سیر آفاق در مشرب متصوفه

محورهای موضوعی : اسطوره

لیلا هاشمیان ¹ (استادیار دانشگاه بوعلی سین)
میثم احمدی ² (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا)

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1389/04/01

کلید واژه: تصوف, سفر, عارف, سیر آفاق, سیر انفس,

چکیده مقاله :

تصوف، افزون بر تثبیت گفتمانی فراگیر در جامعه، رفتارهای اجتماعی خاصی را با خود به همراه داشت. یکی از این رفتارها سفر بود که نقش و کارکرد مهمی در میان صوفیان پیدا کرده بود. سفر که از آن با اصطلاح سیر آفاق (در مقابل سیر انفس) یاد می شود، در پندار نهانگرایان مسلمان و در نگاه نخست، بر گرفته از قرآن وحدیث بود که با انگیزه‌هایی مانند تبلیغ، زیارت، کسب علم، ریاضت و ... انجام می‌شد.در بینشی ژرف‌تر، ساختار کهن و اساطیری این آیین و جنبة نمادین و کهن‌الگویی آن آشکار می‌گردد. همچنین جنبه‌های سیاسی این سفرها نیز از موارد قابل توجه است که گاهی حتی زمینة بروز انقلاب‌ها و برخی جریان‌های اجتماعی را فراهم نموده است.مقالة پیش‌رو، تلاشی است برای نمایاندن وجوه گوناگون سیر آفاق در میان صوفیان و تبیین و توضیح انواع سفرها.

چکیده انگلیسی:

  According to the teachings of Sufism, a Sufi needs two journeys, the external (Seire Aafaq) in which he travels on earth, and the internal (Seire Anfos) that leads to the purification of his heart and makes him eligible to receive the Divine grace. The external journey (Seire Aafaq) is rooted in the teachings of Quran and the prophetic saying (hadith) whose manifestations are the rites of Haj and pilgrimage. The present article attempts to show the various aspects of Seire Aafaq among Sufis.