تحلیل نقش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مدیریت بحران شهری (مطالعه موردی منطقه 11 تهران)

محورهای موضوعی :

بهمن کارگر ^{1 *} , پروانه زیویار ² , مسعود شبابانی ³

1 - عضو هیئت علمی گروه آموزشی جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام (ره)
2 - استادیار گروه جغرافیای برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره)
3 - دانشگاه آزاد واحد یادگار امام خمینی(شهرری)

تاریخ دریافت : 1403/09/20 تاریخ پذیرش : 1403/11/20 تاریخ انتشار : 1404/03/10

کلید واژه:

چکیده مقاله :

بیان مسئله: ‏این پژوهش به تحلیل استفاده از ابزار مؤثر سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی که با تحلیل داده‌ها می‌تواند به شناسایی شاخص‌های تأثیرگذار و ارائه راهکارهای عملی کمک کند به‌منظور دستیابی به مدیریت منسجم در بحران که نیازمند هماهنگی کامل میان بخش‌های مختلف شهری است و در راستای فرآیند مدیریت ریسک که قبل، حین و بعد از بحران به‌منظور کاهش اثرات آن انجام می‌شود. هدف: هدف این پژوهش تحلیل نقش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی در مدیریت بحران منطقه 11 تهران است. این تحقیق با استفاده از داده‌های مکانی و تحلیل‌های پیشرفته، راهکارهایی عملی برای بهبود زیرساخت‌های امدادی و کاهش آسیب‌پذیری شهری ارائه می‌دهد. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و داده‌های آماری شامل مصاحبه و پرسشنامه همچنین خروجی سامانه اطلاعات جغرافیایی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS به بررسی وضعیت مدیریت بحران در منطقه 11 شهر تهران پرداخته‌شده است. یافته‌ها و بحث: نتایج نشان می‌دهد که بعد اقتصادی و اجتماعی نقش مهمی در موفقیت پژوهش حاضر که به بررسی تأثیر موزه محله در تجدید حیات شهری، حفظ هویت محله‌ای و رونق اقتصادی در منطقه 11 تهران بود، داشته و مؤلفه‌هایی مانند مشارکت، زیرساخت، اشتغال و سرمایه‌گذاری در توسعه این بافت‌ها تأثیر بسزایی دارند. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تبدیل بافت‌های تاریخی به موزه محله می‌تواند با حفظ مناطق تاریخی، تقویت هویت محله‌ای و رونق اقتصادی، به توسعه پایدار محلات کمک کند. ابعاد اقتصادی و اجتماعی با ضریب تأثیر بالا (799/0 و 816/0) بیشترین نقش را در موفقیت الگوی موزه محله ایفا می‌کنند و شاخص‌هایی مانند مشارکت و زیرساخت فرهنگی نیز در این فرآیند کلیدی هستند.