ارائه و به کارگیری مدل آنتروپی تئوری اطلاعات برای تحلیل و پیش بینی اجزای جدول داده- ستانده
محورهای موضوعی : آینده پژوهی
عبدالله جاسبی
1
()
رضا شباهنگ
2
()
کلید واژه:
چکیده مقاله :
توسعۀ اقتصادی یک جامعه ایجاب می کند که منابع محدود آن به نحوی کارآمد و اثربخش مورد استفاده قرار گیرد. به کارگیری بهینۀ منابع، مستلزم برنامه ریزی دقیق و استفاده از اطلاعات مربوطه در این برنامه ریزی ها و تصمیم گیری هاست. تأمین اطلاعات به موقع و صحیح از یک سو و تحلیل اطلاعات به منظور تصمیم گیری و برنامه ریزی از سوی دیگر، ایجاب می کند که ابزارهای علمی از جمله مدل های ریاضی به کار گرفته شوند. یکی از مدل های ریاضی متداول برای برنامه ریزی اقتصادی، مدل داده-ستانده است که مدلی ایستا و قطعی می باشد اما برنامه ریزی های اقتصادی به اطلاعات پیش بینی شده و تحلیل های پویا نیاز دارد. با توجه به اینکه بدون اطلاعات مربوطه نمی توان تصمیم گیری و در نهایت برنامه ریزی کرد، به کارگیری مدل های ریاضی اطلاعات نیز لازم و حتمی است. هدف اصلی این مقاله ارائۀ روشی نو برای تلفیق مدل داده- ستانده و مدل آنتروپی تئوری اطلاعات و ساختن یک مدل ریاضی یگانه برای اندازه گیری مقدار اطلاعات تأمین شده توسط هر یک از بخش های تولید کننده، هریک از بخش های مصرف کنندۀ محصولات و بخش های متشکلۀ تقاضای نهایی جامعه اقتصادی می باشد. مقدار اطلاعات (Entropt) محاسبه شده به کمک مدل ریاضی پیشنهادی را می توان به عنوان معیاری برای سنجش حساسیت اطلاعات هر بخش و وابستگی جامعۀ اقتصادی به تولید هر یک از گروه های صنعتی، خریدهای واسطه تقاضای نهایی مورد استفاده قرار دارد. در بخش اول مقاله، ابتدا زیربنای تئوریک مدل داده- ستانده و مدل آنتروپی تئوری اطلاعات تشریح می گردد و چگونگی تبدیل مدل داده- ستانده به جداول احتمالی نشان داده می شود. سپس طرز به کارگیری جداول احتمال نرمال شده در مدل آنتروپی و بالاخره مدل ریاضی پیشنهادی ارائه می گردد. در بخش دوم مقاله (ضمیمه شماره یک) ضمن ارائه یک مثال عددی، مدل ریاضی مطروحه و وش های پیشنهادی عملاً مورد استفاده قرار می گیرد و تمامی محاسبات با استفاده از مقادیر عددی انجام می شود. در وضعیت های واقعی و برنامه ریزی های اقصادی کشور که انجام محاسبات مفصل پیچیده تری را ایجاب می کند، می توان مدل ریاضی پیشنهادی را با توجه به جامعیت آن کامپیوتری کرد و انجام محاسبات را تسهیل نمود.