پیر شفابخش (طبقه‌بندی انواع شفابخشی در مقامات شیخ‌احمد جام براساس مقامات ژنده پیل)
محورهای موضوعی : ادبیات عرفانیافروز خدابنده لو 1 , سیّدمحسن حسینی مؤخر 2 * , مهدی فیاض 3
1 - دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران
2 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران
3 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین، ایران
کلید واژه: عرفان, کرامت, شفابخشی, شیخ احمد جام, مقامات ژنده پیل,
چکیده مقاله :
آمیختگی قدرت روحی و شفابخشی در بسیاری از اسطوره‌ها، ادیان و عرفان به چشم می‌خورد؛ در شفابخشی، انسان مقدّسی با قدرتی فراطبیعی و قدسی به درمان بیماران می‌پردازد. در عرفان اسلامی، اولیا و مشایخ مدعی امر شفابخشی شده‌اند. شیخ‌احمد جام یکی از مشایخی است که شفابخشی جزو مهم‌ترین کرامت‌های وی بوده است که در نوع خود و در متون عرفانی برجسته شده است؛ افزون برپربسامد بودن شفابخشی‌های وی، گوناگونی شیوه‌ها نیز باعث شده است تا از جنبه‌ها و ابعاد مختلف (تقابلی) بررسی شوند؛ این پژوهش با روش طبقه‌بندی ویژگی‌ها و به صورت توصیفی ـ تحلیلی در دو بخش پربسامد و کم بسامد، با توجه به نظریه‌های اسطوره‌ای وتاریخی انواع شفابخشی را بررسی کرده است. گونه‌های پربسامد شامل شفابخشی در زمان حیات شیخ، شفای جسمانی، مستقیم، فردی، شفای بیماری‌های جسمی و شفای انسان و گونه‌های کم‌بسامد برگرفته از شفابخشی پس از وفات شیخ، شفای گروهی، شفای حیوان و شفای بیماری‌های روحی است. احمد جام هجده نوع بیماری را شفا داده است. درمان مفلوجان، نابینایان، دیوانگان، مداوای حیوان رنجور نیز جزو کرامت‌های شیخ‌الاسلام بوده است. او برای شفابخشی از هفده روش استفاده می‌کرده که در میان آن‌ها استفاده از آب دهان ، لمس درمانی، دعا کردن و توبه‌درمانی پرتکرارترین روش‌ها بوده است.
In many myths, religions, and mystical traditions, spiritual power and healing are intertwined. In the context of healing, a sacred individual with supernatural and divine power tends to the ill. In Islamic mysticism, saints and spiritual masters (awliya and mashāyekh) have claimed the ability to heal. Sheikh Ahmad-e Jami is one such spiritual master whose gift of healing is among his most prominent miracles, as emphasized in mystical texts. In addition to the high frequency of his healing acts, the methods he used were diverse and can be analyzed from various perspectives. This research adopts a descriptive-analytical approach and, drawing on mythological views and historical records, examines two categories of healing in the life and legacy of Sheikh Ahmad: frequently occurring and infrequent forms. The frequent types refer to healing during the Sheikh’s lifetime and include physical healing, direct healing, individual healing, and healing of physical ailments. The infrequent types pertain to healings attributed to him after his death, including group healing, healing of animals, and spiritual or psychological healing. Ahmad-e Jami is said to have healed eighteen types of illnesses. His miracles included curing the paralyzed, the blind, the insane, and treating suffering animals. He employed seventeen healing methods, the most common being the use of saliva, therapeutic touch, prayers, and repentance therapy.