نقش سرمایه اجتماعی در آمادگی افراد قبل از وقوع زلزله(مطالعه موردی: شهروندان شهر کرمان)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
محمدرضا رضایی
1
(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران)
محبوبه نوری
2
(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران)
کلید واژه: سرمایه اجتماعی, زلزله, شهر کرمان, مدیریت سوانح طبیعی, آمادگی,
چکیده مقاله :
بروز سوانح طبیعی از قبیل زلزله موضوعی جهانی است که عدم آمادگی در این زمینه میتواند منجر به خسارات فراوانی شود. در این بین سرمایه اجتماعی با پیوند افراد، گروهها و فراهم آوردن امکان مشارکت مردم در اقدامات جمعی از عوامل تأثیرگذار در میزان آمادگی جوامع در برابر زلزله به شمار میرود. پژوهش حاضر با ماهیت توسعهای – کاربردی و روش توصیفی – تحلیلی با بهرهگیری از روشهای کمی و آماری به بررسی نقش سرمایه اجتماعی در آمادگی شهروندان قبل از وقوع زلزله در شهر کرمان پرداختهاست. دادههای مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانهای و بررسی میدانی در سطح خانوار گردآوری شده است. جامعه آماری خانوارهای شهر کرمان است که حجم نمونه طبق فرمول کوکران معادل ۳۵۰ خانوار برآورد شدهاست. پس از گردآوری دادهها، تحلیل تفاوت در میزان برخورداری از سرمایه اجتماعی با آزمونهای تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی و همبستگی بین میزان سرمایه اجتماعی و پایگاه اقتصادی– اجتماعی خانوارها با همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاست. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین مناطق به لحاظ برخورداری از مؤلفههای سرمایه اجتماعی با مقدار F برابر 956/5 تفاوت وجود دارد که منطقه چهار با میانگین 66/22، کمترین و منطقه دو با میانگین 73/26، بیشترین میزان سرمایه اجتماعی را دارند. اما این مقدار سرمایه اجتماعی در سطح پایین برآورد شدهاست. به طوری که میانگین سرمایه اجتماعی کل خانوارهای نمونه برابر با 60/24 در مقیاس 10 تا 46 است که این مقدار در مقایسه با میانگین نظری سرمایه اجتماعی (Mean= 30)، در سطح پایین میباشد، از طرفی بین میزان برخورداری خانوارها از سرمایه اجتماعی با سطح پایگاه اقتصادی – اجتماعی آنها در سطح معناداری (000/0) و مقدار ضریب پیرسون ، ̽ ̽ 190/0، همبستگی معنیداری وجود دارد. یعنی هر چه بر سرمایه اجتماعی جوامع افزوده شود مدیریت سوانح طبیعی و آمادگی افراد نیز در حد مطلوبتری خواهد بود.
Natural disasters, such as earthquakes, are a universal issue, and lack of readiness in this area may lead to significant damages. Meanwhile, social capital through individuals and groups’ cooperation and enabling people to participate in collective actions are one of the effective factors affecting the readiness of communities against earthquakes. Therefore, the main purpose of this research is to investigate the role of social capital in the readiness of citizens before the earthquake. This research is a descriptive and survey type of research. The required data were collected using library studies and field surveys at the household level. The research population is households in Kerman city and based on Cochran formula, the sample size is measured as 350 households. After data collection, the differences in amount of having social capital is analyzed using one-way ANOVA and Turkey test and also correlation between the amount of social capital and economic-social base of households, is analyzed using Pearson correlation. The results of this study show that there’s a difference among different areas in enjoying social capital factors, but this amount of social capital is measured in low level which the average of social capital of all households is 24.60 on scale of 10 to 46, which is low in comparison to the average theoretical social capital (Mean = 30), on the other hand, there’s a significant correlation between the level of households enjoying social capital with the level of socioeconomic status.
_||_