanan dar Toole Tarikh. Tehran: Eghbal. (PERSIAN)

Najari, M. (2011). Zanane Shahnameh. Tehran: Ketabe Ameh. (PERSIAN)

Nezami, E. E. (1999). Khosro va Shirin. Tehran: GHatre. (PERSIAN)

Roohol Amini, M. (1991). Sakhtare Ejtemaee Eddevajhaye Shahnameh. Chista, 70. (PERSIAN)

Satari, J. (1994). Simaye Zan Dar Farhange Iran. Tehran: Markaz. (PERSIAN)

Shakeri Yekta, M. A. (1999). Zane Irani dar Kheshte Kham va Zabane Farsi. Honar va Andishe, 109-110. (PERSIAN)

Sirjani, S. (1996). Simaye Do Zan. Tehran: Nashre no. (PERSIAN)