تبیین گستره فقر شهری و شناسایی سکونتگاههای غیر رسمی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی: نسیم شهر تهران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایمحمد قاسمی سیانی 1 , مهدی حقی 2
1 - عضو هیات علمی گروه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
2 - پژوهشگر گروه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
کلید واژه: فقر شهری, عدالت فضایی, سازمان فضایی, نسیم شهر, سکونتگاه غیر رسمی,
چکیده مقاله :
طی دهه‌های اخیر مبحث عدالت فضایی، از منظر تبیین فقر شهری و گستره سکونتگاههای غیر رسمی در میان جغرافیدانان و برنامه‌ریزان شهری اهمیت ویژه‌ای یافته است. بی عدالتی در نحوه‌ی توزیع اعتبارات و تسهیلات تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهرها می‌گذارد. این امر بر نابرابری و عدم تعادل فضایی شهرها و گستره فقر شهری و شکل‌گیری سکونتگاههای غیر رسمی دامن می‌زند. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی کم توجهی یا بی‌توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورها است. مناطق فقیر شهری در ابعاد اجتماعی – اقتصادی و کالبدی دارای شاخص‌هایی هستند که این مناطق را نسبت با سایر مناطق شهری دچار رکود و انزوا می‌سازد و به نوعی به شکل سکونتگاههای غیر رسمی نمود عینی می‌یابد. این مقاله به تبیین فقر شهری و سکونتگاههای غیر رسمی نسیم شهر از دیدگاه عدالت فضایی پرداخته است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی، و از نوع تحقیق بنیادی - کاربردی است. برای تبیین فقر شهری از روش AHP و تحلیل اطلاعات جغرافیایی به صورت نرمافزاری بهره‌گیری شده، که با استفاده از نرم افزار GIS توزیع و پراکندگی فقر از منظر عدالت فضایی در نسیم شهر تحلیل گردید. اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی و با ابزار پرسشنامه و مصاحبه به دست آمده است. نتایج نشان می‌دهد محدوده‌های حصارک پایین، وجه آباد، محدوده جنوبی احمد آباد و کلمه به لحاظ شاخص‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی از جمله محدوده‌های آسیب پذیر نسیم شهر هستند. این محله‌ها دارای بیشتر سکونتگاه غیررسمی و بالاترین میزان فقر شهری است. و محله اسماعیلآباد و هسته مرکزی شهر از نظر شاخص‌های مورد بررسی در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند.
Over recent decades, the topic of spatial justice is important n terms of determining the extent of urban poverty and informal settlements among geographers and urban planners. Injustice in the distribution of funds and facilities can have irreversible effects on the structure and nature of cities that leaded to imbalance of urban spatial, growth of urban poverty and informal settlements formation..One of the problems of urbanization and urbanism is ignoring the effects of spatial justice in countries.Poor urban areas have factors in terms of socio - economic and physical features that make these areas inactivite and isolate in compare with other urban areas with their informal settlements. This article discuss urban poverty and informal settlements of Nsim Shahr from the perspective of spatial justice. This descriptive-analytical study was used hierarchical analysis of AHP method and GIS program has been used to analyze the distribution and dispersion of poverty from the perspective of spatial justice.The collected data were obtained via the library and field studies, questionnaires and interviews. The results show that Hesarak paeen, Vajih abad, south of Ahmadabad and Kolmeh in terms of various indicators of social, economic and spatial are vulnerable areas of the Nasim shar because of informal settlements and the high growth rate of urban poverty. Ismael Abad discit and downtown core are placed in a better situation.
_||_