مقایسه امتیازات و محدودیت‌های حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران با برخی کشورهای اسلامی

محورهای موضوعی : حقوق و علوم سیاسی

زینب السادات موسوی تبار ¹ (دانشگاه ادیان و مذاهب قم، گروه مطالعات زنان، قم، ایران.)
محسن فتاحی ² (دانشگاه ادیان و مذاهب قم، گروه زن و خانواده، قم، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/09/20 تاریخ پذیرش : 1399/02/25 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: نکاح, کشورهای اسلامی, ایران, امتیازات و محدودیت های حقوقی,

چکیده مقاله :

هدف از تحقیق حاضر، مقایسه امتیازات و محدودیت‌های حقوقی زنان بعد از نکاح در قوانین کشور ایران با برخی کشورهای اسلامی می باشد. جامعه مورد بررسی مسائل حقوقی زنان است و نمونه پژوهش امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان است. طرح پژوهش توصیفی –تحلیلی بود. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای است. با استفاده از روش تحلیل داده ها و بر اساس یافته های این پژوهش امتیازات حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران و برخی کشورهای اسلامی عبارت اند از : مهریه، اجرت المثل، توارث، نفقه زن، نفقه جنین، حقوق زنان در دوران بارداری و شیردهی، حق امتناع زن از ایفای وظایف زوجیت، استقلال مالی زن در نکاح، شرط برخورداری از نصف دارایی در صورت طلاق از سوی مرد، طلاق قضایی و محدودیت های آن ها شامل تمکین ، ریاست مرد، اشتغال زن، تابعیت، سکونت و اجازه زن برای خروج از منزل بود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to compare the legal privileges and restrictions of women after marriage in laws of Iran and some other Islamic countries. The under study universal was women's legal issues and the research sample was women's legal privileges and restrictions declared in the law. The research design was descriptive-analytical. Method of data collection was based on library research. Using data analysis method and based on the findings of this study, the legal privileges of women after marriage in Iran and some Islamic countries were: dowry, retribution, inheritance, alimony, fetal alimony, women's rights during pregnancy and lactation , right of a woman to refuse to perform the duties of marriage, financial independence of a woman in marriage, condition of having half of the property in case of divorce by a man, judicial divorce and their restrictions, included obedience, male presidency, female employment, citizenship, residence and female permission to leave home.

منابع و مأخذ:

- قرآن کریم.

- احمدی خراسانی، نوشین. (1384). زنان زیر سایه پدر خوانده­ها. تهران: توسعه.

- استانبولی، ادیب. (1997م). الصیغ القانونیه لدعاوی الأحوال­الشخصیه. چاپ دوم، دمشق: نشر المکتبه القانونیه.

- اسدی، لیلا سادات، دکتر شاکری، فریده. (1393). آیین دادرسی امور و دعاوی خانوادگی. چاپ اول، بیجا: انتشارات جاودانه.

- امامی، اسدالله، صفایی، اسدالله. (1396). مختصر حقوق خانواده. چاپ چهل و هشتم، تهران: انتشارات میزان.

- جزیری، عبدالرحمان. (۱۴۰۶). الفقه علی مذاهب الاربعه. چاپ هفتم، بیروت: انتشارات دار الاحیاء التراث العربی.

- جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (۱۳۷۴). ترمینولوژی حقوق. چاپ هفتم، تهران: انتشارات گنج دانش.

- حبیبی تبار، جواد. (1383)، حقوق خانواده. چاپ دوم، قم: نشر گام به گام.

- حلی، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن. (1373). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. تهران: نشر استقلال.

- حمیدیان، حسن. (1390). مجموعه مقالات حقوق خانواده. تهران: دادگستر .

- دادمرزی ، سید مهدی. (1390). حقوق اسلامی خانواده. چاپ اول، انتشارات دانشگاه قم، کمال الملک.

- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1404ق). مفردات غریب القرآن. دفتر نشر کتاب.

- رحمانی، امیر. (1391). بررسی فقهی مدیریت در روابط زن و شوهر. چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.

- روشن،محمد. (1393). حقوق خانواده. چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.

- زارعیان،مریم ،اردلانی، نفیسه. (تابستان1396). آگاهی زنان از حقوق مدنی. هفت شهر، 57-58 ( 4)، 100-107.

- سیاح، احمد. (۱۳۷۳).  فرهنگ بزرگ جامع نوین. چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات اسلام.

- صفایی، سید حسین، قاسم زاده، عباس، عراقی، سید عزت الله، صادقی، محمود، امامی، اسدالله، برزوئی، عادل، حمیدزاده، احمد، آهنی، بتول، گرجی، ابوالقاسم. (1392). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. تهران: انتشار دانشگاه تهران.

- علوی حسینی موسوی، محمد کریم. کشف الحقایق عن نکت الایات و الدقائق. ترجمه عبد المجید صادق نوبری. (1396ق). چاپ سوم، تهران: انتشارات اقبال.

- فولادوند، محمد مهدی. (1418 ه ق). ترجمه قرآن کریم. محقق: هییت علمی دارالقرآن الکریم، چاپ سوم ،تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

- قانون احوال شخصیه سوریه. (1917).

- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران . (1368).

- قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران. (1387).

- قرشی، سید علی اکبر. (1377). مفردات نهج البلاغه. تهران: قبله.

- کاتوزیان، ناصر. (1372). حقوق مدنی خانواده. تهران: بهمن فرمان.

- محقق داماد، سید مصطفی. (1374). بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن. چاپ پنجم، تهران: نشر علوم اسلامی.

- مطهری، مرتضی. (1357). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.

- مطهری، مرتضی. (1361). مساله حجاب. قم: جامعه مدرسین.

- مغنیه، محمد جواد. (1420ق).  فقه الامام جعفر صادق علیه السلام. قم: انتشارات انصاریان.

- ملک زاده، فهیمه. (1386). تحلیل ماهیت نفقه با رویکرد قوانین کنونی ایران و برخی کشورهای دیگر. مطالعات زنان، 1(5)، 107-125.

- نجفی، محمد حسن. (1412). جواهر الاکلام فی شرح الاسلام. بیروت: موسسه المرتضوی العالمیه.

- نجفی، محمدحسن. (1362). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. تحقیق: محمود قوچانی. (1393). چاپ سوم، قم: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.