بازنمایی فضای معماری در نقاشی هایپر رئالیستی واحد خاکدان با تأکید بر رویکرد شئ وارگی
محورهای موضوعی : معماریملوک السادات میرکاظمی 1 * , مریم ارمغان 2
1 - گروه معماری، واحد قزوین
2 - گروه معماری، واحد قزوین
کلید واژه: بازنمایی فضا, شئ وارگی, نقاشی هایپر رئالیستی, واحد خاکدان,
چکیده مقاله :
هسته فضایی هر نقاشی، فضایی برآمده از ذهن هنرمند است که متبلور شده و سپس به‌صورت مختلف در بوم عینیت مییابد. لذا خوانش این هستهی فضایی از زوایای گوناگون بر اهمیت این پژوهش می¬افزاید. هدف از این پژوهش خوانشی معناگرایانه، با تأکید بر بررسی نیات معمارانه¬ی پنهان‌شده در عمق اثر نقاشی است. سؤال اصلی آنجاست که خوانش بازنمایی فضای معماری در یک اثر نقاشی از زوایای گوناگون و ارتباط بین این دو عرصه هنری چگونه میسر خواهد شد؟ پژوهش حاضر در راستای پاسخ به سؤال تحقیق، به ارزیابی کیفی مفاهیم نهفته در نمونه‌های منتخب بر اساس مستندات موجود با موضوعیت (اتاق کودکی)، به‌صورت توصیفی تحلیلی-تفسیری پرداخته است. فرایند تحلیل آن شامل دو گام می¬باشد.:1- بررسی اشیا بی‌جان در نقاشی با رویکرد شئ وارگی-2- خوانش کدهای فضایی اشیاء بر اساس سه‌گانه فضایی لوفور. بر اساس تحلیل¬های صورت گرفته، آثار واحد خاکدان با بهره‌گیری از اشیاء به‌صورت تکه‌تکه در کنار هم‌داستانی را در بستر اتاق خلق می¬نماید که در ذهن انسان می‌تواند فضاهای مختلفی را با تأکید بر بی‌زمانی و بی‌مکانی¬ خلق نماید. خوانش آثار واحد خاکدان از دریچهی دیالکتیک لوفور، بر اساس مستندات و زندگی‌نامه‌ی ایشان، بیشترین میزان تأکید را بر بعد معنایی اشیاء داشته و مفاهیمی همچون ناپایداری زمان، خاطرات اجتماعی (ترسهای کودکی) و خانوادگی را بیان مینماید.
اشمید، کریستین (۱۳۹۳). دیالکتیک سه‌گانه تولید فضای هانری لوفور. ترجمه افشین خاکباز و محمد فاضلی، تهران: تیسا.
پاشايی فخري، کامران؛ يانس، ندا و عادلزاد، پروانه (1399). بررسی وارگیشیء در آثار زويا پيرزاد با تأکيد بر رويکرد جورج لوکاچ. فصلنامه علمی تفسير و تحليل متون زبان و ادبيات فارسی دهخدا، سال دوازدهم (44)، 43-66.
چابک‌سوار، منصوره؛ فرخ فر، فرزانه و حسینی، سید هاشم (1399). تحلیل نشانه‌شناسی نقاشیهای واحد خاکدان بر اساس ارائه پسا ساختار گرایانهی رولان بارت. نشریه رهپویه هنر/هنرهای تجسمی، (4)، 57-93.
دایی‌زاده، امین (1400). شی وارگی و کالاگونگی و بیگانگی اجتماعی. قابل دسترس از : https://youngsociologists.com/
ژلنیتس، آندری (۱۳۹3). تولید فضای هانری لوفور. ترجمه آیدین ترکمه، تهران: تیسا.
سمیعی، امیر، خدابخشی، سحر و فروتن، منوچهر (1395). مطالعه تطبیقی بازنمایی فضای معماری سنتی در آثار نقاشی و معماری معاصر ایران، نمونه موردی: آثار نقاشی پرویز کلانتری و آثار معماری سید هادی میرمیران. معماری و شهرسازی آرمان شهر، سال نهم (17)، 63-78
شجاعی وند، بهمن؛ روستایی، شهریور و اصغری زمانی، اکبر (1397). بازنمایی فضایی و تولید و بازتولید تصویر ذهنی: رهیافتی از تریالکتیک لوفور. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال نهم (33)، 1-19.
شریفی، سمیه (1388). نقاشی: هایپررئالیسم؛ مجاز یا واقعیت؟ تندیس، (168)، 4-5.
فرقانی، آتنا؛ محمدی وکیل، مینا و پاکزاد، زهرا (1400). بررسی نظریه شئ‌شدگی در آثار هنرمند فتورئالیست دان ادی. نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، سال بیست وششم (1)، 15-24.
فرمهینی فراهانی، بهراد و صرافی، مظفر (1400). نقش طرح‌واره‌های ذهنی در تولید فضا (نقد سهگانهی فضایی لوفور از منظر مکتب ویگوتسکیایی شناخت). معماری و شهرسازی ایران، سال دوازدهم (1)، 5-25.
لنگ، جان (1390). آفرینش نظریۀ معماری نقش علوم رفتاری درطراحی محیط. ترجمۀ علیرضا عینی فر. تهران: دانشگاه تهران.
لوکاچ، جورج (1377). تاریخ و آگاهی طب‍ق‍ات‍ی: پژوهشی در دیالکتیک م‍ارک‍س‍ی‍س‍ت‍ی. تهران: ت‍ج‍رب‍ه: دف‍ت‍ر وی‍راس‍ت‍ه.
ولی، انسیه؛ پناهی، سیامک؛ فروتن، منوچهر و اردلانی، حسین (1401). بازنمایی فضای معماری در آثار نقاشی با رهیافت نشانه‌شناسی لایه‌ایی (نمونه موردی: منتخبی از آثار ایران دروددی. هویت شهر.
گاتدینر، مارک (۱۳۹3). مارکس زمان ما: هانری لوفور و تولید فضا، از کتاب درآمدی بر تولید فضای هانری لوفبور. ترجمه آیدین ترکمه، تهران: تیسا
Baxandall, M. (1988). Painting and experience in fifteenth century Italy: a primer in the social history of pictorial style. Oxford: Oxford University Press.
Becker, J. & Fletcher, J. D. (2014). Lebbeus Woods, Architect (Drawing Papers) Paperback. New York: The Drawng Center.
Blau, E., & Troy, N. (2002). Architecture and Cubism. Cambridge: MIT press.
Perry, N. (1998). Hyperreality and Global Culture. London & New York: Routledge
url1: https://www.artymag.ir/r/jywB (accsess date:1402/11/10) /
url 2: https://artebox.podbean.com (accsess date:1402/10/10)/