تکوین و تحول قهرمانان در گذر از اسطوره به حماسه

محورهای موضوعی : اسطوره

حمیدرضا خوارزمی ¹ , محمدرضا صرفی ² , محمود مدبری ³ , عنایت الله شریف پور ⁴

1 - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 - استاد زبان وادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنرکرمان
3 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
4 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

تاریخ دریافت : 1394/03/03 تاریخ پذیرش : 1394/03/03 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: اسطوره, حماسه, قهرمان, تکوین, تحول,

چکیده مقاله :

اسطوره‌ها همیشه به یک حال نمی‌مانند، بلکه با گذر زمان برخی از آنها با شکل جدیدتر به صورت داستان‌های حماسی نمودار می‌شوند. در این تغییر و تبدیل، دگرگونی‌هایی در داستان اسطوره‌ای صورت می‌پذیرد. دلایل گوناگونی برای تبدیل اسطوره به حماسه وجود دارد و داستان‌ها در طی تحوّل خود به جابه‌جایی، شکستگی، قلب، حذف و ... دچار می‌گردند. در ورود اسطوره به حماسه، قهرمان‌ها هم از این تغییر به کنار نمی‌مانند. در این جستار نگارندگان با بررسی الگوهای اسطوره‌ای و حماسی، این تغییر و تبدیل‌ها را بررسی کرده‌اند.

چکیده انگلیسی:

Through the passage of time the myths change and sometimes appear in a new form: epic. In the process of change, some transformations, such as displacement, inversion, elimination and other changes may take place in the myth. Meantime, the heroes change too. The present article tries to analyze these transformations by taking into account the functions of myth and epic.    

منابع و مأخذ:

 

کتابنامه

آیدنلو، سجاد. 1385. «ارتباط اسطوره و حماسه»، مجلّۀ مطالعات ایرانی، سال پنجم. شماره دهم.

ایونس، ورونیکا. 1381. اساطیر هند. ترجمه باجلان فرخی. چاپ دوم. تهران: اساطیر.

بهار، مهرداد. 1352. اساطیر ایران. چاپ اوّل. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

ـــــــــــ .1362. پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ اوّل. تهران: توس. 

ـــــــــــ .1374. جستاری چند در فرهنگ ایران. چاپ دوم. تهران: فکر روز.

خالقی مطلق، جلال. 1372. گل رنج‌های کهن. به کوشش علی دهباشی. چاپ اوّل. تهران: مرکز. 

ـــــــــــــــــــ .1381. سخن‌های دیرینه. به کوشش علی دهباشی. چاپ اوّل. تهران: افکار. 

رضایی، محمود. 1388. «جابه‌جایی و دگرگونی اسطوره رستم در شاهنامه»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال پنجم. شماره هفدهم.

سرکاراتی، بهمن. 1385. سایه‌های شکار شده (مجموعه مقاله‌ها). چاپ اول. تهران: قطره.

عبادیان، محمود. 1369. فردوسی و سنت نوآوری در حماسه‌سرایی. چاپ اول. الیگودرز: گهر.

فردوسی، ابوالقاسم. 1389. شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. چاپ سوم. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.

گزیده سروده‌های ریگ‌ودا. 1372. ترجمه سید محمد رضا جلالی. چاپ سوم. تهران: نقره.

مشتاق‌مهر، رحمان و سجّاد آیدنلو. 1386. «که آن اژدها زشت پتیاره بود (ویژگی‌ها و اشارات مهم بن‌مایه اژدها و اژدها‌کشی در سنت حماسی ایران)»، مجلّه گوهر گویا، شماره دوم.

یسنا.1380. تألیف و ترجمه ابراهیم پورداوود. چاپ اول. تهران: اساطیر.

 

English Source

Littleton, S.( 1973) The New Comparative Mythology, Berkely, Los Angeles, London.

 

 

 

English Source

Littleton, S.( 1973) The New Comparative Mythology, Berkely, Los Angeles, London.

 

 

References

Āidenlou, Sajjād. (2006/1385SH). “Ertebāt-e ostoureh o ‘hanāseh”, Motāle’āt-e Irani (Iranian Studies) Journal, Year 5. No. 10.

Bahār, Mehrdād. (1973/1352SH). Asātir-e Iran. 1^st ed. Tehran: Boniād-e farhang-e Iran.

Bahār, Mehrdād. (1983/1362SH). Pazhouheshi dar Asātir-e Iran. Tehran: Tous.

Bahār, Mehrdād. (1995/1374SH). Jostāri chand dar Farhang-e Iran. 2^nd ed. Tehran: Fekr-e Rooz.

‘Ebādiān, Mahmoud. (1990/1369SH). Ferdowsi o sonnat-e now-āvari dar hamāseh-sorāei. ‘Aligoudarz: Gahar.

Ferdowsi. Abo-l-qāsem. (2010/1389SH). Shāhnāmeh. Ed. By Jalāl Khāleqi Motlaq. 3^rd ed. Tehran: The great Islamic Encyclopedia Center.

Gozideh-ye soroud-hā-ye Rigvedā. (1993/1372SH). Tr. By S. Mohammad Reza Jalāli. 3^rd ed. Tehran:Noqreh.

Ions, Veronica. (2002/1381SH). Asātir-e hend (Indian Mythology). Tr. by Bajelān Farokhi. 2^nd ed. Tehran: Asātir.

Khāleqi Motlaq, Jalāl. (1993/1372SH). Gol-e ranj-hā-ye kohan (Selected Articles). With the Efforts of 'Ali Dehbāshi. Tehran: Markaz.

Khāleqi Motlaq, Jalāl. (2002/1381SH). Sokhan-hā-ye dirineh. With the Efforts of 'Ali Dehbāshi. Tehran: Afkār.

Moshtāqmehr, Rahmān and Sajjād Āidenlou. (2007/1386SH). “Ke ān azhdehā zesht patyāreh boud (vizhegi-hā o eshārāt-e mohem-e bonmāye-ye Azhdahā o Azhdahā-koshi dar sonnat-e hamasi-e Iran)”, Journal of Gowhar-e gouya, No. 2.

Rezāei, Mahmoud. (2009/1388SH). “Jābejāei o degargouni-e ostoure-ye Rostam dar Shahnāmeh”, Azad University Quarterly Journal of Mytho-mystic Literature, No. 17.

Sarkārāti, Bahman. (2006/1385SH). Sāye-hā-ye shekār shodeh (Articles). Tehran: Qatreh.

Yasnā.(2001/1380SH). Tr. By Ebrāhim Pourdavood. Tehran: Asātir.