شناسایی و تحلیل بازیگران کلیدی و مؤثر بر رقابت‌پذیری منطقه‌ای در ایران
محمد مولائی قلیچی
1
(
پژوهشکده دانشنامه نگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
)
امیر حسینیان راد
2
(
استادیار گروه جغرافیا دانشگاه لرستان
)
کلید واژه: رقابت پذیری, توسعه منطقه ای, تحلیل بازیگران, مکتور,
چکیده مقاله :
چکیده: با رشد جهانی‌شدن و تغییرات سریع در فضای جهانی، موضوع رقابت‌پذیری منطقه‌ای از اهمیت فزاینده‌ای برای شتاب بخشیدن به توسعه منطقه‌ای برخوردار شده است. رقابت‌پذیری منطقه‌ای در ایران، آن‌چنان‌که باید به آن پرداخته نشده است و بسیاری از مناطق با توسعه ناموزون رشد کرده‌اند و مناطقی را که می‌توان به خاطر فعالیت‌های کارکردی توسعه داد، به دلیل مسائلی از قبیل سیاسی، عدم توجه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، عدم آینده‌نگاری و آینده‌پژوهی و دیگر مسائل به فعالیت‌های نامربوط در آن پرداخته‌شده است که باعث هدر رفتن توان اقتصادی مناطق شده و آن‌ها را از صحنه رقابتی دور می‌سازد. درواقع با توجه به اهمیت روزافزون رقابت‌پذیری منطقه‌ای در توسعه منطقه و همچنین اهمیت بحث رقابت‌پذیری به‌عنوان ابزاری در جهت رشد و ارتقای بخش‌های مختلف اقتصادی و رفاه اجتماعی، شناسایی بازیگرانی که زمینه‌ساز رقابتی شدن جوامع و مناطق است ضروری می‌باشد، در همین راستا، هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل بازیگران کلیدی مؤثر بر رقابت‌پذیری منطقه‌ای در ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و نوع روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی (مصاحبه) است. و از ابزار مکتور برای سنجش مواضع و قدرت بازیگران بهره گرفته‌شده است. نتایج پژوهش نشان داد مجلس شورای اسلامی و وزارت راه و شهرسازی اثرگذارترین بازیگر (میزان رقابت‌پذیری = 2.12) و درواقع بازیگران مسلط محسوب می‌شوند. همچنین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در بهبود رقابت‌پذیری منطقه‌ای قدرت نفوذ پایینی (میزان رقابت‌پذیری= 0.02) داشته‌اند. در انتهای پژوهش نیز راهکارهای مؤثر بر تقویت رقابت‌پذیری منطقه‌ای در ایران ارائه‌شده است.
چکیده انگلیسی :
The rise of globalization and rapid transformations in the global environment have highlighted the increasingly pivotal role of regional competitiveness in expediting regional progress. Unfortunately, regional competitiveness in Iran has not received the attention it deserves, leading to uneven development in many regions. Some regions are unable to realize their potential for functional activities due to factors such as political issues, a lack of attention to regional planning, a dearth of foresight and future research, and other issues unrelated to regional development that waste the economic potential of these areas, keeping them away from the competitive arena. In light of the burgeoning importance of regional competitiveness in regional development and the role of competitiveness as a driver of growth and promotion across a wide array of economic sectors and social welfare, it is essential to identify the key actors that form the basis for regional and community competitiveness. Thus, the purpose of this research is to analyze the key actors influencing regional competitiveness in Iran. This study employs a descriptive-analytical research method with an applied research purpose. The data collection and information-gathering methods include library, document, and survey (interview) research, with the Mactor tool being used to measure the positions and strength of the actors. The research results show that the Islamic Consultative Assembly and the Ministry of Roads and Urban Development are the most effective actors (with a competitiveness ratio of 2.12) and are the dominant actors. Conversely, universities and research centers have had minimal influence on improving regional competitiveness (with a competitiveness rate of 0.02). Finally, the research presents effective solutions for strengthening regional competitiveness in Iran.
_||_