روش شناسی انتخاب شاخص های سنجش پایداری در شهرهای کوچک با تأکید بر استان مازندران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
اسدالله دیوسالار
1
(استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
زهره فنی
2
(دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
رحمت الله فرهودی
3
(استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
صادق برزگر
4
(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
کلید واژه: شهرهای کوچک, پایداری, استان مازندران, شاخص های پایداری,
چکیده مقاله :
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعۀ نواحی به لحاظ پایداری و توسعۀ پایدار در شهرها از مسائلی است که اخیراً در فرهنگ برنامهریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخصهای توسعۀ پایدار در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی- فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تبیین شاخصها و معیارهای مناسب برای سنجش پایداری و عملیاتی کردن این شاخصها در سطح شهرهای کوچک کشور، با تأکید بر شهرهای کوچک استان مازندران و ارائه یک چارچوب روش شناختی نوین با استفاده از نظرسنجی از نخبگان علمی به روش دلفی میباشد. روش انجام این تحقیق مبتنی بر روشهای تحلیلی - توصیفی و پیمایشی است. بر اساس یافتههای این پژوهش، تعداد 68 شاخص کلیدی (از بین تعداد 159 شاخص) شامل 24 شاخص برای ارزیابی پایداری زیست محیطی، تعداد 15 شاخص برای ارزیابی پایداری اجتماعی- فرهنگی، تعداد 14 شاخص برای ارزیابی پایداری اقتصادی و تعداد 14 شاخص برای ارزیابی کالبدی- زیرساختی که متناسب با ساختار شهرهای کوچک کشور و بویژه استان مازندران و محیط این شهرها بوده استخراج گردید. نتایج این پژوهش همچنین نشان میدهد که در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش شاخصهای انتخاب شده شاخصهای اجتماعی- فرهنگی با 7.62 امتیاز در مقایسه با سایر شاخص ها از اعتبار بیشتری در تحلیل پایداری برخوردارند. شاخصهای اقتصادی با 7.69 امتیاز در رتبهی دوم قرار دارند و شاخصهای کالبدی- زیرساختی و طبیعی به ترتیب با 7.6 و 7.47 در رتبههای سوم و چهارم جای دارند.