سنجش ابعاد اجتماعی و روانی احساس امنیت زنان کلان شهر مشهد و عوامل موثر بر آن

محورهای موضوعی : زن و خانواده

محمدحسن شربتیان ¹ (دانشجوی دوره دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران،عضو علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور و عضو پیوسته انجمن جامعه شناسی و انسان شناسی ایران)

تاریخ دریافت : 1392/12/02 تاریخ پذیرش : 1393/03/17 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: رسانه های جمعی, زنان, نگرش, احساس امنیت, مسأله اجتماعی,

چکیده مقاله :

امنیت از مهمترین مؤلفه های اجتماعی، روان شناختی و فرهنگی هر جامعه ای می باشد که با توجه به حوزه مطالعات جامعه شناختی و روان شناسی، این مؤلفه برای حیات هر نظام سیاسی و اجتماعی لازم می باشد. احساس امنیت شهروندان از بعد روانی و اجتماعی ارتباط مستقیم با پدیدۀ امنیت دارد، از این رو موضوعات و مسائل بسیاری را پیرامون خود در ارتباط با ایجاد امنیت یا ناامنی به عنوان یک مسأله در جامعه با خود به همراه می آورد. بخشی از این مسأله با گروه اجتماعی زنان مرتبط است که در سطح کلان شهرهای جامعه ایران بالاخص شهر مشهد این تحقیق به نوعی هدفش واکاوی احساس روانی و اجتماعی زنان نسبت به امنیت عمومی است که در سطح جامعه شهری وجود دارد. این نوشتار سعی بر این دارد که با توجه به بررسی پیمایشی از نظر وسعت تحقیقاتی در سطح پهنانگر بر اساس مقطعی بودن و زمان مورد مطالعه(1390) زنان بالای 20 سال مناطق 12 گانه شهری مشهد را بر اساس حجم نمونه و فرمول کوکران 391 نفر را براساس روش نمونه گیری خوشه ای و چند مرحله ای و با استفاده از تکنیک پرسشنامه مصاحبه ای و در مجموع روایی سازه های مناسب تحقیق (آلفای کرانباخ) در میان خوشه های منتخب به دست آمده است، مورد مطالعه قرار دهد. در این پژوهش میانگین احساس امنیت زنان بر اساس طیف لیکرت (5گزینه ای) در حدود 27/2 بوده که از میانگین نمره متوسط پایین تر است. بر اساس تحلیل رگرسیون چند متغیری با روش گام به گام مهمترین عوامل موثر بر احساس امنیت زنان عبارتند از استفاده از رسانه های جمعی، نگرش به پوشش، طراحی و برنامه ریزی شهری، نگرش فرد به خود، بوده و متغیرهای حمایت اجتماعی و امنیت اقتصادی رابطه معکوس با متغیر وابسته را دارند؛ در واقع این عوامل توانسته اند، 55% واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین کنند

منابع و مأخذ:

-   احمدی، یعقوب، اسمعیلی، عطاء (1389)، «سنجش احساس امنیت زنان مبتنی بر عوامل چند بعدی و میان رشته ای در شهر مشهد». فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و یکم ، شماره پیاپی(38)، شماره دوم ، تابستان. صص190-169. قابل دسترس در www.sid.ir..[10/10/92]

-   افتخاری، اصغر (1381)،«مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیتی»، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

-    بیات، بهرام (1388)، «جامعه شناسی احساس امنیت». چاپ اول، تهران: انتشارات امیر کبیر.

-   بوزان،باری (1378)، «مردم، دولت ها و هراس»، چاپ اول، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی،چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

-   تریف،تری و دیگران (1383)، «مطالعات امنیتی نوین»، ترجمه علرضا طیب و وحید بزرگی، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

-   حسینی، حسین (1386)،« احساس امنیت: تأملی نظری برپایه یافته های پژوهشی»، فصلنامه امنیت، سال پنجم، شماره 4،دوره تابستان. صص 27-19. قابل دسترس در www.sid.ir.. [5/10/92]

-   روی، پل (1382)، «معمای امنیت اجتماعی». ترجمه منیژه نویدنیا، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره سوم. صص 708-605. قابل دسترس در www.sid.ir. [10/10/92]

-   رضایی علی محمد (1385)، «ساخت و اعتبار یابی آزمون احساس ایمنی، ناامنی و رابطه آن با استعداد اعتیاد در دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

-   ریتزر، جرج، گودمن، جی داگلاس(1390)،«جامعه شناسی مدرن». ترجمه خلیل میرزایی و عباس لطفی زاده، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

-   طاهرخانی، حبیب الله (1381)، «ایجاد فضاهای قابل دفاع شهری»، مجله مدیریت شهری، شماره 9، دوره بهار، صص 92-76. قابل دسترس در www.sid.ir. [6/10/92]

-   عظیمی هاشمی، مژگان (1384)،«تحلیل مقایسه ایاحساس امنیت اجتماعی اقتصادی  مردم مشهد و کشور»، مجله فرهنگ خراسان، سال پنجم، شماره13،دوره تابستان، صص 198-172. قابل دسترس در www.noormages.com[10/10/92]

-   موذن جامی، محمدهادی (1378)، «مقدمه ای بر امنیت و مولفه های آن»، فصلنامه دانش انتظامی. صص  قابل دسترس در www.sid.ir. [9/10/92]

-   نصری، قدیر (1390)، «معنا و ارکان جامعه شناسی امنیت»، فصلنامه راهبرد، شماره 26، تهران:مرکز تحقیقات استراتژیک، قابل دسترس درwww.noormages.com [5/10/92]

-   نویدنیا، منیژه (1382)،«درآمدی بر امنیت اجتماعی». فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره اول. صص 76-55. قابل دسترس در www.sid.ir. [6/10/92]

 

- Mitar, Miran, (1996), assessment of societal security in recent past and today, college of police and security studies, Slovenia.

- Moller, Bjorn, (2000), National, Societal and Human Security Discussion – case study of the Israel – Palestine conflict.

- Soler, H., Vinayak, P. Quadagno ,D (2000), Biosocial Aspects of Domestic Violence. Psychoneuroendocrinology ,25,pp721-739.