کاربست بازآفرینی شهری در ارتقای تاب آوری شهرهای ساحلی غرب استان مازندران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

زینت رنجبر ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ازاد اسلامی، نور، ایران.)
پری شکری فیروزجاه ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
غلامرضا جانباز قبادی ³ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ازاد اسلامی، نور، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/02/16 تاریخ پذیرش : 1400/05/12 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: تاب آوری, بازآفرینی, آینده پژوهی, شهرهای ساحلی مازندران,

چکیده مقاله :

رشد فزاینده‌ی جمعیت کشورمان ایران، در دهه‌های اخیر و افزایش میل به مهاجرت از روستا به شهر باعث رشد سریع و لجام گسیخته‌ی شهر‌ها گردیده است. لذا مناطق شهری به مکان اصلی بسیاری از بلایای احتمالی تبدیل خواهد شد. در عین حال، یکی از موضوع‌هایی که بیشتر شهر‌های جهان با آن دست به گریبانند، موضوع سوانع طبیعی است. حوادث طبیعی که جزیی از فرآیند زندگی بشر به شمار می‌رود، به عنوان چالشی اساسی درجهت نیل به توسعه پایدارجوامع انسانی مطرح می‌باشند. از طرفی اجرای ناموفق طرح‏های بازآفرینی شهری باعث توجه به پدیده جدیدی به نام پایداری در پروژه‏های شهری شده است که عمده‏ترین رویکردها در زمینه پایداری، احیای بافت‏های شهری و تأکید بر بازآفرینی است. در این راستا شهرهای ساحلی غرب استان مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی و طبیعی خود که سالانه پذیرای خیل عظیمی از گردشگران هستند، در مرکز خود دچار فرسودگی و ناکارآمدی شده‌ و در معرض آسیب‌ها و بحران‏های متعددی هستند. لذا در این پژوهش با به‏کارگیری رویکرد آینده‏پژوهی و استفاده از تحلیل ساختاری در نرم افزار میک مک پیشران‏های موثر بر تاب‏آوری با رویکرد بازآفرینی مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کارشناسان و متخصصین (مدیران، متخصصین سازمانی و اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان دانشگاه‏ها در سطح شهرستان‌های مورد مطالعه) که در زمینه مباحث بازآفرینی و تاب آوری شهری از دانش و تجربه لازم و کافی برخوردار هستند. روش نمونه گیری این پژوهش به صورت غیر احتمالی به دو روش گلوله برفی و قضاوت ذهنی است. براین اساس از یک گروه اولیه که بر اساس قضاوت ذهنی و هدفمند انتخاب شدند، خواسته می شود تا خبرگان مرتبط با موضوع را معرفی کنند. براین اساس، گروه اولیه شامل ۸ نفر انتخاب شدند. سپس در چهار دور از هر یک از خبرگان معرفی شده خواسته شده تا خبرگانی را براساس تعریف جامعه آماری معرفی کنند؛در نهایت 35 خیره به عنوان نمونه آماری شناسایی و انتخاب شدندبراساس نتایج تحلیلی ماتریس تحلیل ساختاری در نرم افزار میک مک، متغیر‌های بخش کالبدی بیشترین تأثیر را بر بازآفرینی با رویکرد تاب‌آوری در محدوده مورد‌مطالعه و عوامل نهادی کمترین درجه تأثیرگذاری را داشته‌اند.

چکیده انگلیسی:

The growing population of our country, Iran, in recent decades and the increasing desire to migrate from rural to urban areas has caused the rapid and unbridled growth of cities. Therefore, urban areas will become the main place of many possible disasters. At the same time, one of the issues that most cities in the world are grappling with is the issue of natural disasters. Natural disasters, which are part of the process of human life, are a major challenge to achieving sustainable development of human societies. On the other hand, the unsuccessful implementation of urban regeneration projects has caused attention to a new phenomenon called sustainability in urban projects, which is the main approaches in the field of sustainability, revitalization of urban textures and emphasis on regeneration. In this regard, the western coastal cities of Mazandaran province, due to their geographical and natural location, which annually receive a large number of tourists, have suffered from wear and inefficiency in their center and are exposed to numerous damages and crises. Therefore, in this study, by applying the futures research approach and using structural analysis in Mick Mac software, the drivers of resilience have been identified and analyzed with the male regeneration approach. The sampling method of this research is unlikely to be snowball and subjective judgment. Accordingly, an initial group selected on the basis of subjective and purposeful judgment is asked to identify relevant experts. Accordingly, the initial group consisting of 8 people were selected. Then, in four rounds, each of the introduced experts was asked to introduce experts based on the definition of the statistical community; finally, 35 experts were identified and selected as a statistical sample.. Based on the analytical results of the structural analysis matrix in MicMac software, the physical part variables had the greatest impact on the regeneration with the resilience approach in the study area and the institutional factors had the least impact.

منابع و مأخذ:

• Agudelo, V., Claudia, M. )2012(. Harvesting urban resources towards more resilient cities. In: Resources. Conservation and Recycling, 64(5): 3-12.


• Asadi azizabadi, M., ziari, K., Vatankhahi, M (2020). Explaining resilience Strategies for urban worn out texture (Case Study: urban worn out texture of Karaj). Journal of Urban Research and Planning, 10(39: 33-50. (In Persian).


• Bastaminia, A. & Rezaei, M.R. & Dastoorpoor, M. )2017 .(Identification and evaluation of the components and factors affecting social and economic resilience in city of Rudbar, Iran, International Journal of Disaster Risk Reduction Vol.22: 269–280.


• Benedetto, M., Sabina, T., Piergiuseppe, P.)2020(. A model to support the decision-making in urban regeneration, Land Use Policy Volume 99, December 2020, 104865.


• Berkes, F. )2007(. Understanding uncertainty and reducing vulnerability: lessons from esilience thinking, Natural Hazards, 41: 283-295.


• Bottero, M., Bragaglia, F., Caruso, N., Datola, G., Dell’Anna, F. (2020). Experimenting community impact evaluation (CIE) for assessing urban regeneration programmes: The case study of the area 22@ Barcelona. Cities, Vol.99, pp 1-16. Doi: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275119301453.


• Cankut, D. I., Buru, A. (2020). Monitoring the effects of land sizes on private property transformation in an urban regeneration project by regression analysis: Erenler Cedit case study; Kocaeli, Sustainable Cities and Society, 50, pp 1-11. Doi: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2210670718325009.


• Christelle, B., & Damidavičiūtė, A. (2016). Urban Regeneration in Rio de Janeiro Favelas during the Olympic games of 2016. Master Thesis in Development & International Relations, Supervisor: Malayna Raftopoulos.


• Connelly, S. (2007). Mapping sustainable development as a contested concept, Local Environment, Vol. 12, No. (3): 259–278.


• Dean, K., & Trillo, C. (2019). Assessing sustainability in housing led urban regeneration: Insights from a housing association in Northern England. Architecture_MPS, 15(2): 1-18.


• Evans, J.) 2011(. Resilience ecology and adaptation in the experimental city. Transactions of the Institute of British Geographers, 36(2): 223-237


• Feng, X., Xiu, C., Bai, L., Zhong, Y., & Wei, Y. (2020). Comprehensive evaluation of urban resilience based on the perspective of landscape pattern: A case study of Shenyang city. Cities, 104, 102722.


• Folke, C. (2006). "Resilience: The emergence of a perspective for social ecological systems analyses", Global Environmental Change. 3 (16): 253-267.


• Gi-Hyoug, Ch., Jae, H., Gain, L. (2020). Announcement effects of urban regeneration plans on residential property values: Evidence from Ulsan, Korea. Cities Volume 97, February 2020, 102570


• Guida, C., & Carpentieri, G. (2020). Quality of life in the urban environment and primary health services for the elderly during the Covid-19 pandemic: An application to the city of Milan (Italy). Cities, 110, 103038.


• Jabareen, Y. (2014). Planning the resilient city: Concepts and Strategies for coping with climate change and environmental risk. In:Cities, In press, Retrieved from: htt://dx.doi.org.ezp.sub.su.se/10.1016/j.cities.20 05.004.


• Kearns, A., Ghosh, S., Mason, P., Egan, M. (2019). Urban regeneration and mental health: Investigating the effects of an area-based intervention using a modified intention to treat analysis with alternative outcome measures. Health and Place,61: 1-10. Doi: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1353829219305118


• Korkmaz, C., and Balaban, O. (2020). Sustainability of Urban Regeneration in Turkey: Assessing the Performance of the North Ankara, Urban Regeneration Project, Habitat International, Vol. 95, 102081.


• Liang, J., & Li, y.( 2020). Resilience and sustainable development goals based social-ecological indicators and assessment of coastal urban areas A case study of Dapeng New District, Shenzhen, China, Watershed Ecology and the Environment 1(2), 2020: 6-15.


• Manyena, S.B. (2006). The concept of resilience revisited, Disasters Journal Compilation Overseas Development Institute, No. 30(4): 433−450.


• Mayunga J. S. (2007). Understanding and Applying the Concept of Community Disaster Resilience: A Capital-based Approach: A draft Working Paper Prepared for the Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building: 22 - 28.


• Mitchell, T. and Harris, K. (2012). Endurance: a risk management approach, background note, ODI, 2 p. - Mileti, D., Disasters by Design, a Reassessment of Natural Hazards in the United States, Washington, DC: Joseph Henry Press, 1999.


• Fahliani, M., Amanpour, S., Maleki, S., Safaeipour, M. (2018). Analysis of the situation and determination of scenario-based strategies in the resilience of Iranian metropolises (Case study; Ahvaz metropolis), Journal of Urban Planning, 9 (35): 31-46.(In Persion)


• Bastani, M., Hanaei, T. (2020). A comparative study of social resilience in line with urban regeneration goals (Case study: Iranian neighborhoods; Philippines and Malaysia), Safe City Journal, 3 (9): 1-17. (In Persion).


• Muhammad, S. (2021). Disaster resilience in Pakistan: A comprehensive multi-dimensional spatial profiling, Applied Geography Volume 126, January 2021, 102367: 1-16.


• Oliver, P.A. (2008). City Leadership: at the heart of the global challeng, global Asia Vol.3, No. 3: 421-432.


• Rasouli, M., Ahadnejad Rushti, M., Meshkini, A., Heydari, T. (2020). Regeneration Analysis of Urban Decay Textures with Emphasis on the Role and Function of Local Stakeholders with a Foresight Approach (Case Study: Zanjan City). Journal of Urban Research and Planning. (In Persian).


• Rogatka, K., Starczewski, T., Kowalski, M. (2021). Urban resilience in spatial planning of polish cities - True or false? Transformational perspective, Land Use Policy Volume 101, February 2021, 105172.


• Bahrami, S., Sarvar, R., Asadian, F. (2017). Analysis of the resilience of Sanandaj neighborhoods (Case study: Sartpuleh, Shalman and Hajiabad neighborhoods), Journal of Environmental Studies Haft Hesar, Year 6, No. 22: 62-45. (In Persion)


• Tompkins, E. L., Adger, W. N. (2004). Does adaptive management of natural resources enhance resilience to climate change? Ecology and society 9(2). http://www.ecologyandsociety.org/vol9/iss2/art10/


• N. Commission on sustainable development. (2001). Natural disasters and sustainable development understanding the links between development, environment, and natural disasters, background document for the world summit on sustainable development. (http://www.unisdr.org).


• Uwe, D. (2008). Achieving urban sustainability: integard urban management. Asia and Euroup Environment Forum ,Nov 28-30 , Shenzhen. China.


• Varol, C., Ercoskun, O., Gurer, Y. (2010). Local participatory mechanisms and collective actions for sustainable urban development in Turkey, Habitat International, Volume 35, Issue 1, January 2011: 9–16 .


• zabin, R. (2011). erode texture urban Experience New York: Rutledg.


• Zhonghua, L., Xiaoling, Zh. (2021). Framing social sustainability and justice claims in urban regeneration: A comparative analysis of two cases in Guangzhou. Land Use Policy Volume 102, March 2021, 105224.


• Zollie, A., Healy, A. (2012). Resilience Why things bounce back. New York. The Free press: 325.