بررسی رابطه تحزب با توسعه اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی در ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

سوسن خالقی ¹ , عیسی حسن زاده ² , محمدرضا نعیمی ³ , عباسعلی طالبی ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی جامعه شناسی اقتصاد و توسعه، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
2 - استادیار گروه جامعه شناسی، واحد آزاد شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
3 - استادیار گروه جامعه شناسی، واحد آزاد شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
4 - استادیار گروه علوم سیاسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، سوادکوه، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/17 تاریخ پذیرش : 1402/07/30 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: توسعه اقتصادی, توسعه سیاسی, کارگزار, تحزب,

چکیده مقاله :

این مقاله به عنوان بررسی رابطه تحزب با توسعه اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی در ایران به سیر تحولات اقتصادی و سیاسی در قالب برنامه های توسعه توجه دارد تا رابطه بین توسعه سیاسی و اقتصادی را دریاید . به لحاظ روش شناسی، تحقیق از نوع کیفی وتوصیفی تحلیلی است که به روش اسنادی انجام می‌شود. نتایج حاصل از بررسی حاکی از این است که انقلاب اسلامی نتیجه مشارکت تمامی گروههای سیاسی اعم از گروههای دینی، دینی و ملی، ملی‌گرایان با گرایش‌های سوسیالیستی و لیبرالی است و توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی نیازمند مشارکت سیاسی احزاب و گروهها و مشارکت اقتصادی بخش خصوصی است. پس از انقلاب این موارد در برنامه‌های توسعه‌ کشور در قالب برنامه‌های پنج ساله دیده شده که سازمان برنامه و بودجه کارگزار اصلی تهیه نیازمندی‌ها و تدوین برنامه است. حزب جمهوری اسلامی علی رغم این که فراگیرترین حزب انقلابی و اسلامی بود اما به علت اختلافات ناشی از نگرش و گرایش سیاسی بدون تاثیرگذاری در نظام اقتصادی و فقط با حذف رقبا به سمت انزوا و تعطیلی کشیده شد. جامعه روحانیت مبارز تهران نیز دچار اختلاف و انشقاق شد. احزاب کارگزاران سازندگی و گروههای 18گانه اصلاحات بیشترین تاثیرگذاری را در برنامه های توسعه اقتصادی ایران داشتند و به میزانی که از سهم مشارکت احزاب کم شده برنامه‌های توسعه نیز ناکارا بوده‌اند. به طوری که بیشترین هم‌راستایی و بهترین عملکرد را به ‌ترتیب در برنامه‌های سوم، اول، دوم، پنجم و چهارم می‌توان سراع داشت.

چکیده انگلیسی:

As a study of the relationship between political parties and economic development after the Islamic revolution in Iran, this article pays attention to the course of economic and political developments in the form of development programs. The research is a qualitative and descriptive type of analysis, which is carried out by a documentary method. The results of the survey indicate that the Islamic revolution is the result of the participation of all political groups, including religious, religious and national groups, nationalists with socialist and liberal tendencies, and economic and political development requires the political participation of parties and groups and the economic participation of the private sector. After the revolution, these things have been seen in the country's development plans in the form of five-year plans, where the program and budget organization is the main agent of preparing the requirements and formulating the plan. Despite the fact that the Islamic Republic Party was the most comprehensive revolutionary and Islamic party, it was pulled towards isolation and closure due to differences caused by political attitudes and tendencies, without affecting the economic system and only by eliminating competitors. The parties of construction agents and the 18 groups of reforms had the most influence in Iran's economic development programs, and to the extent that the participation of the parties has decreased, the development programs have also been ineffective. So that the highest alignment and the best performance can be achieved in the third, first, second, fifth and fourth programs respectively.