جایگاه ارزش در متدلوژی و نظریه پردازی اقتصادی
محورهای موضوعی : آینده پژوهیکلید واژه:
چکیده مقاله :
روش شناسی علم اقتصاد در دو قرن اخیر، موضوع مباحثات و گفتوگوهای فراوانی قرار گرفته است. بدیهی است که در اقتصاد نیز مانند سایر علوم، سعی اندیشمندان شناخت پدیده ها و ارائه نظریاتی است که نه تنها به کشف و بیان حقایق بپردازد، بلکه انسان را قادر سازد تا جریان و حرکت پدیده ها را به کنترل خود درآورد. در این راستا، گرچه اختلاف نظر فراوان است اما بیشتر اقتصاددانان ده های اخیر معتقدند که روش شناسی علم اقتصاد با علوم طبیعی و مخصوصاً فیزیک یکی است و بدین سبب به تجربه گرایی افراطی روی آوردند. این امر باعث شده تا به تدریج، شخصیت و بعد معنوی انسان و اثر ارزش های واقعی بر رفتار او نادیده گرفته شود. به نظر می رسد چنین تفکری نه تنها غیر منطقی و نادرست است، بلکه چنانچه این روش تفکر ادامه یابد، اولاً نظریات اقتصادی از واقعیت ها فاصله خواهند گرفت و ثانیاً ضربات جبران ناپذیری بر حیات بشری وارد خواهند ساخت. در این نوشتار، سعی بر این است که جایگاه ارزش ها در متدولوژی و نظریه پردازی اقتصادی مشخص شود و نظریه ای که مطابق آن، نباید ارزش ها در تحلیل علمی اقتصاد دخالت کند، ارزیابی گردد.