مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای خودتنظیمی و عوامل شخصیتی و نقش پیشبینیکنندگی آنها برعملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش و عادی
محورهای موضوعی : زن و خانواده
کلید واژه: تیزهوش, ویژگی‌های شخصیتی, عملکرد تحصیلی, راهبردهای خودتنظیمی, باورهای انگیزشی, عادی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای خودتنظیمی و عوامل شخصیتی و نقش پیشبینیکنندگی آنها بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان عادی و تیزهوش بود. بدین منظور نمونه‌ای به حجم 130 نفر متشکل از 60 دانش آموز تیزهوش و 70 دانش‌آموز عادی از دانش‌آموزان دختر شهرستان تربت حیدریه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و تصادفی مرحله‌ای انتخاب و به وسیله پرسشنامه MSLQ پنتریچ و دی‌گرویت (1990)، پرسشنامه شخصیت NEO و معدل تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش آمار توصیفی (میانگین وانحراف معیار)، تحلیل واریانس چند‌متغیری، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند‌متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که بین دانش‌آموزان عادی و تیزهوش از نظر ویژگی‌های شخصیتی تفاوت وجود دارد. بین دانش‌آموزان عادی و تیزهوش از لحاظ باورهای انگیزشی و مولفه‌های آن تفاوت وجود ندارد. بین دانش‌آموزان تیزهوش و عادی به لحاظ مولفه‌های راهبردهای خودتنظیمی تفاوت وجود دارد. بهترین پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی درکل دانش‌آموزان، راهبردهای فراشناختی، با وجدانی، ارزش‌گذاری درونی و انعطاف‌پذیری بود؛ اما هنگامی که روابط به طور جداگانه، در دانش‌آموزان عادی و تیزهوش مورد بررسی قرارگرفت، اضطراب امتحان تنها متغیر پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی، در دانش‌آموزان عادی و راهبردهای خودتنظیمی، تنها متغیر پیش‌بینی‌کننده عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان تیزهوش بود.
The purpose of the present research was to compare motivational beliefs, self- regulating strategies and personality characteristics and their predictive role in the academic performance of gifted and normal students.130 subjects (60 gifted and 70 normal students) participated in this study. The normal group was selected randomly from among girl students of Torbate-heydariyeh ordinary high schools. All participants were asked to complete the NEO scale and MSLQ questionnaire. The analysis of data revealed that regarding the personality factors and self- regulating strategies (cognitive and meta- cognitive strategies), there is a significant difference between gifted and normal students. Between the two groups‚ there is no significant difference in motivational beliefs. The regression analysis showed that extraversion, conscientiousness, openness, cognitive strategies and internal values can predict academic performance in all students, but when the relationships were analyzed separately, the results showed that exam anxiety solely predicts academic performance in normal students, and self regulating strategies solely predict academic performance in gifted students.
- امینی زرار، محمد(1387)، بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. اندیشه‌های نوین تربیتی،4(4): 35-123.
- پاکدامن و همکاران (1387)، ارتباط بین 5 رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی. فصلنامه روان شناسی. سال چهارم، شماره 16.
- پلامین، رابرت و همکاران(1380)، ژنتیک رفتاری، ترجمه محمدرضا نیکخواه و هامایاک کواریس یانس.چاپ اول، تهران، نشر مهتاب.
- جلیلوند، م. اژه ای، ج.(1374)، ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان تیزهوش مراکز استعدادهای درخشان و نمکی، دبیرستانهای خاص شهر تهران، مجله استعدادهای درخشان، سال چهارم، شماره 30 ،صص: 1-7.
- حافظی، فریبا. افتخار، زهرا. سید نژاد، مرضیه(1389)، مقایسه باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان دبیرستانهای عادی و تیزهوش. یافته های نو در روانشناسی، 5-16-42-122.
- حق‌شناس، حسن. محسنی، امیررضا. فیروزآبادی، علی(1385)، مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانی دانش‌آموزان دبیرستانهای تیزهوشان و دبیرستانهای عادی . فصلنامه اصول بهداشت روانی، سال هشتم، شماره بیست و نهم و سی ام، صص66-57.
- عارفی، مژگان (1387)، مقایسه خودگردانی دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان و عادی و نقش پیشبینیکنندگی ابعاد خودگردانی برای عملکرد تحصیلی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 17و18، صص 98-75.
- کجباف، محمدباقر. مولوی، حسین. شیرازی تهرانی، علیرضا (1382)، بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی. تازه‌های علوم‌شناختی، سال 5، شماره 1.
- گروسی‌فرشی، میر‌تقی(1380)، رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت(کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: جامعه‌پژوه، دانیال.
- مردعلی، لیلا. کوشکی، شیرین(1387)، بررسی رابطه خودتنظیمی و پیشرفت تحصیلی. اندیشه و رفتار، 2(7): 78-69.
- نوری‌ثمرین، شهرام. برومند نسب، مسعود. فلاطونی، فردوس. سراج خرمی، ناصر (1388)، مقایسه باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در دانش‌آموزان تیزهوش و عادی. یافته های نو در روانشناسی، صص4-11-47-59.
- Boekaerts, M. (2002), Bringing about change in the classroom .Journal of learning and instruction.12, 584-604
- Hazrati, A., tayarani rad, A., torabi, S. (2012), The effect of personality trait on academic performance. Social and behavioral science. Vol 32,PP:367-71
- Komaraju, M., Karau, S., Rischmeck, R. (2009), Role of the big five personality traits in predicting college students, academic motivation and achievement. Learning and individual difference. Volume19, issue1, PP:47-52
- Mc Crae, R. & Joun, O. P. (1992), An introduction to the five factor model an its applications. Journal of personality, 60,175-215
- Mc Crae,R .R. & Costa, P. T. Jr. (1991), The NEO personality inventory using the five factor model in counseling. journal of counseling and development,69,361-71
- Poropat, A. (2002),The relationship between attributional style, gender and five factor model of personality. Journal of personality and individual differences,33,1185-1201
- Pintrich, P. R. & Degrout, E.(1990), Motivational and self- regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology.82 (1), 33-40
- Zeidner. M., Shani, I., Zinovich, D. (2011), academically gifted and nongifted students differ on the big five and adaptive status. Personality and individual difference.Volume 51, issue 5, PP566-570
- Zimmerman, B. J. (1995), Self regulation involves more than metacognitive. A social cognitive perspective. Educational psychology,30(4),217-221