بررسی و تحلیل کیفیّت پوشاک در آیین‌های اساطیری و عرفانی

حسینی مؤخر, سیّد محسن; گودرزی, حجّت; گودرزی, کورش

کد مقاله : 519641 بازدید : 189 صفحه: 141 - 165

20.1001.1.20084420.1394.11.41.5.9

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی و تحلیل کیفیّت پوشاک در آیین‌های اساطیری و عرفانی

محورهای موضوعی : اسطوره

سیّد محسن حسینی مؤخر ¹ , حجّت گودرزی ² , کورش گودرزی ³

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
2 - مربی فلسفه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
3 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

تاریخ دریافت : 1394/11/11 تاریخ پذیرش : 1394/11/11 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: آیین‌های اسطوره‌ای, مناسک عرفانی, پوشاک اساطیری, پوشاک عرفانی,

چکیده مقاله :

اسطوره از جهات گوناگون در زندگی انسان پس از عصر اساطیری، تجلی یافته و در آن اثر نهاده است. در این مقاله تلاش شده است تا علاوه بر شناخت مختصر اسطوره و آیین‌های اساطیری و عرفانی، به یافتن تجلّی و تأثیر و ردّپاهای محسوس و نامحسوس یکی از این آیین‌ها یعنی پوشاک، در البسة عرفانی مندرج در برگزیدهء نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم هجری قمری پرداخته شود. در این پژوهش، پوشاک به عنوان یکی از تجلّی‌های آیینی بررسی شده است که در اسطوره و متون عرفانی، کارکردی تقریباً مشترک یافته است.

چکیده انگلیسی:

Myths, after the age of mythology, have been present and have influenced various aspects the human life. In the present article, after a brief introduction of Iranian mythical and mystical rites, we try to show the marked and unmarked manifestation of clothes in the mythical and mystical texts till 7th A.H. century. It is shown that clothes have a ritualistic function in the myths and Islamic mysticism.

منابع و مأخذ:

الیاده، میرچا. 1372. رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستّاری. چاپ اوّل. تهران: سروش.

آشتیانی، جلال الدّین. 1373. عرفان. چاپ اوّل. تهران: شرکت سهامی انتشار.

آلیس دیوید سون، ه . و .1385. اساطیر اسکاندیناوی. ترجمه محمّد حسین باجلان فرّخی. چاپ اوّل. تهران: اساطیر.

ایونس، ورونیکا. 1375. اساطیر مصر. ترجمه محمّد حسین باجلان فرّخی. چاپ اوّل. تهران: اساطیر.

باستید، روژه. 1370. دانش اساطیر. ترجمه جلال ستّاری. چاپ اوّل. تهران: توس.

بهار، مهرداد. 1387. پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ هفتم. تهران: آگاه.

پاریندر، جئوفری. 1374. اساطیر آفریقا. ترجمه محمّد حسین باجلان فرّخی. چاپ اوّل. تهران: اساطیر.

پناهی، مهین. 1378. اخلاق عارفان. چاپ اوّل. تهران: روزنه.

جوزف کارنوی، آلبرت. 1383. اساطیر ایرانی. ترجمه احمد طباطبایی. چاپ دوم. تهران: علمی و فرهنگی.

روزبهان بقلی.1366. عبهرالعاشقین. به اهتمام هانری کربن و محمّد معین. چاپ سوم. تهران: منوچهری.

زاویه، سعید و مافی تبار، آمنه. 1392 .«بررسی آیین‌های اساطیریِ داوری ایزدی در ایران باستان»، فصلنامه ادبیّات عرفانی و اسطوره‌شناختی آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، سال نهم، شماره سی‌ام، صص 101-103.

زرّین‌کوب، عبدالحسین. 1362. ارزش میراث صوفیّه. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.

ـــــــــــــــــــــــ.. 1379 . جستجو در تصوّف ایران. چاپ ششم. تهران: امیرکبیر.

ستّاری، جلال. 1372. مدخلی بر رمز شناسی عرفانی. چاپ اوّل. تهران: نشرمرکز.

سجّادی، سیّد جعفر.1370. فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. چاپ اوّل. تهران: طهوری.

عزّالدّین کاشانی، محمود. 1382. مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه. تصحیح عفّت کرباسی و محمّدرضا برزگر خالقی. چاپ اوّل. تهران: زوّار.

عطّار، فریدالدّین .1386. تذکرة‌الاولیاء. مطابق نسخه نیکلسون. چاپ چهارم. تهران: پیمان.

عین‌القضات همدانی .1373. تمهیدات. تصحیح عفیف عسیران. چاپ چهارم. تهران: منوچهری.

فریزر، جیمز جورج .1384. شاخه زرّین. ترجمه کاظم فیروزمند. چاپ دوم. تهران: آگاه.

کربن، هانری. 1383. انسان نورانی در تصوّف ایرانی. ترجمه فرامرز جواهری نیا. چاپ دوم. شیراز: آموزگار خرد.

کریستی، آنتونی. 1384. اساطیر چین. ترجمه محمّد حسین باجلان فرّخی. چاپ دوم. تهران: اساطیر.

گری، جان. 1378. اساطیر خاور نزدیک (بین‌النّهرین). ترجمه محمّد حسین باجلان فرّخی. چاپ اوّل. تهران: اساطیر.

محمّد‌بن منوّر. 1377. اسرارالتّوحید فی‌مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر. به اهتمام حسین بدرالدّین. چاپ اوّل. تهران: سنایی.

مظفّری، علی‌رضا. 1388. «کارکرد مشترک اسطوره و عرفان»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی ادبیّات عرفانی، دانشگاه الزهرا (س)، شماره یکم، صص 167-149.

معصومی، غلام‌رضا. 1386. مقدّمه‌ای بر اساطیر و آیین‌های باستانی جهان. چاپ اوّل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی (سوره مهر).

میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین. 1376. کشف‌الاسرار و عُدّة‌الابرار. به اهتمام علی اصغرحکمت. چاپ ششم. تهران: امیرکبیر.

نجم‌الدّین رازی. 1369. مرصادالعباد مِن المبدأ الی المعاد. چاپ سوم. تهران: کتابخانه سنایی.

ـــــــــــــ. 1388. فوایح‌الجمال و فواتح‌الجلال. تصحیح فریتس مایر. ترجمه و توضیح قاسم انصاری. چاپ اوّل. تهران: طهوری.

یونگ، کارل گوستاو و همکاران. 1383. انسان و سمبول‌هایش. ترجمه محمود سلطانیّه. چاپ چهارم. تهران: جامی.

References

’Einol-ghozāt Hamedāni, Abol-ma’āli ’Abdollāh. (1991/1370SH). Tamhidāt. Ed. by ’Afif ’Oseirān.4^th ed. Tehrān: Manouchehri.

Āshtiyāni, Jalāl-oddin. (1994/1373SH). ’Erfān. Tehrān: Sahāmi-ye Enteshār.

Attār, Farid-oddin. (2007/1386SH). Tazkarat-ol-owliā. Ed. by Nicholson. Tehrān: Peimān.

Baghli, Rouzbahān. (1987/1366SH).’Abhar-ol-’āsheghin. Ed. by Henri Korbin and Mohammad Mo’in. 3^rd ed. Tehrān: Manouchehri.

Bahār, Mehrdād. (2008/1387SH). Pazhouheshi dar asātir-e Irān. 7^th ed. Tehran: Āgāh.

Bāstide, Roger. (1991/1370SH). Dānesh-e Asātir. Tr. by Jalāl Sattāri. Tehran: Tous.

Carnoy, Albert Joseph. (2004/1383SH). Asātir-e Irani (Iranian Mythology). Tr. by Ahmad Tabātabāei. 2^nd Ed. Tehrān: ’Elmi va Farhangi.

Christie, Anthony. (2005/1384SH). Asātir-e chin (Chinese Mythology). Tr. by Mohammad Hossein Bājelān Farrokhi. 2^nd . Tehrān: Asātir

Corbin, Henri. (2004/1383SH). Ensān-e nourāni dar tasavvof-e Irāni (L'homme de lumiere le soufisme Iranien). Tr. by Farāmarz Javāheri-niyā. 2^nd ed. Shirāz: Āmouzegār-e Kherad.

Davidson, Hilda Roderick Ellis. (2006/1385SH). Asātir-e Scāndināvi (Scandinavian Myths). Tr. by Mohammad Hossein Bājelān Farrokhi. Tehrān: Asātir.

Eliade, Mircea. (1993/1372SH). Resāleh dar tārikh-e adyān (Traite d'histoire des religions).Tr. by Jalāl Sattāri. Tehrān: Soroush.

Frazer, George. (2005/1384SH). shākhe-ye zarrin (Golden branch). Tr. by Kāzem Firouzmand. 2^nded. Tehran: Āgāh.

Gray, John. (1999/1378SH). Asātir-e khāvar-e nazdik (‎Near Eastern mythology). Tr. by Bājelān Farrokhi. Tehrān: Asātir.

Ions, Veronica. (1996/1375SH). Asātir-e Mesr (Egyptian Mythology). Tr. by Bajelān Farrokhi. 1^st ed. Tehrān: Asātir.

Jung, Carl Gustav. (2004/1383SH). Ensān va sambol-hā-yash. Tr. by Mahmoud Soltāniyeh. 7^th ed. Tehrān: Nashr-e Jāmi.

Kāshāni, Ezz-oddin Mahmoud ibn-e ’Ali. (2003/1382SH). Mesbāh-ol-hedāyah va meftāh-ol-kefāyah. With the efforts of ‘Effat Karbāsi and Mohammad Rezā Barzegar Khaleqi. 1^st ed. Tehrān: Zavvār.

Ma’soumi, Gholām Rezā. (2007/1386SH). Moghaddameh-i bar asātir va āein-hā-ye bāstāni-ye jahān. Tehrān: Farhang va Honar-e Eslāmi.

Meibodi, Abolfazl Rashid-oddin. (1997/1376SH). Kashfol-asrār va Oddatol-abrār. With the efforts of ’Ali Asghar Hekmat. 6^th ed. Tehrān: Amirkabir.

Mihani, Mohammad Ibn-e Monavvar. (1998/1377SH). Asrār-ottowhid fi Maghāmāt-e Abi-Sa’eid. Ed. by. Hossein Badr-oddin. 1^st ed. Tehrān: Sanāei.

Mozaffari, Ali Rezā. (2009/1388 SH). “Kārkard-e moshtarek-e ostoureh va ‘erfān”. Adabiyāt-e ’Erfāni. Al-zahrā University. No. 1: Pp 149-167.

Najm-oddin Kobrā. (2009/1388SH). Favāyeh-ol-Jamāl va favāteh-ol-Jalāl. By. ed. by Fritz Mayer. Tr. by Ghāsem Ansāri. Tehrān: Tahouri.

Najm-oddin Rāzi. (1990/1369SH). Mersād-ol-’ebād men-al-mabda’ el- al-Ma’ād. 3^rd ed. Tehrān: Sanāei.

Panāhi, Mahin. (1999/1378SH). Akhlāgh-e ’erfān. Tehrān: Rowzaneh.

Parrinder, Geoffrey. (1994/1374SH). Asātir-e Afrighā (African Mythology). Tr. by Mohammad Hossein Bājelān Farrokhi. Tehrān: Asātir.

Sajjādi, Seyyed Ja’far. (1991/1370SH). Farhange loghāt va estelāhāt va ta’birāt-e ’erfāni. Tehrān: Tahouri.

Sattāri, Jalāl. (1993/1372SH). Madkhali bar ramz shenāsi-ye ’erfāni. Tehrān: Markaz.

Zarrinkoub, Abd-ol-hossein. (1983/1362SH). Arzesh-e mirās-e soufiyeh. 5^th ed. Tehran: Amirkabir.

Zarrinkoub, Abd-ol-hossein. (2000/1379SH). Jostojou dar tasavvof-e Irān. 6^th ed. Tehran: Amirkabir.

Zāvieh, Sa’eid and Āmeneh Māfi Tabār. (2013/1392SH). “Barrasi-ye āein-hā-ye asātiri-ye dāvari-ye izadi dar Irān-e bāstān”. Azād University Quarterly Journal of Mytho-Mystic Literature. Year 6. No. 11. P. 2.

_||_