تحلیل آماری، ترمودینامیکی و همدیدی پدیده تگرگ در استان لرستان
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ایفاطمه درگاهیان 1 , بهلول علیجانی 2 , غلامحسین رضایی 3 , رحمان پرنو 4
1 - دکتری اقلیم شناسی، مرکز تحقیقات هواشناسی کاربردی استان لرستان، خرمآباد، ایران
2 - استاد اقلیم شناسی، مدیر قطب علمی مخاطرات محیطی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و اقلیم شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 - کارشناس ارشد هواشناسی، مرکز تحقیقات هواشناسی استان خوزستان، اهواز، ایران
کلید واژه: لرستان, تگرگ, ویژگیهای ترمودینامیکی, الگوی سینوپتیک, خوشه گرم و سرد,
چکیده مقاله :
تگرگ یکی از بلایای جوی خطرناک است که اغلب همراه با طوفانهای تندری بوده و از ناپایداری جو باروکلینیک در مقیاس سینوپتیک ناشی میشود. به منظور تحلیل آماری، ترمودینامیکی و همدیدی پدیده تگرگ در استان لرستان دادههای مربوط به کد پدیده تگرگ از بانک اطلاعات هواشناسی استان در طول دوره آماری 1378-1392 استخراج گردید. به منظور درک توزیع مکانی و زمانی آن با استفاده از نرمافزار Arc GIS رخداد آن پهنهبندی و مناطق مستعدتر وقوع آن شناسایی شد. سپس رخدادها با توجه به وضعیت غالب سینوپتیکی به دو خوشه ناپایداری همرفتی- حرارتی که بیشتر در فصل گرم رخ میدهد و خوشه کم فشار جبههای که بیشتر در فصل سرد و زمان حاکمیت بادهای غربی و تسلط سیستمهای جبههای رخ میدهد، تقسیم شدند. برخی از ویژگیهای دینامیکی رخدادهای سرد و گرم استخراج و مورد مقایسه قرار گرفت، نتایج نشان داد که بر اساس شاخصهای دینامیکی مقادیر ناپایداری در خوشه گرم نسبت به دوره سرد بیشتر است. ویژگیهای همدیدی مربوط به یک رخداد سرد و یک رخداد گرم در سطوح زمین، 500 و 700 هکتوپاسکال و همچنین نقشه همدمای سطح زمین و 500 هکتوپاسکال و نقشههای امگا که بیان کننده میزان ناپایداری هستند در روز رخداد تگرگ مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت، نتایج به دست آمده نشان داد که میزان ناپایداری در رخداد گرم بیشتر از سرد بوده است. شناسایی سیستمهای ناپایدار مولد تگرگ و مناطق مستعد رخداد آن میتواند از طریق کاهش خسارات ناشی از آن منجر به توسعه پایدار در برنامهریزیهای منطقهای شود.
Hail is a hazardous weather element that often associated with baroclinic synoptic-scale systems. For the purpose of statistical analysis, synoptic and thermodynamic phenomena of hail in province, data were collected from the meteorological database of Lorestan province from 1378 to 1392. Arc GIS software was used in order to identify the spatial and temporal distribution of the occurrence of this phenomenon. Monthly and seasonal frequency of its occurrence are shown. In addition to the analyzing of the spatial and temporal occurrence of hail in the region, hail events according to prevailing synoptic were clustered into two instable groups. Convective-thermal cluster that mostly occurs in the warm season and low-pressure cluster that mostly occurs in the cold season and the dominant of the west wind or front system. Some dynamic features of hot and cold events were extracted and compared. The results showed that, based on dynamic indexes instability of hot cluster is higher than the cold period. Synoptic features related to cold and hot event occurrence on earth surfaces, 500 and 700 hPa with isotherm maps and 500 hPa with omega maps were compared and analyzed to express the degree of instability in the day of occurrence of hail. Identification of unstable generating hail systems and prone areas can be used to reduce the damage caused by its occurrence that leads to sustainable development in regional planning.
17. Baoguo Xie, Qinghong Zhang, Yuqing Wang, (2010): Observed Characteristics of Hail Size in Four Regions in China during 1980–2005. Journal of Climate 23:18, 4973-4982.
18. Borowska, L., A. Ryzhkov, D.Zrnić, C. Simmer, R. Palmer, (2011): Attenuation and Differential Attenuation of 5-cm-Wavelength Radiation in Melting Hail. J. Appl. Meteor. Climatol., 50, 59–76.
19. Cintineo, John L., Travis M. Smith, Valliappa Lakshmanan, Harold E. Brooks, Kiel L. Ortega, (2012،): An Objective High-Resolution Hail Climatology of the Contiguous United States. Wea. Forecasting, 27, 1235–1248.
20. Depue, Tracy K., Patrick C. Kennedy, Steven A. Rutledge, (2007): Performance of the Hail Differential Reflectivity (HDR) Polarimetric Radar Hail Indicator. J. Appl. Meteor. Climatol., 46, 1290–1301.
21. Manzato, Agostino, (2012): Hail in Northeast Italy: Climatology and Bivariate Analysis with the Sounding-Derived Indices. J. Appl. Meteor. Climatol. 51, 449–467.
22. Michaelides, S. and. Kannaouros C, (2008): Synoptic, thermodynamic and agroeconomic aspects of severe hail events in Cyprus, Hazards Earth Syst. Sci., 8, 461–471,
23. Romina N. Mezher, Moira Doyle, Vicente Barros, (2012 :(Climatology of hail in Argentina. Atmospheric Research 114-115, 70-82.
24. ari-Petteri Tuovinen, Ari-Juhani Punkka, Jenni Rauhala, Harri Hohti, and David M. Schultz, (2009): Climatology of Severe Hail in Finland: 1930–2006. Mon. Wea. Rev., 137, 2238–2249.
25. Viktor S. Makitov and Marinika V. Barekova , (2007): Analysis of Synoptic Condition of hail clouds development and some possibilities of now casting of storms. European Conference on Severe Storms 10 - 14 September.
26. Zhang,. Q., (2008): Climatology of Hail in China: 1961–2005, Department of Meteorology, and International Pacific Research Center, University of Hawaii at Mania.