تبیین اثرات فضایی شبکه حمل ونقل بر توسعه روستایی استان تهران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

اسداله نجفی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
سید حسن مطیعی لنگرودی ² (استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
حمید جلالیان ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
حسنعلی فرجی سبکبار ⁴ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/07/16 تاریخ پذیرش : 1397/07/22 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: توسعه روستایی, استان تهران, تحلیل فضایی, حمل‌و‌نقل روستایی,

چکیده مقاله :

تغییرات اجتماعی- اقتصادی دهه های اخیر عدم تعادل و تمرکز بیش از حد امکانات و خدمات در برخی نقاط و محرومیت دیگر نقاط را در پی داشته است. این مسئله در مناطق روستایی شدید تر بوده و عدم تعادل و توزیع عادلانه خدمات در آن ها مشهودتر است. یکی از خدمات اساسی و زیربنایی در این مناطق حمل و نقل و شبکه راههاست. هدف این پژوهش ، تبیین اثرات فضایی شبکه حمل و نقل بر توسعه روستایی است. روش تحقیق این مقاله از نوع تحلیلی است و تجزیه و تحلیل آن بر مبنای آمار فضایی است و با توجه به ماهیت مکانی داده ها و وابستگی فضایی این داده ها از تکنیک رگرسیون موزون فضایی استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه استان تهران و جامعه آماری پژوهش شامل تمام روستاهای بالای 20 خانوار استان تهران می باشد. از هر دهستان یک روستا بطور تصادفی انتخاب و براساس فرمول کوکران 380 خانوار بعنوان نمونه محاسبه گردید؛ با احتساب حد اقل 10 خانوار برای هر روستا جهت افزایش قابلیت تعمیم، حجم نمونه برابر با 717 خانوار گردید. در این مطالعه 45 شاخص مورد بررسی و با انجام عملیات میدانی و پیمایشی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد دهستان های شمالی و شرقی حاشیه کلان شهر تهران که تحت تأثیرشهر تهران می باشند و همین طور دهستان های شرقی استان، حمل و نقل بیشترین تأثیر را بر توسعه روستایی آن ها داشته و دهستان های غربی استان از کمترین تأثیر برخوردار می باشند.

چکیده انگلیسی:

The socio-economic changes of recent decades have resulted in imbalances and over-concentration of facilities in some places and deprivation of other locations. This problem is more severe in rural areas and the imbalance and fair distribution of services are more evident. One of the basic services and infrastructure in these areas is the road transportation network. The purpose of this study is to explain the spatial impacts of transportation network on rural development. The research method is analytical and is based on spatial statistics. According to the spatial nature of data and the spatial dependence of these data, the Geographically Weighted Regression technique has been used. The study area in Tehran province and the statistical population of the study consisted of all villages of more than 20 households in Tehran province. A village was randomly selected from each district and based on the Cochran formula, 380 households were calculated as samples. With a minimum of 10 households per village, 717 families were sampled to increase generalizability. In this study, 45 indicators were investigated and field data and survey data were gathered and analyzed. The results of this research indicate that the northern and eastern districts of Tehran metropolitan area, which are influenced by the city of Tehran, as well as the eastern districts of the province, transport had the most impact on their rural development and the western districts of the province had the least impact enjoyed.

منابع و مأخذ:

1. Ascani, A., Crescenzi, R., & Iammarino, S. (2012). New economic geography and economic integration: a review. Search Working Paper WP 1/02.


2. Asgari A. (2011). Spatial statistic analysis by ArcGIS. first Ed. Tehran: Tehran Municipality ICT Organization ( in Persian)


3. Brahma, P. K., & Sharma, R. P. (2008). Transport and Economic Development in Orissa. Surface Transport for Rural Development, 54.


4. Christofakis, M. (2014). Transport cost in location practice and economic geography: traditional theories, some new dimensions and policy implications. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, (25), 55-67


5. Elmroth, S. (2015). Enhancing rural transport accessibility in Jamtland Harjedalen, A Master’s Thesis Presented to Mid Sweden University.


6. Faraji Sabokbar H. (2014).Modeling Spatial Trends in Rural Population Based on the spatial moving average (SMA). Journal of Rural Research. 5(1). PP. 137-158(in Persian).


7. Glaeser, E. L., & Kohlhase, J. E. (2004). Cities, regions and the decline of transport costs*. Papers in regional Science, 83(1), 197-228.


8. Kilkenny, M. (1998). Transport costs and rural development. Journal of Regional Science, 38(2), 293-312.


9. Knaap, Thijs; Oosterhaven, Jan; Tavasszy, Lóri (2001) : On the development of raem: The dutch spatial general equilibrium model and it's first application to a new railway link, 41st Congress of the European Regional Science Association: "European Regional Development Issues in the New Millennium and their Impact on Economic Policy", 29 August - 1 September 2001, Zagreb, Croatia


10. Lafourcade, M., & Thisse, J. F. (2011). New economic geography: the role of transport costs. Handbook of Transport Economics, Cheltenham: Edward Elgar Publishing Ltd, 67-96.


11. Marks, D. (2009). Accounting for Services: The Economic Development of the Indonesian Service Sector, ca. 1900-2000. Amsterdam University Press.


12. McAreavey, R., & McDonagh, J. (2011). Sustainable rural tourism: Lessons for rural development. Sociologia ruralis, 51(2), 175-194.


13. McCann, P., (2005), Transport costs and new economic geography. In: Journal of Economic Geography, Volume 5, Issue 3, Oxford University Press, pp. 305-318. DOI:10.1093/jnlecg/lbh050.


14. Miri Erie, M and Ahmadi, M.(2015). Measuring the Development status of the of Rural Roads Network in Iran, First Conference on Rural Transportation, Road, Housing and Development Research Center, Tehran, Iran(in Persian).


15. Motiei Langeroudi,SH.(2011).The economic geography of Iran, 1st Publication, Mashhad Academic Center for Education, Culture and Research publication, Mashhad, Iran(in Persian).


16. Nabizadeh, M.  and Javadi dorkhaneh, N.(2015). Understanding rural transport and its impact on different dimensions of the country's development, First Conference on Rural Transportation, Road, Housing and Development Research Center, Tehran, Iran(in Persian).


17. Okoko, E. (2011). RURAL TRANSPORTATION AND RURAL DEVELOPMENT: THE INSTANCE OF AKWAPIM SOUTH DISTRICT IN GHANA. International Journal of Economic Development Research and Investment Vol 2 No. 3


18. Pourtaheri M, bagheri serenjiyaneh, N & Roknodin Eftekhari, A. (2011), Evaluation of Accessibility to Transportation System and its Role in Rural  Development, Quarterly Spatial Planning (Modares Human Scinces), volume 16, no 4.(in persisn).


19. Rodrigue, J. P., Comtois, C., & Slack, B. (2013). The geography of transport systems. Routledge.


20. Rasafi, A. & Zarabadipour, SH. (2009).          Evaluation of transportation sustainable development using multi- goal analysis.Journal of Environmental Science and Technology, 11 (2).


21. Sabbagh Kermani M. Regional economics: (Theory and models). (2001). The Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (SAMT) Publications ( in Persian).


22. Safari S, Baratloo A. (2016).Evidence Based Medicine; Receiver Operating Characteristic Curve and Area under the Curve. Iranian Journal of Emergency Medicine. 3(3) pp.119-121( in Persian)


23. Statistical center of Iran portal) https://www.amar.org.ir(.(2016).


24. Swets, J.A.,) 1988(, Measuring the accuracy of diagnostic systems. Science, No. 240, pp.1285-1293.


25. Yamani, M, maghami moghim, GH, Arabameri, A and Shirani, K. (2017).Presenting the modern hybrid model for Increased accuracy of Landslide susceptibility mapping with emphasis on geographical weight regression model (GWR) (case study: Dezolya basin , Isfahan province). quantitative geomorphological researches, 5 (4) PP.19-40.