مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای آفات صنوبر در استان آذربایجان غربی

محورهای موضوعی : جنگلداری

اکبر روانگرد ¹ , محمد رضا زرگران ² , جواد اسحاقی راد ³

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
2 - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
3 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/09/19 تاریخ پذیرش : 1400/12/12 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: صنوبر, فراوانی, نهالستان, آفات, ارومیه,

چکیده مقاله :

آفات یکی از مهم ترین عوامل خسارت زا در کشت و توسعه صنوبر می باشند. این درختان در اثر خسارت حشرات زیان آور به شدت دچار کاهش محصول چوب از نظر کمی و کیفی شده و متحمل خساراتی شدید می شوند. این پژوهش در راستای جمع آوری و شناسایی آفات مهم صنوبر در سه نهالستان واقع در ارومیه، سلماس و خوی و تغییرات جمعیتی آنها بوده که با نمونه برداری از آفات صنوبر توسط روش هایی نظیر تله نوری، تور حشره گیری و شکار مستقیم انجام شد. در هر نهالستان تعداد 30 درخت مورد نمونه برداری و بررسی قرار گرفت و غنای گونه ای آفات صنوبر به روش ریرفکشن و تنوع گونه ای آنها نیز با استفاده از شاخص های تنوع شانن و سیمسون محاسبه شد. آفات مهم شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از: پروانه گالزای صنوبر (.Paranthrene tabaniformis Rott)، شته صنوبر (.Chaitophorus populi L)، پروانه دم چنگالی (.Cerura vinula L)، پروانه برگخوار (.Amorpha populi L)، شته گال مارپیچی دمبرگ (.Pemphigus spirothecae Pass)، سوسک چوبخوار صنوبر (.Melanophila picta Pall)، سنک بید و صنوبر (Monosteria unicostata Muls. & Rey)، شته آبله ای صنوبر (Phloemyzus passerini Sign.)، سوسک برگخوار صنوبر (Melasoma populi L.)، سوسک ریشه خوار صنوبر (.Capnodis miliaris Klug) و پروانه مینوز صنوبر (.Lithocolletis populifoliella T). بیشترین تعداد آفت صنوبر (تعداد 11 گونه) در ارومیه مشاهده شد. میزان شاخص های تنوع و یکنواختی محاسبه شده نیز در هر سه منطقه از اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد برخوردار نبودند که نشان از عدم تاثیر اقلیم بر میزان این شاخص ها دارد. در حال حاضر، مینوز صنوبر مخرب ترین آفت صنوبرکاری های آذربایجان غربی محسوب شده و فعالیت آن روی کلن های مختلف صنوبر بسیار قابل توجه می باشد.

چکیده انگلیسی:

Pests are one of the most dangerous factors in the development and cultivation of Poplar. These trees are severely reduced in terms of quantity and quality of the wood products and suffer severe damage due to the damage of harmful insects. This study was conducted to collect and identify important poplar pests in three plantations located in Urmia, Salmas and Khoy and their demographic changes by sampling Poplar pests using methods such as light trap, net trap and direct capture. In each plantation, 30 trees were sampled and the species richness of the poplar pests was calculated by the rarefaction method and their species diversity was calculated using Shannon and Simpson diversity indices. The important identified pests were: dusky clearwing (Paranthrene tabaniformis Rott.), Chaitophorus populi L., puss moth (Cerura vinula L.), Amorpha populi (L.), poplar spiral gall aphid (Pemphigus spirothecae Pass.), Melanophila picta (Pall.), Monosteria unicostata (Muls.& Rey), poplar woolly aphid (Phloemyzus passerini Sign.), Melasoma populi (L.), Capnodis miliaris (Klug.), and poplar minnow moth (Lithocolletis populifoliella Tr.). The values of diversity and evenness indices calculated in all three regions did not have a significant difference at the level of 5%, which showed the climate did not affect these indices. The poplar minnow moth was considered to be the most destructive pest of the poplar cultivations in West Azerbaijan and its activity on various poplar colonies was significant.