تحلیل کارکرد اصطلاحات موسیقی در شعر صیدی تهرانی
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
مجتبی اصغرنسب
1
,
ایوب کوشان
2
*
,
حمیدرضا فرضی
3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز- ایران
کلید واژه: اصطلاحات موسیقایی, بین رشته ای, سبک هندی, شعر فارسی, صیدی تهرانی.,
چکیده مقاله :
پیوند و درآمیختگی شعر فارسی و هنر موسیقی، برآمده از همنشینی دیرینة این دو مقولة فرهنگی، در طول تاریخ کهنِ ایران‌زمین می‌باشد که در همة ادوار شعر فارسی جاری بوده است. شاعران سبک هندی برای خلق مضامین تازه و ثقیلِ خود، از علوم مختلفی بهره می‌برند که در این میان موسیقی یکی از پرکاربردترین آن‌هاست. صیدی تهرانی یکی از شاعران خوش‌ذوق و کم‌گوی این سبک است که در مضمون‌سازی‌های خود از تلمیحات و اصطلاحات علوم مختلف، از جمله موسیقی بهره برده است. در این پژوهش، دیوان اشعار این شاعر را برای دستیابی به اصطلاحات موسیقایی به کار رفته در آن به روش کتابخانه‌ای و به صورت تحلیلی-توصیفی مورد بررسی قرار داده‌ایم تا به تبیین کارکرد این واژه‌ها در اشعار وی بپردازیم. پس از احصاء و بررسی ابیات شاهد، نتایج نشان می‌دهد که اگرچه صیدی، در مضمون‌پردازی‌های خود به اصطلاحات موسیقی توجه داشته و از موسیقی زمانة خود تأثیر پذیرفته است، ولی این تأثیر نتوانسته به مختصات زبانی وی تبدیل شود. چنانکه از بسامد اصطلاحات مستخرج در می‌یابیم، صیدی تنها 14/2 درصد از مضامین خود را که شامل 58 بیت از 2700 بیتِ دیوان اوست، به اصطلاحات موسیقایی اختصاص داده است. همچنین صنایع ادبی متنوعی که در اشعار این شاعر دیده می‌شود، اغلب در خدمت مضامین غنایی، به کار گرفته شده‌اند.
The connection and intermingling of Persian poetry and the art of music, arising from the ancient coexistence of these two cultural categories, is throughout the ancient history of Iran, which has been current in all periods of Persian poetry. Indian style poets use various sciences to create their new and heavy themes, among which music is one of the most widely used. Seydi Tehrani is one of the tasteful and soft-spoken poets of this style, who has used allusions and terms of various sciences, including music, in his themes. In this research, we have analyzed the diwan of this poet's poems in order to find the musical terms used in it in a library and analytical-descriptive way in order to explain the function of these words in his poems. After counting and examining Shahed's verses, the results show that although Seydi paid attention to musical terms in his themes and was influenced by the music of his time, but this influence could not be transformed into his linguistic coordinates. As we can see from the frequency of borrowed terms, Seydi devoted only 2.14% of his themes, which includes 58 verses out of 2700 verses of his diwan, to musical terms. Also, the various literary techniques seen in this poet's poems are often used in the service of lyrical themes.