شیخ احمد تجانی و طریقت تجانیه

محورهای موضوعی : مسیحیت

مرتضی خسروشاهی ¹ (دانش‌آموختة دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران)
محمدجواد شمس ² (استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/10/23 تاریخ پذیرش : 1395/10/23 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه: تصوف, طریقت, تجانیه, شیخ احمد تجانی, آفریقا,

چکیده مقاله :

تجانیه، سلسلۀ عرفانی منسوب به شیخ احمد تجانی(1150-1230ق)، که به همت او در 1196ق بنیان نهاده شد، یکی از بزرگ‌ترین طریقت‌های صوفیه در شمال آفریقا است که نقش مهمی در نشر اسلام و جذب بسیاری از مسلمانان این منطقه داشته است. شیخ احمد در نوجوانی قدم در طریق سلوک نهاد، و پس از تشرف به مهم‌ترین طریقت‌های موجود زمان خویش همچون: قادریه، ناصریه و خلوتیه و دریافت اجازه تلقین ذکر، سرانجام در سال 1196ق مدعی شد که از جانب نبی مکرم اسلام(ص) مأمور به تأسیس طریقتی شده است که بعدها آن را طریقت تجانیه یا ابراهیمیّه نامید. هم اکنون پیروان این طریقت در کشور‌هایی چون: الجزایر، مصر، سودان، نیجریّه، نیجر، موریتانی، تونس، غنا، مالی و کنیا فعالیت دارند. از اهم اصول طریقتی این سلسله می‌توان به اذکار خاص آنان که عبارت است از ذکر استغفار، لا اله الا الله، صلوات بر نبی مکرم و نیز ذکر روز جمعه و صلاة الفاتح و جوهرة الکمال اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

Tidjāniyya is a Sufi order which was founded by Saikh Aḥmad Tidjāni (1737-1814 C.E.). The order is one of the greatest Sufi orders of north Africa which has played an important role in the development of Islam in that region.  Shaikh Aḥmad joined Sufi path when he was young and after initiating into some important orders such as Qādiriyya, Nāṣiriyya and Khalvatiyya, gradually became a Sufi master. In 1781 C.E. he claimed that he had a mission from the prophet of Islam to establish a Sufi order and he called it Tidjāniyya or Ibrāhimiyya. Nowadays the order is active in African countries such as, Algeria, Egypt, Mauritania, Sudan, Nigeria, Kenya, Ghana, Tunisia and Mali. The main practice of the order is invocations (Dhikr) of God and the prophet.