راهکارهای توسعه نظام مدیریت مشارکتی در واحدهای آموزشی، از دیدگاه مدیران، معاونان و معلمان
محورهای موضوعی : پژوهش در برنامه ریزی درسیکلید واژه: مدیریت مشارکتی, واحدهای آموزشی, توسعه, مشارکت, نظام,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف شناسایی راهکارهای توسعه نظام مدیریت مشارکتی در سازمانهای آموزشی به روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری کلیه مدیران، معاونان و معلمان واحدهای آموزشی شهر تهران، در سال تحصیلی 84 ـ83 به تعداد 95905 نفر و نمونه آماری 1094 نفر با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان با روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده است. به‌عنوان ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته دارای 26 سؤال پنج گزینه‌ای با استفاده از مقیاس لیکرت تهیه گردید. روایی پرسشنامه را 20 نفر از صاحب‌نظران بررسی و پایایی آن هم از طریق آلفای کرونباخ محاسبه و ضریب پایایی 87/0 به‌دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست آمده از آمار توصیفی (توزیع فراوانی، درصد پاسخ آزمودنی‌ها و میانگین) استفاده شده است. در بخش آمار استنباطی با توجه به اینکه مقیاس اندازه‌گیری پرسشنامه رتبه‌ای است، برای آزمون هر یک از سؤالات پرسشنامه، به‌صورت جداگانه از آزمون خی‌دو استفاده شده و با ادغام سؤالات مربوط به هر یک از فرضیه‌های تحقیق (سؤالات پژوهش)، امکان ارتقای مقیاس اندازه‌گیری به سطح فاصله‌ای را فراهم نمود. بنابراین برای مقایسه نظر مدیران، معاونان و معلمان دوره‌های تحصیلی از آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد که مهمترین راهکارهای توسعه نظام مدیریت مشارکتی در سازمانهای آموزشی عبارت‌اند از: 1) در بعد بسترسازی نظام مشارکت، شامل آگاهی و اطلاع کارکنان از مفاهیم، فلسفه و اهداف نظام مشارکت، تشویق و ترغیب کارکنان به وارد شدن به نظام مشارکت از سوی مدیران، ایجاد و توسعه اعتماد بین مدیریت و کارکنان 2) در بعد نظام‌دهی به مشارکت، شامل تدوین ضوابط و آیین‌نامه اجرایی نظام مشارکت واحدهای آموزشی. ارائه آموزش‌های لازم برای مجریان و دست‌اندرکاران نظام مشارکت 3) در بعد تکامل تدریجی نظام مشارکت، شامل شروع داوطلبانه نظام مشارکت، شروع نظام مشارکت از پیشنهادها به‌عنوان ساده‌ترین شکل مشارکت داوطلبانه، احیای حس خودباوری و اعتماد به‌نفس در کارکنان و... 4) در بعد اداره نظام مشارکت، شامل داشتن اختیارات کافی مدیران برای جلب مشارکت معلمان، شفاف و روشن بودن فرایند تصمیم‌گیری در واحدهای آموزشی، برقراری روابط حسنه بین مدیران و کارکنان و معلمان و...
The present study, conducted by fieldwork, aims at identifying the approaches to the development of cooperative management systems in educational centers. A sample of 1094 subjects were selected randomly through Morgan Stratified Sampling Table out of the 95905 population of Tehran educational centers managers, assistants and teachers in 2003-2004. A 26-item 5-choice Likert-scale questionnaire was developed by the researcher. 20 experts validated the questionnaire whose reliability was estimated 0.87 by Cornbach Alpha. Descriptive statistics computed the frequency of distribution, the percentage of the responses and the mean. In the inferential statistical phase, using a rank scale questionnaire, a separate x2 measure was adopted to evaluate each single item on the questionnaire and combining the items related to each hypothesis, the longitudinal level of scaling was enhanced. To compare the managers, assistants, and teachers` comments at different educational levels, the Analysis of Variance was used. The results showed that the most important approaches to the development of cooperative management systems in educational centers are: (a) In the pavement of cooperative system respect: staff awareness of concepts, the goals and philosophy of cooperative system, staff encouragement to join cooperative system by managers, mutual trust among managers and staff, etc. (b) In systematization aspect: devising regularities and executive rules, goal setting, provision of educational opportunities for the agents and cooperators, etc. (c) From the gradual development perspective: voluntary establishment of the system, implementation of the simplest forms of voluntary cooperation via praises and criticisms, staff self-confidence development, etc. (d) In the management respect: management authority to call on the teachers’ cooperation, clarity of the decision making process in educational centers, decent relationship among managers, staff, and teachers, etc.