بررسی ظرفیت‌ها و محدویت ها جهت توسعه گردشگری با تاکید بر کارآفرینی (مطالعه موردی: منطقه اورامانات کرمانشاه)

طوبی باقری ¹ ( دانشجوی دکتری گروه جغرافیا ،واحد یادگارامام خمینی (ر ه) شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران )
مجید ولی شریعت پناهی ² ( واحد یادگارامام خمینی (ر ه) شهرری )
علیرضا استعلاجی ³ ( دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری- تهران. ایران. )

تاریخ ارسال : 1402/07/22 تاریخ تایید : 1403/02/03

کلید واژه: گردشگری, کارآفرینی, منطقه اورامانات, معیار های توسعه,

چکیده مقاله :

ارتقا ظرفیت کارآفرینی عاملی مهم در بهبود وضعیت اقتصادی و جلوگیری از خروج ساکنین منطقه است. یکی از مواردی که می‌توان با استفاده از آن کارآفرینی را در شهر و روستا بهبود بخشید استفاده از توان و قابلیت‌های هر منطقه باتوجه ‌به صنعت گردشگری است. منطقه اورامانات باتوجه ‌به توان محیطی بالا در خصوص جذب گردشگر می تواند به‌عنوان یکی از عرصه‌های تنوع‌ بخش به اقتصاد منطقه موردتوجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت‌ها و محدویت های منطقه اورامانات جهت توسعه صنعت گردشگری با تاکید بر کارآفرینی انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی - تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی، مصاحبه و پرسش‌نامه در بین خبرگان و ساکنان منطقه اورامانات (312 نفر) بود. با نظر متخصصین و خبرگان حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شش گویه از جمله بازارچه های خرید مرزی، سیستم حمل و نقل زمینی، سکونتگاه های بوم گردی، جاذبه های طبیعی، ورود گردشگران دفاع مقدس و هنرهای بومی محلی شناسایی شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف، آزمون دوجمله ای، آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج بدست آمده از تحلیل گویه ها نشان داد که منطقه اورامانات در حال حاضر میتواند از جاذبه های طبیعی و بازارچه های خرید مرزی در جهت توسعه کارآفرینی بهره مند شود. اما مواردی چون ناکافی بودن سکونتگاه های بوم گردی و کمبود مسیرهای دسترسی مناسب، نیاز به توجه به این معیارها را میطلبد. از طرفی با توجه به فراهم نبودن شرایط زیر ساختی و فرهنگی جهت ورود گردشگران دفاع مقدس و همچنین معرفی هنرهای بومی محلی، این دو معیار بستر کافی جهت جذب گردشگر را در شرایط فعلی ندارد. طبق نتایج حاصل از رتبه بندی متغیرهای مورد مطالعه مشخص گردید که بیشترین اولویت منطقه جهت توسعه کارآفرینی از طریق گردشگری به ترتیب شامل بازارچه های خرید مرزی (2.83)، جاذبه های طبیعی (2.70)، سیستم حمل و نقل زمینی (2.51)، سکونتگاه های بوم گردی (2.37)، هنرهای بومی محلی (2.22) و ورود گردشگران دفاع مقدس (1.94) است.

چکیده انگلیسی :

Improving the entrepreneurial capacity is an important factor in improving the economic situation and preventing the departure of the residents of the region. One of the things that can be used to improve entrepreneurship in city and countryside is to use the capabilities of each region with regard to the tourism industry. Due to its high environmental potential in attracting tourists, Oramanat region can be considered as one of the areas that diversify the region's economy. The current research was conducted with the aim of investigating the capacities and limitations of Oramanat region for the development of the tourism industry with an emphasis on entrepreneurship. The method of conducting descriptive-analytical research was using library documents and field research, interviews and questionnaires among experts and residents of Oramanat region (312 people). According to experts in the field of geography and planning, six issues were identified, including border shopping markets, land transportation system, eco-tourism settlements, natural attractions, the arrival of holy defense tourists, and local indigenous arts. Kolmogorov-Smirnov test, binomial test, one-group t test and Friedman test were used in SPSS software to analyze the data. The results obtained from the analysis of 6 items showed that Oramanat region can currently benefit from natural attractions and border shopping markets for the development of entrepreneurship. But things like the inadequacy of eco-tourism settlements and the lack of suitable access routes require attention to these criteria. On the other hand, due to the lack of infrastructural and cultural conditions for the entry of tourists to the holy defense and the introduction of local indigenous arts, these two criteria do not have a sufficient platform to attract tourists in the current situation. According to the results of the ranking of the studied variables, it was found that the highest priority of the region for the development of entrepreneurship through tourism, respectively, includes border shopping markets (2.83), natural attractions (2.70), land transportation system (2.51), settlements Ecotourism (2.37), local indigenous arts (2.22) and the arrival of holy defense tourists (1.94).

متن کامل:



ISSN (Print): 2251-6735 - ISSN (Online): 2423-7051

Research Paper

 

Examining the capacities and limitations for the development of tourism with an emphasis on entrepreneurship (case study: Uramanat region of Kermanshah)

 

Abstract Improving the entrepreneurial capacity is an important factor in improving the economic situation and preventing the departure of the residents of the region. One of the things that can be used to improve entrepreneurship in city and countryside is to use the capabilities of each region with regard to the tourism industry. Due to its high environmental potential in attracting tourists, Oramanat region can be considered as one of the areas that diversify the region's economy. The current research was conducted with the aim of investigating the capacities and limitations of Oramanat region for the development of the tourism industry with an emphasis on entrepreneurship. The method of conducting descriptive-analytical research was using library documents and field research, interviews and questionnaires among experts and residents of Oramanat region (312 people). According to experts in the field of geography and planning, six issues were identified, including border shopping markets, land transportation system, eco-tourism settlements, natural attractions, the arrival of holy defense tourists, and local indigenous arts. Kolmogorov-Smirnov test, binomial test, one-group t test and Friedman test were used in SPSS software to analyze the data. The results obtained from the analysis of 6 items showed that Oramanat region can currently benefit from natural attractions and border shopping markets for the development of entrepreneurship. But things like the inadequacy of eco-tourism settlements and the lack of suitable access routes require attention to these criteria. On the other hand, due to the lack of infrastructural and cultural conditions for the entry of tourists to the holy defense and the introduction of local indigenous arts, these two criteria do not have a sufficient platform to attract tourists in the current situation. According to the results of the ranking of the studied variables, it was found that the highest priority of the region for the development of entrepreneurship through tourism, respectively, includes border shopping markets (2.83), natural attractions (2.70), land transportation system (2.51), settlements Ecotourism (2.37), local indigenous arts (2.22) and the arrival of holy defense tourists (1.94).

Citation:  DOI:

*Corresponding author:  Address:  Tell: Email: [e-mail]

Received:  Accepted:  PP:    Use your device to scan and read the article online                 Keywords: Entrepreneurship, tourism, development criteria, Uramanat region

 

Extended Abstract

 

 

Introduction

 

Improving the entrepreneurial capacity is an important factor in improving the economic situation and preventing the departure of the residents of the region. One of the things that can be used to improve entrepreneurship in city and countryside is to use the capabilities of each region with regard to the tourism industry. Due to its high environmental potential in attracting tourists, Oramanat region can be considered as one of the areas that diversify the region's economy. The current research was conducted with the aim of investigating the capacities and limitations of Oramanat region for the development of the tourism industry with an emphasis on entrepreneurship

 

Methodology

 

The method of conducting descriptive-analytical research was using library documents and field research, interviews and questionnaires among experts and residents of Oramanat region (312 people). According to experts in the field of geography and planning, six issues were identified, including border shopping markets, land transportation system, eco-tourism settlements, natural attractions, the arrival of holy defense tourists, and local indigenous arts. Kolmogorov-Smirnov test, binomial test, one-group t test and Friedman test were used in SPSS software to analyze the data.

 

Results and Discussion 

 

The results obtained from the analysis of 6 items showed that Oramanat region can currently benefit from natural attractions and border shopping markets for the development of entrepreneurship. But things like the inadequacy of eco-tourism settlements and the lack of suitable access routes require attention to these criteria. On the other hand, due to the lack of infrastructural and cultural conditions for the entry of tourists to the holy defense and the introduction of local indigenous arts, these two criteria do not have a sufficient platform to attract tourists in the current situation.

 

Conclusion

 

According to the results of the ranking of the studied variables, it was found that the highest priority of the region for the development of entrepreneurship through tourism, respectively, includes border shopping markets (2.83), natural attractions (2.70), land transportation system (2.51), settlements Ecotourism (2.37), local indigenous arts (2.22) and the arrival of holy defense tourists (1.94).

 

 

 

 

 

 

 

 

شاپا چاپی: 6735 -2251 - شاپا الکترونیکی: 7051 -2423

 مقاله پژوهشی

 

بررسی ظرفیت‌ها و محدویت ها جهت توسعه گردشگری با تاکید بر کارآفرینی (مطالعه موردی:  منطقه اورامانات کرمانشاه)

 

چکیده ارتقا ظرفیت کارآفرینی عاملی مهم در بهبود وضعیت اقتصادی و جلوگیری از خروج ساکنین منطقه است. یکی از مواردی که می‌توان با استفاده از آن کارآفرینی را در شهر و روستا بهبود بخشید استفاده از توان و قابلیت‌های هر منطقه باتوجه ‌به صنعت گردشگری است. منطقه اورامانات باتوجه ‌به توان محیطی بالا در خصوص جذب گردشگر می تواند به‌عنوان یکی از عرصه‌های تنوع‌ بخش به اقتصاد منطقه موردتوجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت‌ها و محدویت های منطقه اورامانات جهت توسعه صنعت گردشگری با تاکید بر کارآفرینی انجام شد. روش انجام پژوهش توصیفی - تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی، مصاحبه و پرسش‌نامه در بین خبرگان و ساکنان منطقه اورامانات (312 نفر) بود. با نظر متخصصین و خبرگان حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شش گویه از جمله بازارچه های خرید مرزی، سیستم حمل و نقل زمینی، سکونتگاه های بوم گردی، جاذبه های طبیعی، ورود گردشگران دفاع مقدس و هنرهای بومی محلی شناسایی شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف، آزمون دوجمله ای، آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن در نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج بدست آمده از تحلیل گویه ها نشان داد که منطقه اورامانات در حال حاضر میتواند از جاذبه های طبیعی و بازارچه های خرید مرزی در جهت توسعه کارآفرینی بهره مند شود. اما مواردی چون ناکافی بودن سکونتگاه های بوم گردی و کمبود مسیرهای دسترسی مناسب، نیاز به توجه به این معیارها را میطلبد. از طرفی با توجه به فراهم نبودن شرایط زیر ساختی و فرهنگی جهت ورود گردشگران دفاع مقدس و همچنین معرفی هنرهای بومی محلی، این دو معیار بستر کافی جهت جذب گردشگر را در شرایط فعلی ندارد. طبق نتایج حاصل از رتبه بندی متغیرهای مورد مطالعه مشخص گردید که بیشترین اولویت منطقه جهت توسعه کارآفرینی از طریق گردشگری به ترتیب شامل بازارچه های خرید مرزی (2.83)، جاذبه های طبیعی (2.70)، سیستم حمل و نقل زمینی (2.51)، سکونتگاه های بوم گردی (2.37)، هنرهای بومی محلی (2.22) و ورود گردشگران دفاع مقدس (1.94) است.

 

تاریخ دریافت: تاریخ پذیرش:   شماره صفحات:    از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به صورت آنلاین استفاده کنید     واژه­های کلیدی: کارآفرینی، گردشگری، معیار های توسعه، منطقه اورامانات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

استناد:  

DOI:

 

مقدمه 

 

گردشگری در سالهای اخیر تأثیر زيادی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان داشته است .ايجاد اشتغال، ارزآوری، تعادل منطقه‌ ای، كمک به صلح جهانی، كمک به سرمايه گذاری در میراث فرهنگی، كمک به بهسازی محیط و زيستگاه‌های حیات وحش، توسعه نواحی روستايی دارای جاذبه‌های گردشگری و جلوگیری از برون كوچی جمعیت و مانند آن، از جمله مزايای اين صنعت بوده است(رحیمی،1397: ،3؛ پاپلی یزدی و سقایی، 1393: 84). یکی از شیوه‌هایی که می تواند آثار اقتصادی مهمی در مناطق داشته باشد و به ‌نوعی می‌تواند به کند شدن روند تخلیه سکونتگاه‌ها و کاهش مهاجرت جمعیت روستایی کمک کند گردشگری است که می‌توان به مجموعه فعالیت‌ها و خدماتی که در ارتباط با یک شخص گردشگر، در هنگام مسافرت وی به یک منطقه انجام می‌گیرد، اطلاق نمود که  شامل گردشگری کشاورزی، گردشگری مزرعه، گردشگری طبیعی و گردشگری فرهنگی می باشد که با توجه به ماهیت فعالیت گردشگری دلایل اصلی توجه به گردشگری در نواحی شهری و روستایی را می‌توان نقش آن در اشتغال‌زایی و افزایش درآمد ساکنان، کاهش میزان مهاجرت‌های روستایی به شهرها، به‌روز کردن اطلاعات ساکنین از طریق تماس با گردشگران و مواردی از این قبیل را نام برد(نوربخش، 1389: 27؛ قادری، 1388: 23). درواقع گردشگری می‌تواند در افزایش درآمد خانوارها از طریق فروش محصولات زراعی، صنایع‌دستی، غذاهای محلی و... نقش بسیار مهمی را ایفا کند البته این به شرطی است که موانع و مشکلات موجود بر سر راه این فعالیت از قبیل فقدان مهارت‌های مدیریتی حمل‌ونقل، محدودیت فصل گردشگری و.. مرتفع شده و تقلیل یابند. در پژوهش حاضر که هدف اصلی آن بررسی ظرفیت ها و محدودیت های توسعه گردشگری با تاکید بر کارآفرینی درمنطقه اورامانات می باشد، صنعت گردشگری به عنوان متغیر مستقل وعاملی تاثیر گذار در متغیر وابسته که همان ظرفیت کارآفرینی می باشد در نظر گرفته شده و مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به جاذبه های طبیعی، صنایع دستی، تاریخی و فرهنگی غنی منطقه اورامانات می توان اقدام به جذب گردشگر نمود و با استفاده از این ظرفیت ها به ارتقا کارآفرینی در نواحی یاد شده و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی اقدام نمود. با توجه به موارد گفته شده سوال اصلی پژوهش حاضر این است که، مهمترین اولویت ها و فاکتورهای موثر بر توسعه گردشگری با تاکید بر کارآفرینی درمنطقه اورامانات کدامند؟

پیشینه تحقیق و مبانی نظری

محمدی یگانه و دیگران(1395) در پژوهشی تحت عنوان نقش کارآفريني در توسعه مناطق روستايي با تاکيد بر گردشگري (مورد: دهستان حصار وليعصر- شهرستان آوج)پرداخته اند. تحليل کمي نتايج داده هاي پرسشنامه اي با استفاده از آزمون t تک نمونه اي نشان داد که معناداري تفاوت ميانگين عددي از مطلوبيت عددي مورد آزمون در نظر گرفته شده است، بيانگر اين نکته است که توسعه گردشگري در روستاهاي موردمطالعه، توانسته است نقش مهمي در بهبود شرايط کارآفريني در بين ساکنين محلي ايجاد کند. نجفی و دیگران (1395) در پژوهشی تحت عنوان سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی در مناطق استرآباد جنوبی در شهرستان گرگان پرداخته اند. نتایج نشان داد در معیارهای 10 گانه مورد بررسی، روستاهای نصرآباد، قرن آباد و مریم آباد دارای بهترین وضعیت جهت توسعه کارآفرینی می باشد. اکبرپور (1395) در پژوهشی تحت عنوان نقش و عملکرد توانمندسازي ساکنین بخش مرکزي شهرستان هشترود پرداخته اند. نتايج تحقيق نشان داد که در مجموع، روستاهاي موردمطالعه، نسبت به شاخص هاي مؤلّفة شخصي که در چهار بُعد مورد بررسي قرار گرفت، ساکنین در گرايش به فعّاليّت هاي کارآفرينانه بيشتر با گرايش به تأمين اميال و برداشت هاي فردي خود که در غالب گويه هايي همانند کسب سود، کسب اعتبار اجتماعي و. . . مطرح بوده، به رويکرد کارآفريني علاقه داشته اند. دادورخانی (1395) در پژوهشی تحت عنوان تحليل نقش گردشگري در توسعه ويژگي‎ هاي كارآفرينانه و گرايش به كارآفريني در بين جوانان روستايي پرداختند. نتايج حاصل نشان داد جوانان روستاي کندوان نسبت به جوانان روستاي اسکندان از ويژگي ‌هاي کارآفرينانه بالاتري برخوردارند و ‎دليل آن تعاملات فرهنگي در اثر حضور گردشگران و همچنين شكل‌ گيري زيرساخت ‌هاي اوليه و وجود فرصت ‎هاي جديد در اثر گردشگري است. سلطانی نژاد و وثوقی (1394) به بررسی ظرفیت های کارآفرینی در گردشگری در کرمان پرداختند. آنها به این نتیجه رسیدند که گردشگری با ایجاد فرصت های جدید اقتصادی برای جوامع محلی، در توسعه فعالیت های کارآفرینی بسیار موثر است و کارآفرینی با رشد گردشگری و افزایش تقاضاهای جدید نسبت به انواع مختلف گردشگری وابسته است. بی‌یرد (2009) در پژوهشی با عنوان بررسی نگرش‌های جامعه میزبان از نتایج گردشگری در نواحی شمال شرقی کارولینا با هدف بررسی ادراکات متفاوت از توسعه گردشگری انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که تفاوت‌های معناداری بین نگرش‌های چهار گروه از گردشگران وجود دارد و در گروه جامعه میزبان تمایل به توسعه گردشگری بیشتر بود. سو (2011) پژوهشی با عنوان گردشگری در چین را با استفاده از ۶ مدل متفاوت به انجام رسانید. نتایج نشان داد که در دو دهه گردشگری به‌سرعت ترقی یافته و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث فکری در چین تبدیل شده است. اما با این ‌وجود، در آنجا این نوع گردشگری نقش اندکی در باززائی و ترمیم اقتصادی - اجتماعی چین داشته است.

فراهانی و دیگران (2021) در مطالعه ای به ارزیابی موانع توسعه کارآفرینی گردشگری در ناحیه چالدران پرداختند. آنها ضمن شناسایی و ارزیابی مهمترین موانع کارآفرینی گردشگری در شهرستان چالدران، با ارائه پیشنهادهای کاربردی، شرایطی را ترسیم نمودند که میتواند توسعه کارآفرینی گردشگری را در منطقه مزبور رقم بزند. در این راستا با توجه به دادههای گردآوری شده و گویهای مورد بررسی، نتایج حاکی از آن بود که هر پنج بعد مورد بررسی به عنوان مانعی در ایجاد توسعه و بهبود کارآفرینی ناحیه هدف گردشگری موثر بوده اند  که بیشترین موانع کارآفرینی در منطقه مورد مطالعه مربوط به بعد اجتماعی و فرهنگی بود. داوری و دیگران (1402) در مطالعه ای به بررسی کارآفرینی و نقش آن در توسعه اقتصاد استان آذربایجان شرقی با تأکید بر نقش گردشگری پرداختند. این مطالعه براساس نظر سنجی از کارشناسان و متخصصین 10 روستای گردشگرپذیر استان آذربایجان شرقی انجام شد. نتایج حاکی از این بود که رابطه معناداری بین توسعه کارآفرینی و توسعه پایدار اقتصادی وجود دارد و در روستاهایی که گردشگرپذیری بیشتری دارند فعالیت های کارآفرینانه بیشتری صورت می گیرد. صفری علی اکبری و صادقی (1401) به تحلیل چالش ها و راهبردهای توسعه گردشگری نواحی روستایی در شهرستان پاوه پرداختند. نتایج نشان داد که مهمترین راهبردهای توسعه گردشگری در راستای رفع چالش ها شامل توسعه خدمات و زیرساخت(608/31%)، سرمایه گذاری و رونق فعالیت های اقتصادی(033/27%) و فعالیت های فرهنگی و رسانه ای(925/8 %) می باشد. رحیمی و دیگران (1401) در مطالعه ای به برنامه ریزی و آینده‌نگاری توسعه پایدار گردشگری استان خوزستان پرداختند. طبق نتایج مطلوب ترین سناریو جهت توسعه پایدار شامل مجموعه ای از شاخص مدیریت تخصصی، شرایط آب و هوای و اقلیم، رسانه ها، شبکه حمل و نقل، خدمات رفاهی و پذیرایی و مناسب بودن هزینه شناسایی شد. تان و دیگران (2024) به بررسی بهره وری از ظرفیت های گردشگری بین مناطق مختلف در کشور چین پرداختند. آنها به این نتیجه رسیدند که دسترسی به حمل و نقل، سطوح بازاریابی و تبلیغات، مجاورت جغرافیایی با مناطق پر رونق اقتصادی، رایگان بودن دسترسی به منابع گردشگری و باز بودن اقتصادی (آزاد بودن واردات و صادرات) می تواند به طور قابل توجهی بر بهره وری از ظرفیت های گردشگری تأثیر بگذارد.

 

 

 

مواد و روش تحقیق

 

تحقیق حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی و توسعه ای می باشد که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی داده های لازم جمع آوری شدند.  حجم نمونه توسط فرمول کوکران 312 نفر تعیین شد و روش نمونه گیری در تحقیق حاضر از نوع  روش غیر احتمالی سهمیه ای (طبقاتی قضاوتی) است. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه می باشد که حاصل بررسی ادبیات نظری و مصاحبه با اساتید دانشگاه در حوزه علوم جغرافیایی، نظریه‌پردازان و نخبگان می باشد. در تحقیق حاضر جامعه آماری خبرگان از 30 نفر تشکیل شده است. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه می باشد که حاصل بررسی ادبیات نظری و مصاحبه با اساتید دانشگاه در حوزه علوم جغرافیا می باشد. در این تحقیق مدل مفهومی پیشنهادی که ابعاد مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن بر اساس مطالعه ادبیات نظری استخراج‌ شده‌اند اعتبار و پایایی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی روایی صوری و اینکه ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های استخراج ‌شده تا چه حد همسو با هدف پژوهش بوده و توانایی تدوین مدل و الگوی استراتژی مناسب را دارند از نظر متخصصان و خبرگان استفاده شد به نحوی که ابعاد و مؤلفه‌ها و مدل پیشنهادی در اختیار تعداد خاصی از آن‌ها 7 نفر قرار داده شد و با نظرخواهی آنان تک‌تک این ابعاد و مؤلفه و شاخص‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا مشخص شد که تا چه حد این موارد برای بررسی تاثیر صنعت گردشگری برکارآفرینی مطلوب بوده و متناسب هستند.

در مرحله بعد برای تعیین روایی محتوایی از ضریب لاشه استفاده شده است (رابطه 1). به‌نحوی‌که از حداقل 12 نفر از متخصصان و خبرگان حوزه جغرافیا و برنامه‌ریزی که دارای تخصص و تجارب کافی بودند نظرخواهی در مورد تک‌تک ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های پرسشنامه و مدل مفهومی پیشنهادی انجام گرفت تا ضرورت و اهمیت هرکدام از این موارد در طراحی و تبیین الگوی استراتژی مورد نظر پژوهش مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا از رابطه زیر استفاده شد. در این فرمول nE  تعداد متخصصانی است که به مؤلفه‌ها و شاخص‌ها پاسخ بلی داده‌اند و N تعداد کل متخصصان است.

CVR=                                    (1)  

لازم به ذکر است که این موضوع از طریق یک طیف دوقسمتی بله (موافقت) و خیر (مخالفت) انجام می‌گیرد تا نظرخواهی در مورد تک‌تک ابعاد و مؤلفه‌های مدل مفهومی پیشنهادی صورت پذیرد و روایی آن‌ها محاسبه شود و به حد قابل‌قبول (59%) برسد. مطابق نتایج به دست آمده مشخص می‌شود که تمامی شاخص‌های مربوط به مؤلفه‌ها دارای روایی بیشتر از مقدار حداقلی یعنی 59% هستند؛ بنابراین این یافته دال بر این موضوع دارد که از منظر خبرگان و متخصصان شاخص‌ها دارای اهمیت و ضرورت لازم تاثیر صنعت گردشگری برکارآفرینی را دارند. مقدار موافقت خبرگان و نخبگان در تمامی شاخص‌های مربوط به مؤلفه‌ها بالای 10 بوده است، بدین معنی که از جمع 12 نفر آن‌ها حداقل 10 نفر موافقت خود را با ضرورت و اهمیت این گویه ها در راستای تاثیر صنعت گردشگری برکارآفرینی ابراز داشته‌اند. ضریب C.V.R کلی تاثیر صنعت گردشگری برکارآفرینی نیز بالای 83/0 است و این میزان دال برموافقت بسیار زیاد نخبگان و خبرگان متخصص این حوزه با سؤالات و شاخص‌های پیشنهادی محقق دارد؛ به عبارت دیگر ضریب روایی بالا تائید کننده اعتبار محتوایی ساختار کلی پرسشنامه بوده و این اصل را به به اثبات می‌رساند که متغیرها و مفاهیم استخراج شده از ادبیات نظری به‌ درستی مورد سنجش و تعریف عملیاتی قرار گرفته‌اند و توانایی پاسخگویی به اهداف تحقیق را دارند.

پایایی پژوهش: جهت بررسی میزان همسازی درونی و پایایی پرسشنامه پژوهش از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. به‌نحوی‌که با توزیع پرسشنامه بین 30 نفر و وارد کردن اطلاعات در نرم‌افزار SPSS مقدار آلفا برای هر بعد و مؤلفه به‌صورت جداگانه محاسبه شد و اطمینان نهایی از مقدار پایایی قابل قبول (یعنی 0.7) برای آن‌ها حاصل شده است. در نهایت با توجه به نتایج مذکور می‌توان گفت که متغیرها و شاخص‌های پیشنهادی استخراج شده از ادبیات نظری که در جهت تاثیر صنعت گردشگری برکارآفرینی انتخاب شده‌اند از اعتبار و پایایی لازم بهره‌مند بوده و قابلیت پاسخگویی به اهداف پژوهش را دارند.

روش و ابزار تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها

پس از تهیه ی سؤالات و توزیع آن بین جامعه خبرگان و با استفاده از نتایج حاصله از جامعه خبرگی و طراحی و تنظیم پرسش‌نامه نهایی برای تجزیه‌ و تحلیل داده‏های جمع‏آوری شده از آمار توصیفی و جهت تشریح و تبیین پاسخ‏های داده شده به سؤالات، از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف، آزمون دوجمله‌ای و آزمون t تک گروهی استفاده شد. برای این مهم در ابتدا پتانسیل‌های گردشگری منطقه اورامانات که منجر به ارتقا کارآفرینی می‌شود از طریق مصاحبه با خبرگان استخراج و سپس لیستی از این موارد را در اختیار مردم محلی شرکت کننده قرار داده و فراوانی وزن و مطلوبیت هرکدام از موارد مستخرجه را احصاء نموده. متخصصان و خبرگان حوزه جغرافیا و برنامه‌ریزی 6 گویه (بازارچه های خرید مرزی، جاذبه های طبیعی، سیستم حمل و نقل زمینی، سکونتگاه های بوم گردی، هنرهای بومی محلی و ورود گردشگران دفاع مقدس) را با درنظر گرفتن تک‌تک ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های طراحی و تبیین الگوی استراتژی مورد نظر پژوهش انتخاب نمودند. طبق این پرسشنامه پاسخ های محتمل شامل موافق خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، و خیلی کم بود که در آزمون دو جمله ای  و t  تک گروهی پاسخ های خیلی زیاد و زیاد بعنوان پاسخ های مثبت (H1 = شرایط فعلی منطقه اورامانات از توانمندی های لازم برای ارتقاء کارآفرینی برخوردار است) و موافق متوسط، کم و خیلی کم بعنوان پاسخ های منفی(H0 = شرایط فعلی منطقه اورامانات از توانمندی های لازم برای ارتقاء کارآفرینی برخوردار نیست) در نظر گرفته شد. در مرحله بعد با استفاده از آزمون فریدمن جهت رتبه بندی و اولویت بندی معیار ها اقدام گردید. مراحل انجام پژوهش در شکل 1 نشان داده شده است.

آزمون دوجمله‌ای (Binomial)

آزمون دوجمله‌ای، یک آزمون ناپارامتریک می‌باشد که در آن بر مبنای یک مقدار یا مشخصه به بررسی موفقیت و شکست پرداخته می‌شود. منظور از موفقیت و شکست وجود یا عدم وجود یک متغیر در جامعه مورد بررسی می‌باشد( فال سلیمان و غلامی، 1392: 47). هدف اصلی آزمون بررسی مفروضات است تا مشخص گردد منطقه اورامانات از توانمندی های لازم برای ارتقا کارآفرینی برخوردار است یا خیر؟ و نظرجامعه بومی در خصوص توسعه گردشگری چیست؟ و آیا جامعه توانایی و تمایل لازم را برای کارآفرینی با بهره گیری از گردشگری دارد یا خیر؟

آزمون t  تک گروهی(One Sample t-Tset)

آزمون t تک نمونه یک روش پارامتریک و یکی از انواع آزمون میانگین جامعه است. برای آزمون فرض پیرامون میانگین یک جامعه از آزمون t تک نمونه استفاده شد(نادی و سجادیان، 1391: 22). 

آزمون فریدمن(Friedman)

آزمون فریدمن یک آزمون ناپارامتری، معادل آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری (درون گروهی است) که از آن برای مقایسه میانگین رتبه‌ها در بین k متغیر (گروه) استفاده میشود(مظهری و دیگران، 1396: 32).

 

شکل 1-مراحل انجام پژوهش

 

محدودۀ مورد مطالعه

منطقه اورامانات محدوده‌ای از استان کرمانشاه با مساحت تقریبی ۴۳۷۷ کیلومتر که در حدود 4/17 درصد از کل استان را شامل می‌شود و شامل ۴ شهرستان پاوه، جوانرود، روانسر و ثلاث باباجانی می‌باشد (شکل 2). این منطقه از سمت شمال تا شمال شرقی با استان کردستان، از سمت جنوب با شهرستان‌های دالاهو و سرپل‌ذهاب، از سمت شرق با شهرستان کرمانشاه و سمت غرب و شمال غربی با کشور عراق هم‌مرز می‌باشد. این منطقه به‌عنوان سکونتگاهی شهری، عمری در حدود چهار دهه (سال تأسیس شهرستان پاوه و اورامانات ۱۳۳۷) دارد. منطقه اورامانات در محدوده کوه‌های زاگرس واقع گردیده و از نظر زمینه ساختی در زاگرس چین‌خورده قرار گرفته است و دارای چین‌خوردگی‌های زیادی می‌باشد. تمامی منطقه را ناهمواری‌های خشن، گردنه‌ها، پرتگاه‌ها، صخره‌ها و گذرگاه‌های عمیق و دامنه‌های نسبتاً قدیمی و تند و درمجموع، مجموعه‌ای از کوه‌ها و دره‌های به هم تنیده را شامل می‌شود (مهندسی مشاور ژیناب غرب، 1388: 8). منطقه اورامانات از نظر ویژگی‌های جغرافیایی و توپوگرافی دارای شرایط کوهستانی و نیمه کوهستانی است. اقلیم منطقه بر اساس تقسیم‌بندی کوپن جزء مناطق اقلیمی نیمه مرطوب مدیترانه‌ای می‌باشد و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 جمعیت منطقه اورامانات 247360 نفر بوده است که در چهار شهرستان پراکنده بوده‌اند (مرکز آمار ایران، 1395).

 

 

شکل 2- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه )منبع: نویسندگان، 1403)

 

بحث و یافته­های تحقیق 

 

در تحلیل نتایج پژوهش حاضر از تحلیل آزمون دوجمله‌ای بهره گرفته شد. به گونه ای که ابتدا نتایج حاصل از پرسشنامه که بین شرکت کنندگان(312 نفر) توزیع شده بود جمع آوری شده، سپس در محیط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون دو جمله ای مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. آزمون دو جمله ای با توجه به دو فرضیه H0 و H1 انجام شد.

براي تحلیل معیار جاذبه های طبیعی فراوان و زیبا ابتدا نرمال بودن مشاهدات را با استفاده از آزمون  کولموگروف–اسمیرنوف (جدول 1)  بررسی می کنیم. 

جدول 1- آزمون کولموگروف اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن

متغیر	میانگین	انحراف استاندارد	Z کولموگروف–اسمیرنوف	P
جاذبه های طبیعی	71.3	5.14	0.767	0.024

 

سطح معنی داري به دست آمده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف در جدول 1 برابر 0.024 می باشد و چون کوچک تر از 0.05 است فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات رو قبول میکنیم و فرض نرمال بودن را با احتمال 0.976 رد میکنیم. بنابراین معیار جاذبه های طبیعی فراوان و زیبا را میتوانیم با استفاده از آزمون دو جمله ای بررسی کنیم.

 

طبق نتایج جدول (2) مشاهده میگردد که تعداد 234 نفر در گروه اول و 78 نفر در گروه دوم هستند که با توجه به فراونی نسبی 0.75 و مقدار ادعا شده 0.5 و همچنین سطح معنی داری کمتر از 0.05 فرض صفر رد و فرض یک پذیرفته میشود.

جدول 2- آزمون دو جمله ای

معیار جاذبه های طبیعی	گروه	طبقه بندی	فراوانی	فراوانی نسبی	سطح معنی داری
	گروه1 (موافق)	0.5	234	.750	.0000
	گروه 2 (مخالف)		78	.250
	کل		312	1.00

 

با استفاده از تحلیل نتایج جدول 2 که حاکی از پذیرش فرض یک (P<0.05) است میتوان نتیجه گرفت که منطقه اورامانات در حال حاضر میتواند با استفاده از جاذبه های طبیعی فراوان و زیبای فعلی در توسعه کارآفرینی از طریق گردشگری بهره مند شود. از جمله جاذبه های طبیعی منطقه اورامانات میتوان به غار قوری قلعه که بنا به تحقیقات به‌عمل‌آمده به‌عنوان بزرگ‌ترین غار آبی آسیا است، رودخانه سیروان بهترین و معروف‌ترین رودخانه ناحیه اورامانات و روستای هجیج که یکی از روستاهای بسیار زیبا با مناظر طبیعی و چشم‌اندازهای منحصربه‌فردی است را نام برد.

جهت تحلیل معیار بهرمندی از ورود گردشگران دفاع مقدس تحت عنوان راهیان نور پس از بررسی نرمال بودن مشاهدات با استفاده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف و سطح معنی داري به دست آمده از این آزمون 0.033 میباشد و چون کوچک تر از 0.05 است فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات رو قبول میکنیم و فرض نرمال بودن را با احتمال 0.967 رد میکنیم. بنابراین معیار بهرمندی از ورود گردشگران دفاع مقدس تحت عنوان راهیان نور را با استفاده از آزمون دو جمله ای بررسی میکنیم. طبق نتایج جدول (3) و با توجه به فراونی نسبی 0.47 و مقدار ادعا شده 0.5 و همچنین سطح معنی داری 0.336 که بزرگتر از 0.05، فرض یک رد و فرض صفر پذیرفته میشود. 

جدول 3- آزمون دو جمله ای

معیار ورود گردشگران دفاع مقدس	گروه	طبقه بندی	فراوانی	فراوانی نسبی	سطح معنی داری
	گروه1	0.5	147	.470	.3360
	گروه 2		165	.530
	کل		312	1.00

 

با استفاده از تحلیل نتایج جدول 3 که بر مبنای آن فرض یک رد شده است(P>0.05) میتوان نتیجه گرفت که منطقه اورامانات در حال حاضر قادر نیست از ورود گردشگران دفاع مقدس تحت عنوان راهیان نور بهرمند شود که دلیل عمده آن نبود زیر ساخت های لازم است، بنابراین آماده نمودن زیر ساخت ها در منطقه برای ورود گردشگران دفاع مقدس میتواند شرایط کارآفرینی را در منطقه فراهم نماید.

براي تحلیل معیار حمل و نقل زمینی مناسب و قابل قبول پس از بررسی نرمال بودن مشاهدات با استفاده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف، سطح معنی داري به دست آمده از این آزمون 0.058 میباشد و چون بزرگتر از 0.05 است فرض نرمال بودن توزیع مشاهدات را قبول میکنیم و فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات را با احتمال 0.942 رد میکنیم. بنابراین معیار حمل و نقل زمینی مناسب و قابل قبول را با استفاده از آزمون پارامتریک t  تک گرهی بررسی میکنیم (جدول 4). 

جدول 4- آزمون t  تک گرهی

معیار حمل و نقل زمینی	آماره  t	درجه آزادی	سطح معنا داری	میانگین اختلاف
	-4.11	310	0.00	-2.04

 

طبق نتایج جدول(4) و با توجه به سطح معناداری کوچکتر از  0.05 (P<0.05)، فرض صفر رد شده، بنابراین میتوان بیان داشت که معیار حمل و نقل زمینی شرایط مناسبی برای جذب گردشگر را دارند؛ اما باتوج به منفی بودن میانگین اختلاف 2.04- میتوان بیان داشت که هرچند منطقه اورامانات از حمل و نقل زمینی نسبتا مناسبی برخوردار است اما این میزان در حد استاندارد نیست و لزوم احداث راهها و مسیرهای که امکان دسترسی را به مناطق گردشگری آسان تر نماید وجود دارد. 

براي تحلیل معیار سکونتگاه های بوم گردی محلی پس از بررسی نرمال بودن مشاهدات با استفاده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف، سطح معنی داري به دست آمده از این آزمون 0.228 میباشد و چون بزرگتر از 0.05 است فرض نرمال بودن توزیع مشاهدات را قبول میکنیم و فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات را با احتمال 0.772 رد میکنیم. براي آزمون معیار مورد نظر، میانگین مشاهده شده و میانگین نظري مقیاس اندازه گیري با استفاده از آزمون پارامتریک مقایسه میانگین t تک گروهی مقایسه شده (جدول 5).  

جدول 5- آزمون t  تک گرهی

معیار سکونتگاه های بوم گردی محلی	آماره  t	درجه آزادی	سطح معنا داری	میانگین اختلاف
	-3.63	310	0.00	-1.54

 

با توجه به نتایج آزمون در جدول 5، سطح معناداری کوچکتر از 0.05 است (P<0.05) لذا فرض یک پذیرفته شده و فرض صفر رد میشود، بنابراین میتوان بیان داشت که سکونتگاه های بوم گردی محلی شرایط مناسبی برای جذب گردشگر را دارند؛ اما باتوج به منفی بودن میانگین اختلاف 1.54- میتوان بیان داشت که هرچند منطقه اورامانات از سکونتگاه های بوم گردی محلی برخوردار است اما این میزان در حد کافی نیست.

براي تحلیل معیار بازارچه های خرید مرزی، پس از بررسی نرمال بودن مشاهدات با استفاده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف و سطح معنی داري به دست آمده از این آزمون 0.017 میباشد و چون کوچک تر از 0.05 است فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات رو قبول میکنیم و فرض نرمال بودن را با احتمال 0.983 رد میکنیم. بنابراین  میتوانیم معیار بازارچه های خرید مرزی را با استفاده از آزمون دو جمله ای بررسی کنیم (جدول 6). 

جدول 6- آزمون دو جمله ای

معیار بازارچه های خرید مرزی	گروه	طبقه بندی	فراوانی	فراوانی نسبی	سطح معنی داری
	گروه1	0.5	218	0.70	0.000
	گروه 2		94	0.30
	کل		312	1.00

 

طبق نتایج جدول 6 و با توجه به فراونی نسبی 0.70 و مقدار ادعا شده 0.5 و همچنین سطح معنی داری 0 که کوچکتر از 0.05 (P<0.05)، فرض یک پذیرفته میشود و فرض صفر رد میشود. با استفاده از تحلیل نتایج میتوان نتیجه گرفت که در حال حاضر منطقه اورامانات میتواند از پتانسیل بازارچه های خرید مرزی خود جهت توسعه کارآفرینی بهرمند گردد که در این راستا میتوان به بازارچه‌های مرزی در نوسود، جوانرود و پاوه اشاره کرد که اخیرآ سعی شده با احداث این بازارچه ها امکان ایجاد جاذبه‌های خرید در منطقه شکل گیرد.

براي تحلیل معیار هنرهای بومی محلی ( موسیقی، رقص، بازی و..)، پس از بررسی نرمال بودن مشاهدات با استفاده از آزمون کولموگروف–اسمیرنوف و سطح معنی داري به دست آمده از این آزمون 0.031 میباشد و چون کوچک تر از 0.05 است فرض غیر نرمال بودن توزیع مشاهدات رو قبول میکنیم و فرض نرمال بودن را با احتمال 0.969 رد میکنیم. بنابراین میتوانیم معیار بازارچه های خرید مرزی را با استفاده از آزمون دو جمله ای بررسی کنیم (جدول 7).

جدول 7- آزمون دو جمله ای

معیار هنرهای بومی محلی	گروه	طبقه بندی	فراوانی	فراوانی نسبی	سطح معنی داری
	گروه1	0.5	126	0.40	0.100
	گروه 2		186	0.60
	کل		312	1.00

 

طبق نتایج جدول (7) و با توجه به فراونی نسبی 0.40 و مقدار ادعا شده 0.5 و همچنین سطح معنی داری 0.100 که بزرگتر از 0.05 (P>0.05)، فرض یک رد میشود و فرض صفر پذیرفته میشود. با استفاده از تحلیل نتایج میتوان نتیجه گرفت که در حال حاضر منطقه اورامانات نمیتواند از معیار هنرهای بومی محلی ( موسیقی- رقص-بازی و..) جهت توسعه کارآفرینی استفاده نماید. دلیل عمده آن را میتوان به نبود شرایط منطقه ای و فرهنگی متناسب و همچنین عدم کارشناسی و معرفی مناسب هنرهای بومی مرتبط دانست.

در مرحله بعد با استفاده از آزمون فریدمن جهت رتبه بندی و اولویت بندی معیار ها اقدام گردید. نتایج حاصل از آزمون فریدمن در شکل 3 نشان داده شده است.

 

شکل 3- رتبه بندی فریدمن، پتانسیل های گردشگری جهت کارآفرینی

طبق نتایج بدست آمده از رتبه بندی فریدمن  (شکل 3)  ایجاد  بازارچه های مرزی با بالاترین رتبه دارای بالاترین اولویت  جهت توسعه کارآفرینی در منطقه اورامانات است و به دنبال آن جاذبه های طبیعی منطقه اولویت بندی گردید و کمترین میزان اولویت از بین گویه های مورد مطالعه مربوط به ورود گردشگران دفاع مقدس شناسایی و رتبه بندی شد.

نتیجه­گیری و ارائه پیشنهادها

بدون شک تلفیق مناسب و دقیق گردشگری و کارآفرینی می‌تواند ضمن پاسخگویی به نیازهای ساکنین، متضمن گردشی ایمن و مطلوب برای گردشگران باشد. نکته اساسی در تحقق و فعالیت کارآفرینانه در سطح اجتماع، فراهم بودن زمینه‌ها در جامعه، یا در واقع چیزی است که امروزه از آن با عنوان فضای کارآفرینی یاد می‌شود تقویت ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ و اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﺮای ﺗﻮﺳـﻌﻪ آن از اﺑﺰار ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮرﻫﺎ، به‌ویژه ﮐﺸـﻮرﻫﺎی درحال‌ توسعه اﺳﺖ و ﯾﮏ همبستگی قوی‌ ﻣﯿﺎن رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎد و ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧـی وﺟﻮد دارد، اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﯿﺮو و اﻧﮕﯿﺰه اﻓﺮاد در ﺟﻬﺖ ﺧﻠﻖ و اﺟﺮای دیدگاه‌های نو و راه‌حل‌های ﮐـﺎرﺑﺮدی در حوزه گردشگری ﻧﯿـﺎز دارد. از طرفیﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺗﺄﺛﯿﺮ به سزایی در اﺑﻌﺎد اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ منطقه می‌گذارد. اﯾﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل، ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻦ سرمایه‌های اﻗﺘﺼﺎدی، اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺳﻔﺮ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﻓﺰاﯾﺶ درآمد کلی جامعه شهری و روستایی از جمله آﺛﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﺳﺖ. در پژوهش حاضر شش معیاری که توسط خبرگان و متخصصان حوزه گردشگری تایید شد جهت پتانسیل یابی و اولویت بندی با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف–اسمیرنوف، آزمون دوجمله ای، آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن در نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده مشخص گردید که منطقه اورامانات در حال حاضر باتوجه به پذیرش فرض یک (P<0.05) مبنی بر اینکه شرایط فعلی منطقه اورامانات از توانمندی های لازم برای ارتقاء کارآفرینی برخوردار است و رد فرض صفر مبنی بر اینکه شرایط فعلی منطقه اورامانات از توانمندی های لازم برای ارتقاء کارآفرینی برخوردار نیست و همچنین نتایج حاصل از تحلیل آزمون های دو جمله ای و t تک گروهی میتواند با استفاده از جاذبه های طبیعی، سیستم حمل و نقل زمینی، سکونتگاه های بوم گردی، بازارچه های خرید مرزی در جهت توسعه کارآفرینی بهره مند شود. اما مواردی چون ناکافی بودن سکونتگاه های بوم گردی و کمبود مسیرهای دسترسی مناسب علارقم پذرش فرض یک و رد فرض صفر در خصوص این گویه، توجه به این معیارها را میطلبد چرا که در شرایط فعلی میزان سکونتگاه های بوم گردی و مسیرهای دسترسی به آنها از مطلوبیت لازم برخوردار نمی باشند. از طرفی با توجه به فراهم نبودن بستر جهت ورود گردشگران دفاع مقدس و همچنین عدم وجود شرایط منطقه ای و فرهنگی متناسب جهت معرفی  هنرهای بومی محلی ( موسیقی، رقص، بازی و..) با توجه به پذیرش فرض صفر(P>0.05) و رد فرض یک و نتایج خروجی حاصل از تحلیل آزمون دو جمله ای برای جذب گردشگران در منطقه اورامانات، این دو معیار پتانسیل پیاده سازی جهت گردشگر را در شرایط فعلی ندارد. نتایج بدست آمده با نتایج نظم فر و محمدی همخوانی (1397) دارد. این پژوهشگران پایین ترین رتبه را در بین شهرستانهای کرمانشاه از نظر دارا بودن زیر ساخت ها به منطقه اورامانات که شامل شهرستان های پاوه، روانسر، جوانرود و ثلاث باباجانی است اختصاص دادند هرچند شهرستان پاوه نسبت به سه شهرستان نامبرده در منطقه شرایط بهتری دارد.  همچنین نتایج بدست آمده با نتایج ضرابی و دیگران (1390) همخوانی دارند. طبق نتایج بدست آمده از پژوهش این پژوهشگران منطقـه اورامانات از لحاظ وضـعيت امكانـات، تجهيـزات و... وضعيت خيلي خوبي ندارد اما بـا توجه به پتانسيل هـاي بـالاي منطقـه از لحـاظ جـذب گردشگر به واسطه جاذبه هاي مهم ميتـوان بـه رونـق اين صنعت مهم و نقـش انكـار ناپـذير آن در توسـعه منطقه اميدوار بود.

طبق نتایج حاصل از رتبه بندی معیارهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون فریدمن مشخص گردید که بیشترین اولویت منطقه جهت توسعه کارآفرینی از طریق گردشگری به ترتیب شامل بازارچه های خرید مرزی با میانگین رتبه 2.83، جاذبه های طبیعی فراوان و زیبا با میانگین رتبه 2.7، حمل و نقل زمینی مناسب و قابل قبول با میانگین رتبه 2.51، سکونتگاه های بوم گردی محلی با میانگین رتبه 2.37، هنرهای بومی محلی با میانگین رتبه 2.22 و ورود گردشگران دفاع مقدس با میانگین رتبه 1.94 است. با توجه به شرایط منطقه اورامانات به خصوص وضعیت نابسامان شغلی و درصد بالای بیکاری در منطقه در شرایط فعلی و همچنین به دلایلی همچون ترکیب جمعیتی جوان شهر؛ ترویج کارآفرینی و کارآفرینی گردشگری و بسترسازی برای آن می‌تواند راهگشای این چالش بزرگ باشد. در این میان، توسعه و پیشرفت این صنعت، به عنوان محرک کارآفرینی در منطقه نیازمند بررسی توانمندی ها و محدودیت ها و ارزیابی و سطح بندی این دو پارامتر موثر می باشد. شناسایی و ارزیابی موانع و محدودیت ها و از طرفی پتانسیل سنجی منطقه باعث می گردد مدیریت منطقه ای و محلی نیز به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه تحت الشعاع قرار گرفته و مدیران نیز می توانند درک بهتر و صحیح تری از چگونگی برخورد محیطی منطقه داشته و توسعه و تجهیز مناطق دارای قابلیت ایجاد اشتغال با تأکید برگردشگری را مد نظر قرار دهند.

سپاس­گذاری

از کارشناسان و متخصصان منطقه اورامانات بابت نظرات ارزشمند در پیشبرد اهداف پژوهش و همچنین از شرکت کنندگان محترم بابت حضورشان در این مطالعه، کمال تشکر و قدردانی بعمل می­آید.

 

 

 

References

 

Akbarpour, M. (2016). The Role and Function of Entrepreneurship Empowerment of Villagers in Rural Areas (Case Study: Central Part of Hashtroud). Geography and Environmental Sustainability, 6(1), 51-66.

Bigdeli, A. (2016). The role of entrepreneurship in rural areas development by emphasis on tourism (case study: Hesar-e-valiasr county- avaj township). Journal of regional planning, 6(21), 193-204.

Byrd, J. (2009). Tourism Impacts: The Social Costs to The Destination Community asPerceived by Its Residents. Journal of Travel Research, 16, 8-12.

Dadvar Khani, F., Rezwani, M.R., Imeni Gheshlagh, S., & Bozarjemehry, K.H. (2012). Analyze the role of tourism in the development of rural youth entrepreneurship. Human geography research quarterly, 43(78), 25-27.

Davari, A., ranjbar, M., & Tavakolan, A. (2023). Entrepreneurship and its role in the development of rural economy with emphasis on tourism case study of east Azerbaijan province thesis. Geographical Engineering of Territory, 7(2), 351-366.

Fal Suleiman, M., & Gholami, Z. (2012). Investigating the socio-economic effects of strategic products on the development of rural areas (case study: pistachio cultivation in Sheshtaraz section of Khalilabad city). Geographical Studies of Dry Areas, 4 (12), 41-63.

Farahani, H., Bayazidi, S., Jahansoozi, M., & Broki Milan, A. (2021). Evaluation of Barriers to Tourism Entrepreneurship Development in Rural Areas (Case Study: Tourism Target Villages - Chaldoran County, Iran). Journal of Research and Rural Planning, 10(1), 25-42.

Ghaderi, Z. (2018). Principles of sustainable rural tourism development planning, Organization of Municipalities and Villages of the country, Tehran.

Mazhari, R., Mohammadi Khyareh, M., Khayrandish, M., & Jahanbakhsh Rostami, M. (2017). Ranking the Effective Factors on the Development of Agricultural Entrepreneurship in Rural Development (Case Study of Kouhestan District, Rostamkola City). Journal of Entrepreneurial Strategies in Agriculture. 4(7), 30-38.

Mohammadi Yeganeh, B., Einali, J., &

Najafi Kani, A. A., Hesam, M., Ashor, H. (2015). The assessment of Entrepreneurship status in rural areas - Case: Southern Astarabad in Goragan. Space economy & rural development, 4 (11):37-56.

Nadi, M.A., & Sajjadian, I. (2011). Comparing the cognitive evolution of students in the perception of meaning in life. Knowledge and research in applied psychology, 13(1 (serial 47)), 18-27.

Nazmfar, H., & Mohammadi, C. (2019). Evaluating Infrastructures and Tourism Attractions in Oramanat of Kermanshah. Spatial Planning, 9(4), 43-66.

Nourbakhsh, S. F. (2018). Feasibility of developing ecotourism in Maranjab region with emphasis on geomorphological forms, Master's thesis in Geomorphology, Faculty of Geography, University of Tehran.

Papoli Yazdi, M. H., & Saqai, M. (2014). Tourism (Nature concepts), Tehran, Samt.

Rahimi, M. (2013). Investigating tourism capabilities and its role in the economic development of cities using the S.W.O.T method, the case study of Astara city. The first national conference on urban planning, urban management and development.

Safari Aliakbari, M., & Sadeghi, H. O. (2022). Analysis of the challenges and strategies of tourism development in the rural areas, Case Study: The Villages around Dariyan dam in Paveh County. Regional Planning, 12(48), 205-220.

Soltani Nejad, M., & Vathoghi, L. (2014). Investigating entrepreneurial capacities in tourism (case study: Kerman province). National conference of tourism culture and urban identity.

Su, B. (2011). Rural tourism in china, Tourism management, 32:1438-1441.

Tan, T., Chen Z., Zha J., He L., & Li X. (2024). Tourism productivity: Is there any spatial correlation among various regions? The case of China from a network analysis perspective. Journal of Hospitality and Tourism Management. 58, 256-268.

Rahimi, M., Henry, F., & Roumiani, A. (2022). Planning and Foresight Sustainable Tourism Development in Khuzestan Province. Regional Planning, 12(45), 51-66.

Zarrabi, A., Mohammadi, J., & Babakhanzadeh, E. (2011). Analyzing tourism abreactions and facilities in Uramanat region. Geography and Environmental Planning, 22(3), 35-52.

 

 

---