زنان عارفه « (در سدههای نخستین اسلامی)
محورهای موضوعی : فلسفه و عرفان
فریبا تاجمیرعالی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دهاقان، دانشجوی کارشناسی ارشد گروه عرفان اسلامی ، دهاقان، ایران)
کلید واژه: فاطمه نیشابوری, رابعه, زنان, عارفه, شعوانه,
چکیده مقاله :
در روایات و گزارشهایی که در چند تذکرهی انگشت شمار، به طور منظم و در متون عرفانی و تاریخی، به طور پراکنده در دست است میتوان نشانههایی از حضور زنان در تاریخ عرفان چهار سدهی نخستین اسلامی یافت. در این پژوهش به معرفی زنان عابد بصره در دو سدهی نخستین هجری که علم آنان منحصر به قرائت قرآن و حدیث بوده است، و سپس در سدههای سوم و چهارم هجری حضور زنان عارفهی خراسان که بی تردید موقعیت اجتماعی، سیاسی و علمی نیشابور از عوامل مهم حضور آنان در عرصهی عرفان به شمار میآید پرداخته میشود.اکثراین زنان ریاضت را اساس ایمان می دانستند واعتقاد داشتند که هرگاه نفس خویش را به وسیله ی ریاضت تزکیه کننددرعبادت آرامش خویش را می یابند. اهم زنان عارفه در این دوره می توان به شعوانه، رابعه، فاطمه نیشابوری و عایشه اشاره کرد.در دوره ای که رابعه عرفان را آغاز کرد خراسان مهد پرورش عرفان ایرانی گشت. وزنان خراسان بیش از همه نیشابوریان پای به این عرصه نهادند.
The implications of women presence on Islamic Gnosticism history on Islamic Era four early centuries could be observed in religious records and documents regularly and in scattered in historical and theosophical texts. The current research introduced pious women from Basra in the first two Islamic centuries and their knowledge which was specialized on Koran and Hadith; a record of the words and deeds of the Islam Prophet. In third and fourth centuries, one can find out that the sole reason for Khorasanian wise women presence was without any doubt the strongly structure of Neishabour in social, political and scientific circumstances. The majority of these women regarded asceticism as basis of belief and did believe that they would find their calm in worship when they purify their soul through asceticism. Shaavaneh, Rabeeh, Fateme Neishaboori , and Aesheh could be regarded the most important mystic women of the mentioned time. Khorasan became Iranian mystic’s home development in the period in which Rabee initiated mystics and Khorasanian women interested in this field more than all the Neishaboorian women.
_||_