بررسی تأثیر مصرف خرما بر سطح سرمی گلوکز، لیپیدها و لیپوپروتئین‌ها در موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت تجربی
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکیبهرام عمواوغلی تبریزی 1 , علی حسن پور 2 , وحید کوهی 3 , احمد استوار 4 , آرش علیزاده 5
1 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
2 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
3 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
4 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
5 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: خرما, موش صحرایی, آلوکسان, دیابت ملیتوس, پارامترهای بیوشیمیایی سرم,
چکیده مقاله :
دیابت ملیتوس یکی از معضلات مهم در جوامع انسانی و حیوانی است. در دامپزشکی نیز دیابت ملیتوس می تواند در اکثر حیوانات و به‌خصوص حیوانات خانگی مطرح باشد. این تحقیق به منظور بـررسـی اثرات مصرف خرما بر سطوح سرمی گلوکز، تری‌گلیسیرید، کلسترول، LDL ، VLDL و HDL در موش های صحرایی مبتلا به دیابت ملیتوس تجربی انجام گرفت. 30 سر موش صحرایی نژاد ویستار نر در سن 8 هفتگی و با میانگین وزن گرم انتخاب و به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند. گروه‌ها شامل شاهد سالم روز اول، شاهد سالم روز آخر، تیمار سالم مصرف کننده خرما، تیمار دیابتی مصرف کنندة خرما و شاهد دیابتی بودند. به دو گروهی که به‌عنوان تیمار دیابتی و شاهد دیابتی انتخاب شده بودند، محلول آلوکسان مونوهیدرات به میزان mg/kg 100 به‌شکل زیر جلدی جهت ایجاد دیابت تزریق شد. به دو گروه شاهد سالم هم سرم فیزیولوژی با همان مقدار به‌شکل زیر جلدی تزریق شد. همین تزریق ها عیناً یک هفته بعد تکرار شد. بعد از بروز علایم دیابت نظیر پرنوشی، پرادراری، گلوکزاوری و افزایش قند خون در گروه‌های دریافت‌کننده آلوکسان، تغذیه گروه‌های تیمار سالم و تیمار دیابتی، با خرما و پلت به نسبت‌های مساوی آغاز گردید. گروه های شاهد سالم روز آخر و شاهد دیابتی فقط با پلت تغذیه شدند. این کار به مدت 10 روز بعد از شروع علایم دیابت ادامه یافت. در روز دهم از تمامی گروه‌ها خون‌گیری به‌عمل آمد. بررسی مقادیر سرمی گلوکز، کلسترول و LDL افزایش آماری معنی‌داری را در گروه شاهد دیابتی در مقایسه با گروه‌های شاهد سالم و همچنین در گروه‌های تیمار سالم مصرف کنندة خرما و تیمار دیابتی مصرف کنندة خرما در مقایسه با گروه شاهد دیابتی و گروه‌های سالم نشان داد (05/0p<). بررسی مقادیر سرمی تری گلیسرید، در گروه تیمار دیابتی و تیمار سالم مصرف کننده خرما با گروه‌های شاهد سالم اختلاف آماری معنی‌داری را نشان نداد اما نسبت به شاهد دیابتی کاهش معنی‌داری را نشان داد. بررسی مقادیر سرمی VLDL در گروه تیمار دیابتی و تیمار سالم مصرف کنندة خرما کاهش معنی‌داری نسبت به گروه شاهد دیابتی نشان داد (05/0p<) اما نسبت به گروه‌های شاهد سالم تغییرات معنی‌دار نبود. بررسی مقادیر سرمی HDL بین گروه‌ها اختلاف آماری معنی‌داری را نشان نداد. بر اساس نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که خرما می تواند به عنوان یک میوۀ طبیعی در جلوگیری از عوارض دیابت ملیتوس موثر واقع شود.
Diabetes mellitus is an important problem amongst human and animals. In veterinary medicine too, diabetes mellitus occurs in many animals particularly household pets. This study was conducted in order to evaluate the effect of date consumption on serumic levels of glucose, triglyceride, cholesterol, LDL, VLDL and HDL in rats suffering from experimental diabetes mellitus. Thirty male wistar rats with the age of 8 weeks and mean body weight of 200±20 gr were selected and divided into 5 groups so that there were 6 rats per group. The groups consisted of day one healthy control, final day healthy control, healthy treatment consuming date, diabetic treatment consuming date and diabetic control group. Diabetic treatment and control groups received 100 mg/kg of alloxan subcutaneously to create experimental diabetes. The two healthy control groups also received equal amounts of normal saline solution subcutaneously. The injections were repeated a week later in all groups. After observing the diabetes symptoms including polydipsia, polyuria, glucosuria and hyperglycemia in groups that were given alloxan, feeding of healthy and diabetic treatment groups with equal ratio of date and pellet was initiated. Final day healthy control group and diabetic control group were fed only with pellet. The groups were fed for 10 days following the start of diabetes symptoms. Blood samples were collected from all groups on day 10. Evaluation of the serumic levels of glucose, cholesterol and LDL revealed statistically significant increase in diabetic control group in comparison with the healthy control groups and also in healthy and diabetic treatment groups consuming date as compared with diabetic control and healthy groups (p<0.05). Evaluation of the serumic levels of triglyceride in diabetic and healthy treatment groups consuming date did not reveal statistically significant difference with the healthy control groups but revealed a significant decrease in comparison with the diabetic control group. Serumic levels of VLDL in diabetic and healthy treatment groups consuming date indicated significant decrease compared with the diabetic control group (p<0.05) but the changes were not significant in comparison with the healthy control groups. There were no statistically significant differences in serumic levels of HDL amoung the groups. It can be concluded from these results that consumption of date as a natural fruit can be effective in preventing symptoms of diabetes mellitus.