همزیستی قارچ‌های میکوریز با گونه مرتعی جعفری معطر (Chaerophyllum macrospermum) در فصل‌های بهار و تابستان و ارتباط آن با عناصر معدنی خاک در مراتع منطقه آبشار سلوک ارومیه
محورهای موضوعی : مرتعداریجلیل خارا 1 , فاروق سلیمانی 2 , معصومه ربیعی 3
1 - دانشیار گروه زیست‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
2 - دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، کارشناس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ارومیه، ایران
3 - کارشناس ارشد سیستماتیک و اکولوژی گیاهی، کارشناس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ارومیه، ایران
کلید واژه: اسانس, عناصر معدنی, میکوریز, آغشتگی, جعفری معطر,
چکیده مقاله :
همزیستی گیاهان با میکروارگانیسم‌ها و سایر موجودات زنده موجب حفظ و پایداری گونه‌های گیاهی می‌شود. در تحقیق حاضر که طی فصل‌های بهار و تابستان 1397 در منطقه آبشار سلوک ارومیه انجام شد، تأثیرگذاری عناصر معدنی خاک با کلونیزاسیون و برخی خصوصیات خاک بر جمعیت اسپور قارچ‌های میکوریزا (VAM) در ریزوسفر گیاه دارویی جعفری معطر یا مندوک (Chaerophyllum macrospermum) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که فصل و ایستگاه اثر معنی‌داری بر مقدار هاگ قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر گیاه دارند. کلونیزاسیون قارچ‌ها با ریشه گیاه در تابستان تا 26/172 درصد بیشتر از بهار بود. همچنین، تعداد اسپورهای موجود در خاک، درصد آغشتگی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و عامل فصل اثر معنی‌داری بر عملکرد اسانس گیاه داشت.بیشترین عملکرد اسانس در فصل تابستان مشاهده شد. با کاهش میزان فسفر در ریزوسفر گیاه بر میزان آغشتگی و همزیستی قارچی افزوده می‌شود. گونهGlomus mosseae به جذب آب، مواد غذایی، پتاسیم، فسفر و نیتروژن گیاه کمک بیشتری کرده و درنتیجه، زیست‌توده و رشد گیاه در شرایط سخت محیطی افزایش‌یافته است. با عنایت به اهمیت همزیستی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار و تعامل آن با عناصر معدنی خاک، این اطلاعات می‌تواند در برنامه‌های توسعه زراعت گیاهان دارویی مؤثر باشد.
The symbiosis of plants with microorganisms and other living organisms helps maintain and sustain plant species. In this research, the effect of soil mineral elements with colonization and some soil characteristics on the population of arbuscular mycorrhizal fungal spores in rhizosphere of Chaerophyllum macrospermum in spring and summer season in rangelands of Urmia Soluk waterfall in 2018 was done. The statistical results show that season and station have a significant effect on the amount of AMF spores in the local rhizosphere of the plant. The percentage of mycorrhizal colonization in summer was higher (172.26%) than spring. Also, the number of spores in the soil, the percentage of symbiosis (as root length colonization) and seasonal factor had a significant effect on the essential oil yield of the plant and the highest yield of essential oil was observed in summer. By decreasing the amount of phosphorus in the rhizospheric soil, the colonization percentage was increased. The proper indigenous type of mycorrhiza helps to absorb water, nutrients, potassium, phosphorus and nitrogen of the plant, which has resulted in increased plant life and growth under severe environmental conditions. Considering the importance of mycorrhizal symbiosis and its interaction with soil mineral elements, this information can be effective in the development of cultivation of medicinal plant Chaerophyllum macrospermum.
_||_