مکانیابی مناطق مستعد توسعه طبیعتگردی منطقه حفاظت شده سهند با استفاده از تصمیمگیری چندمعیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی
محورهای موضوعی : جنگلداریساناهین تاروردیانس 1 , امید رفیعیان 2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران.
کلید واژه: تصمیمگیری چندمعیاره, سامانه اطلاعات جغرافیایی, طبیعتگردی, فرآیند سلسله مراتبی تحلیلی, منطقه حفاظت شده سهند,
چکیده مقاله :
توسعه گردشگری در مناطق حفاظتشده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردشگران مزایای فراوانی به همراه دارد، از این رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعتگردی در مناطقحفاظتشده بهمنظور بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی اهمیت بهسزایی دارد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی مناطق مستعد تفرج متمرکز و گسترده در منطقه حفاظتشده سهند به روش تصمیمگیری چندمعیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیارهای موثر بر طبیعتگردی بر اساس پژوهشهای پیشین و نظر متخصصین به روش دلفی، 12 معیار برای تفرج متمرکز و 11 معیار برای تفرج گسترده، انتخاب شده و به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن‌دهی و به صورت نقشه طبقهبندی شده به روش فازی آماده شدند. این نقشهها شامل: فاصله از منابع آبی، جادهها، چشمهها، رودخانهها، مناطق مسکونی، کریدور حیاتوحش، زیستگاه کل و بز، گسل و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، پوشش اراضی، سنگ بستر و اقلیم بودند. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعتگردی با روش ترکیب خطی وزن داده شد و با اعمال ضرایب اهمیت هر معیار در نقشه‌های طبقهبندی شده همان معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که حدود 7، 40، 25، 4 و 24 درصد از سطح منطقه بهترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب برای تفرج متمرکز میباشد. همچنین حدود 43، 42، 13 و 2 درصد بهترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف برای تفرج گسترده میباشد. بهطور کلی برای مکانیابی مناطق مستعد به منظور توسعه گردشگری در این منطقه، روش تصمیمگیری چندمعیاره به دلیل انعطافپذیر و کم هزینه بودن و دسترسی سریع به نتیجه، روش بسیار مناسبی میباشد.