تأثیر سرمایه اجتماعی بر فعالیت شغلی دبیران مقطع متوسطه شهرستان اصفهان

محورهای موضوعی : پژوهش در برنامه ریزی درسی

منصور حقیقتیان ¹ , رسول ربانی ² , سهیلا کاظمی ³

1 -
2 -
3 -

تاریخ دریافت : 1396/07/25 تاریخ پذیرش : 1396/07/25 تاریخ انتشار : 1387/02/01

کلید واژه: فعالیت شغلی, سرمایه اجتماعی, اعتماد, شبکه ارتباطی,

چکیده مقاله :

مطالعه تأثیر کار بر نگرش‌های افراد از موضوعات مهم جامعه‌شناسی است. از طرف دیگر سرمایه اجتماعی به‌عنوان منابع و پاداش‌هایی که افراد از طریق روابط اجتماعی به‌دست می‌آورند، در چند دهه گذشته مقبولیت گسترده‌ای یافته است، ولی تحقیقات چندانی در ارتباط با تأثیر سرمایه اجتماعی بر فعالیت شغلی صورت نگرفته است. هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر فعالیت شغلی دبیران مقاطع متوسطه شهرستان اصفهان است. به این منظور با بهره‌گیری از آرای صاحب‌نظرانی مانند پوتنام و کلمن در ابتدا به سنجش میزان سرمایه اجتماعی در میان دبیران رسمی نواحی پنجگانه آموزش و پرورش شهرستان اصفهان پرداخته و سپس چگونگی رابطه و تأثیر آن بر فعالیت شغلی آنان بررسی شده است. در این زمینه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی شامل کیفیت روابط (اعتمادورزی) و کمیت روابط (عضویتهای گروهی و انجمنی و روابط همیارانه) مورد بررسی و سنجش قرار گرفته‌اند. روش تحقیق از نوع همبستگی و به صورت پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل 5443 نفر دبیران مرد و زن شهرستان اصفهان در سال 86 ـ 1385 می‌شد که از بین آنان با استفاده از فرمول کوکران، 329 نفر به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. شیوه جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه بود. آلفای کرونباخ فعالیت شغلی 72/0 و برای سرمایه اجتماعی 85/0 بود. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین میزان سرمایه اجتماعی دبیران در یک طیف پنج درجه‌ای از یک تا پنج، 54/2 (اعتماد برابر با 02/3 و شبکه ارتباطات برابر با 10/2) و میانگین میزان فعالیت شغلی آنها برابر با 72/2 است. در مورد رابطه میان سرمایه اجتماعی و فعالیت شغلی دبیران، یافته‌های این تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی با ابعاد فعالیت شغلی به ترتیب کیفیت آموزشی فعالیت (42/0=r)، میزان فعالیت آموزشی(39/0=r) و کیفیت پژوهشی فعالیت (28/0 = r) رابطه داشته و هر سه مورد نیز معنادار هستند. به‌طور کلی ابعاد گوناگون سرمایه اجتماعی، 19 درصد تغییرات فعالیت شغلی را تبیین کردند.

چکیده انگلیسی:

Studying the effects of work on people's attitudes has been an important topic in sociology. On the other hand, social capital as the totality of resources and benefits that are available to an individual via social relations, has gained widespread acceptance during the past few decades. But few researches have been done on the effects of social capital on individuals' occupational activities. In this paper, drawing on the ideas of theoreticians like Robert Putnam and James Coleman, first, the social capital of tenured high school teachers in Esfahan's five educational districts were measured, and then its effects on occupational activities were tested. The components of social capital included the quality of relations (trusting) and the quantity of relations or relational network (group memberships and cooperative behaviors). Utilizing a questionnaire, for a population of a stratified random sample of teachers were studied. Cronach alpha for social capital was and for occupational activity was . Research data showed that the average social capital of teachers, on a scale, was (it was for trust and for relational network) and that the average for occupational activity was . It was found that social capital was significantly associated with the quality of educational activity (r= ). the quantity of educational activity (r = ) and the quality of research activity (r = ). All components of social capital explained only percent of the variance of occupational activities.