تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه پایدار روستایی با تأکید بر کارآفرینی (مطالعه موردی: دهستان مرحمت آباد شمالی- شهرستان میاندوآب)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محمد ولائی ¹ , عبدالله عبدالهی ² , رضا منافی آذر ³ , نوید صفری ⁴

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، میاندوآب، ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1392/11/13 تاریخ پذیرش : 1394/07/07 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: تحلیل عاملی, توسعه روستایی, کارآفرینی روستایی, مرحمت آباد شمالی, میاندوآب,

چکیده مقاله :

       توسعه کارآفرینی روستایی پتانسیلی برای کمک به تنوع­بخشی به درآمد و میزان تولیدات کشاورزی و غیرکشاورزی روستاییان است. همچنین فرصت­های مناسبی را برای کاهش ریسک معیشتی و افزایش امنیت غذایی پایدار در مناطق روستایی فراهم می­کند و می­تواند یکی از زمینه­های مناسب برای ایجاد اشتغال در بخش­های کشاورزی و غیر­کشاورزی باشد. هدف از تحقیق حاضر­ تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه پایدار روستایی با تأکید بر کارآفرینی می­باشد. قلمرو مکانی این تحقیق دهستان مرحمت­آباد شمالی از توابع شهرستان میاندوآب که دارای 8 روستا می­باشد، است. به علت کم بودن روستاها نمونه­گیری انجام نشد و تمام روستاها جزء جامعه آماری محسوب گردیدند. جمعیت این دهستان در سال 1390 برابر 10289 نفر و همچنین دارای 2800 خانوار بوده است. که تعداد 139 خانوار از طریق فرمول اصلاح شده کوکران برای انجام تحقیق انتخاب شدند. انتخاب خانوارها در سطح هر روستا، به صورت تصادفی ساده انجام گرفت تا اصل فرصت برابر به منظور انتخاب خانوارها رعایت شده باشد. سطح پایایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از روش آلفای کرونباخ 616/0 بدست آمد است. در ادامه جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تحلیل عاملی و به شیوه اکتشافی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد، مهم­ترین عاملی که موجب توسعه پایدار روستایی شده است، عامل اقتصادی و فردی می­باشد. به طوری­که با بالا رفتن میزان تسهیلات دریافتی از قبیل وام­های خود اشتغالی، منابع مالی لازم و کافی، تنوع شغلی موجب افزایش انگیزه و روحیه فردی در جهت توسعه و گسترش کارآفرینی در محدوده مورد مطالعه شده است. همچنین، عامل زیرساختی کمترین تأثیر را در بین عامل­های هشت گانه در توسعه کارآفرینی منطقه داشته است.

چکیده انگلیسی:

          Rural entrepreneurship development is a potential to help the variation of income of rural people, increasing agricultural and non-agricultural rural productions, providing appropriate opportunities to reduce the livelihoods risk, increasing the sustainable food safety in rural areas. The outstanding the effect of rural entrepreneurship development refers to create opportunity for employment in agriculture and non-agriculture sectors. Therefore, the aim of the present study refers to analyze the factors affecting rural constant development with emphasis on the entrepreneurship. The spatial scope of the study is Northern Marhamat Abad Rural district-Miandoab County included 8 villages. Because of the less number of villages, all the villages were considered as a part of the target population. In 1390, the population of this rural district was 10289 and included 2800 households that 139 households of this population are selected as the sample by modified Cochran formula. The selection of these households in each village was conducted by Simple Randomization in accordance with the principle of equal opportunity. The reliability of the questionnaire by using of Cronbach's Alpha method obtained 0/616. For analyzing the obtained data, factor analysis was used by exploratory method .The results show that the most important factors that have led to entrepreneurship development and also rural development are economic and personal factors. By increasing the facilities such as self-employed loans, necessary and sufficient financial resources and employment diversity have somehow caused the increasing of motivation and individual morality in order to the development of the entrepreneurship in the study area. Also, substructure factor had the least effect among 8 factors on the development of the entrepreneurship.

منابع و مأخذ:

1. احمدپور دارایانی، محمود (1380): کارآفرینی: تعاریف، نظریات و الگوها، نشر شرکت 57، چاپ اول، تهران.


2. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و همکاران (1388): «تحلیل ابعاد عوامل مؤثر بر توسعه کارآرفرینی کشاورزی مناطق روستایی، مطالعه شهرستان خدابنده»، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 3، تهران، صص 72-43.


3. اکبری، کرامت الله (1385): توسعه کارآفرینی (رویکرد آموزشی)، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، تهران.


4. ایمانی حسنلوئی، مهدی و محمدتقی پاشائی (1386): «مدیریت تحول در سازما نهای هزاره سوم با تمرکز بر کارآفرینی»، ماهنامه کار و جامعه، شماره 89، تهران، صص 230-250.


5. ایمانی، محمدنقی (1388): «آموزش کارآفرینی در دانشگاه ها، چهارچوبی برای برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی برنامه های کارآفرینی»، فصلنامه تحقیقات مدیریت آموزشی، سال 1، شماره اول، مرودشت، صص 50-27.


6. دادورخانی، فضیله و همکاران (1390): «تحلیل نقش گردشگری در توسعه ی ویژگی های کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی در بین جوانان روستایی مطالعه موردی روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو»، فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره 78، تهران، صص 195- 169.


7. رضوانی، محمدرضا و محمد نجارزاده (1387): «بررسی و تحلیل زمینه­های کارآفرینی روستاییان در فرایند توسعه­ی نواحی روستایی (مطالعه موردی، دهستان برآن جنوبی شهرستان اصفهان»، فصلنامه توسعه کارآفرینی، سال اول، شماره دوم، تهران، صص182-161.


8. سپه پناه، مریم (1391): «کارکردهای مدیریت روستایی در کارآفرینی شدن کشاورزی و روستاییان»، کنفرانس ملی کارآفرینی مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، همایش دانشگاه مازنداران، ساری، صص 8-1.


9. سجاسی قیداری، حمدالله و همکاران (1390): «ارائه راهبردهای توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی با استفاده از روشهای تحلیل چند معیاره»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی، سال 19، شماره 74، تهران.


10. طاهرخانی، مهدی و عبدالرضا رکن الدین افتخاری (1384): «امکان سنجی ایجاد مراکز فناوری اطلاعات در مناطق روستایی»، فصلنامه توسعه روستایی، سال نهم، شماره 3، تهران، صص 112-96.


11. فاضل بیگی، محمد مهدی و غلامرضا یاوری (1388): «تعاون روستایی سرآغازی بر توسعه کارآفرینی»، مجله تعاون، شماره 204و 205، تهران، صص62-41.


12. فراهانی، حسین و علی حاجی حسینی (1390): «نقش کارآفرینی روستایی در توسعه پایدار روستایی»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی جغرافیا و برنامه ریزی توسعه روستایی، همدان، صص14-1.


13. فرجی سبکبار، حسنعلی و همکاران (1390): «اولویت­بندی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک پرومتی مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده استان زنجان)»، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 75، تهران، صص68-53.


14. هاشمی، سید سیعد و  همکاران (1390): «تبین نقش دهیاری­ها و شوراهای اسلامی در توسعه کارآفرینی روستایی مطالعه موردی: بهاباد استان یزد»، فصلنامه پژوهش های روستایی، سال دوم، شماره 1، تهران، صص 114-93.
    
    
    1. Abotaleb, V. (2008): An introduction to current opportunities in investment and involvement in Iran country agriculture sector, Retrieved December 11, 2008, from.
    
    
    2. Alison, M. (1990): Entrepreneurship: An International Perspective. Oxford, Jordan Haill, Linacre House.
    
    
    3. Allen, J. C. et al. (2003): Examination of Community Action Field Theory Model for Locality Based Entrepreneurship. Paper Presented at the Annual Rural Sociological Society Meeting, Montreal, Canada.
    
    
    4. Archibong, C.A. (2004): Technology, infrastructure and entrepreneurship: Role of the government in building a sustainable economy, School of Business and Economics North Caroliana & T State University.pp.451.456
    
    
    5. Chowdhury, M.S., ) 2007(: Overcoming Entrepreneurship Development Constraints: the Case of Bangladesh, Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, Vol. 1, No. 3, PP. 240-251.
    
    
    6. Davis, J.(2004): Guide to Rural Economic and Development, Working paper, November, Available at: wwwgtz. De.
    
    
    7. Duane, G. A. (2000): "Management and organization", Ohio:South-western..
    
    
    8. Gürol, Y. and Atsan, N. (2008): “Entrepreneurial Characteristics among University Students and Training in Turkey”, Education and training,  Vol. 48, Issue. 1, pp. 25-38.
    
    
    9. Habbershon, T.G., Pistrui, J. and McGrann, M., (2006): Enterprising Families: Mindset and Methods for Wealth Acceleration in a Dynamic Marketplace.
    
    
    10. Hall, A., Melin, L. and Nordqvist, M.,  )2001(: Entrepreneurship as Radical Change in the Family Business: Exploring the Role of Cultural Patterns, Family Business Re-view, 14, 193-208.
    
    
    11. Heriot, Kirk C. and Campbell, Noel D. (2002): “A new approach to rural entrepreneurship: a case study of two rural electric cooperatives”.  Available on: http://usasbe.og/knowledge/proceedings/proceedingsDocs/USASBE2 005PROCEEDINGS-hERIOT%2030.pdf.
    
    
    12. Islam, K. Baharul ,M.(2009): Rural Entrepreneurship for Women: A Case for Wealth Creation by Africas Rural Poor amidst Global Financial Financial Aand Economic Crises, African Economic Conference 2009 Fostering Development In An Era Of Financial And Economic Crises 11- 13 November 2009, United Nations Conference Centre, Addis Ababa, Ethiopia.
    
    
    13. Johannisson, B.,  )2002(: Energizing Entrepreneurship: Ideological Tensions in the Mediumsized Family Business, in Fletcher (Ed) Understanding the Small Family Business.  London: Routledge Studies in Small Business.
    
    
    14. Kazemi, M (2008): Assessing entrepreneurship by industrial managers,  casual study: Khorasan Province, Science and Development Magazine.
    
    
    15. Kline & Suzanne. C. (2007): The Role of Entrepreneurial Climate in Rural Tourism Development, Raleigh, North Carolina state University in Partial Fulfillment of the  requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
    
    
    16. Li, L., )2008(: A Review of Entrepreneurship Research Published in the Hospitality and Tourism Management Journals, Journal of Tourism Management, www.elsevier.com.
    
    
    17. Lordkipanidze, M., Brezet, H., Backman, M., (2005), The Entrepreneurship Factorin­Sustainable Tourism Development, Journal of Cleaner Production No.13,PP. 787- 798.
    
    
    18. Markley, D.M. (2005): Local Strategies for responding to rural restructuring: The role of entrepreneurship, Globalization and Restructuring in rural America Conference ERS-USDA,  Washington, D.C.
    
    
    19. Mohapatra, S., Rozelle, S. and Goodhue, R., )2007(: The Rise of Self- employment in Rural China: Development or Distress, World Development, Vol. 35, No.1, PP. 163- 181.
    
    
    20. Najarzadeh, M. & Rezvani, M.R., )2009(: Study and Analysis of Villagers, Background Knowledge on Entrepreneurship in the Process of Rural Development Case Study:  South Baraan District (Isfahan County), Journal of Entrepreneurship Development,  Vol. 1, No. 2, PP.161-182.
    
    
    21. Otto, M,(2009):Green: challenges and Opportunities for Business Growing Green: Challenges and opportunities for Busiess, United nations climate chage conference dec7- dec18.
    
    
    22. Poza, E.J.,) 2007(: Family Business, Thomson South-Western.
    
    
    23. Stathopoulou, S., Psaltopoulos, D., Skuras, D.,) 2004(, Rural Entrepreneurship in Europe, A Research Framework and Agenda, International Journal of Entrepreneurial Behavior &  Research, Vol. 10, No. 6, PP. 404-425.
    
    
    24. Stockdale, A., )2006(: Migration: Pre- Requisite for Rural Economic Regeneration? Journal of Rural Studies, Vol. 22, No. 3, PP. 354-366.
    
    
    25. Verheul, I. et al. (2001): “An eclectic theory of entrepreneurship”. Tinbergen Institute Discussion Paper. Indianapolis: Institute for Development Strategies, Indiana University.