تاثیر کنشگران اقتصادی کلیدی و حسابداری مدیریت بر عملکرد مالی شرکتهای تولیدی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

محمد نمازی ¹ , بهنام کرمشاهی ²

1 - استاد گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 - دانشجوی دکترای حسابداری دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. (نویسنده مسئول)

تاریخ دریافت : 1400/02/30 تاریخ پذیرش : 1400/02/30 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: کنشگران اقتصادی کلیدی, فن های حسابداری مدیریت, عملکرد مالی, معادلات ساختاری,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهشتعیین نقش میانجی فن های حسابداری مدیریت بر رابطه بین کنشگران اقتصادی کلیدی و عملکرد مالی شرکت های تولیدی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به وسیله پرسشنامه از مدیران سطوح میانی و سطوح بالای 194شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1398 جمع آوری شده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. جهت بررسی پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که به علت بزرگتر بودن میزان آلفای کرونباخ از 7/0 نتایج دارای پایایی مطلوبی هستند. به منظور بررسی نقش میانجی فن های حسابداری مدیریت در رابطه کنشگران اقتصادی و عملکرد مالی نیز از آزمون سوبل استفاده شد. نتایج نشان داد، کنشگران اقتصادی کلیدی، تاثیر مثبت و معناداری بر روی عملکرد مالی شرکت های تولیدی دارند و تقریباَ 47 درصد از اثر کل کنشگران اقتصادی بر عملکرد مالی از طریق غیر مستقیم توسط متغیر میانجی فن های حسابداری مدیریت تبیین می شود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to determine the mediating role of management accounting techniques on the relationship between key economic actors and the financial performance of manufacturing companies. The required information for the research was collected by a questionnaire from middle and high level managers of 194 manufacturing companies listed on the Tehran Stock Exchange in 1398 and Smart PLS software was used to analyze the data. Cronbach's alpha was used to evaluate the reliability, which due to the larger Cronbach's alpha value of 0.7, the results have a good reliability. The Sobel test was also used to examine the mediating role of management accounting techniques in the relationship between economic actors and financial performance. The results showed that key economic actors have a positive and significant effect on the financial performance of manufacturing companies, and approximately 47% of the total effect of economic actors on financial performance is indirectly explained by the mediating variable of management accounting techniques.

منابع و مأخذ:

*      بنی طالبی دهکردی، بهاره؛ رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکومرام، هاشم و طالب نیا، قدرت الله. (1394). تبیین نظریه شبکه کنشگران در حسابداری از منظر دانش. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 4، شماره 16، 130-119.

*      حاجیها، زهره. و سرخانی گنجی (1399). بررسی نقش میانجی­گری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 13، شماره4، 41-53.

*      داوری، علی. و رضازاده، آرش. (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.

*      رستمی مازویی، نعمت.، رهنمای رودپشتی، فریدون.، رییس زاده، سید محمدرضا.، و پور زمانی، زهرا. (1398). واکاوی و تبیین اثرات کنشگران فنی و انسانی بر کارکردهای سیستم اطلاعاتی حسابداری مدیریت با استفاده از نظریه شبکه کنشگران. فصلنامه حسابداری مدیریت، سال 12، شماره 41، 110-91.

*      رهنمای رودپشتی، فریدون، و نژاد تولمی، بابک. (1395). هستی شناسی حسابداری مدیریت در بستر پست مدرنیته (کنشگر شبکه، اجراگری و کاربردها). مجله دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال9، شماره 29، 1-13.

*      سعیدی، هادی؛ تاتاری، نازگل، و محمدی، شعبان. (1398). بررسی نقش میانجی­گری حسابداری مدیریت بر رابطه بین طراحی سیستم هزینه و عملکرد شرکت با استفاده از معادلات ساختاری مبتنی بر کوواریانس. فصلنامه حسابداری مدیریت، سال 12، شماره 41، 52-37.

*      طالبی، بهمن، و بحری ثالث، جمال. (1397). بررسی ارتباط بین اجزای سیستم حسابداری مدیریت، ابهام، عدم تمرکز و عملکرد مدیران شرکت‌های تولیدی شهرستان بناب. فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 11، شماره36. 30-15.

*      نمازی، محمد، و رضایی، غلامرضا. (1396). مدل­بندی واسطه‌ای سیستم حسابداری مدیریت، انگیزش و تعهد سازمانی در برنامه‌ریزی و ایجاد مازاد بودجه‌ای مدیران خدمات درمانی. فصلنامه دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، شماره 24، 133-113.

*      نمازی، محمد، و مقیمی، فاطمه. (1397). تاثیر نقش میانجی چالش­های نوآوری در رابطه بین سازه­های نوآوری و عملکرد مالی و اقتصادی شرکت. فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی، دوره 10، شماره 4. 102-79.

*      Ahlay, T., & Jusoh, R. (2017). Organizational Capabilities, Strategic Management Accounting and Firm Performance. Jurnal Akuntansi dan Keuangan Indonesia. 14( 2), 222 – 246.

*      Alamri, A.M. (2018). Association between Strategic Management Accounting Facets and Organizational Performance. Baltic Journal of Management, 4(2). 212-234.

*      Alcouffe, S., Berland, N., & Levant, Y. (2008). Actor-Networks and the Diffusion of Management Accounting Innovations: A Comparative Study. Management Accounting Research, 19(1), 1-17.

*      Alimoradi, A., & Borzoupour, S. (2017). Strategy, Management Accounting System and Performance of Iranian Companies. Iranian Journal of Oil & Gas Sciences and Technology. 6(2). 61-74.

*      Alsoboa, S. (2015). The External Orientation of Strategic Management Accounting: Customer Accounting, Business Strategies, and Customer Performance. Research Journal of Finance and Accounting, 6(18), 94-105·

*      Banitalebi, B., Rahnamay Roodposhti, F., Nikomaram, H. & Talebnia, Gh. (2015). Clarifying the Role of Actor Network Theory (ANT) for the Accounting of Information System in Iran. 36(4). 2203-2213.

*      Chinedu, F.E., & Chinedu, U.O. (2018). Macroeconomic Factors, Firm Characteristics and Financial Performance: A Study of Selected Quoted Manufacturing Firms in Nigeria. Asian Journal of Accounting Research, 3(2), 142-168.

*      Cravens, K.S. & Guilding, C. (2001). An Empirical Study of the Application of Strategic Management Accounting Techniques. Advances in Management Accounting, 10, 95-124.

*      Dechow, N. -Mouritsen, J. (2005).Enterprise resource planning systems, management control and the quest for integration, Accounting, Organizations and Society,30 (7/8), 691-733.

*      Ghasemi, R., Noor Azmi, M., Karami, M., Bajuri, N.H., & Asgharizade, E. (2016). The Mediating Effect of Management Accounting System on The Relationship Between Competition and Managerial Performance. International Journal of Accounting & Information Management, (24) 3, 272-295.

*      Hariyati, N., & Tjahjadi, B. (2018). Contingent Factors Affecting the Financial Performance of Manufacturing Companies. Asian Journal of Business and Accounting. 11(1). 121-150.

*      Hoque, Z. (2011). The Relations among Competition, Delegation, Management Accounting Systems Change and Performance: A path model. Advances in Accounting, 27(2), 266-277.

*      Justesen, L., & Mouritsen, J. (2011).  Effects of Actor-Network Theory in Accounting Research. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 24(2), 161-193.

*      Lasch, O. (2018). An Actor-Network Perspective on Business Models. Journal of Long Range Planning. Article in Press, doi:10.1016/j.lrp.2018.04.002.

*      Latour, B. (2005). An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford: New York.

*      Namazi, M., & N.R. Namazi. (2016). Conceptual Analysis of Moderator and Mediator Variables in Business Research. Procedia Economics and Finance, 36, 540-554.

*      Nguyen, N. P. (2018). Performance implication of market orientation and use of management accounting systems. Journal of Asian Business and Economic Studies, 25(1), 33–49.

*      Nikherda, N., Jamiliah, S., Ibrahim, k., & Tuan, Z. (2020). Strategic Management Accounting Practices as a Mediating Role between Strategy Formation Capability and Value Creation. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 10(11), 405-429.

*      Noordin, R; Zainuddin, Y. & Tayles, M. (2009). Strategic Management Accounting Information Elements: Malaysian evidence. Asia-Pacific Management Accounting Journal, 4(1), 17-34.

*      Pavlatos, O., & Kostakis, H. (2018). Management Accounting Innovations in a Time of Economic Crisis. The Journal of Economic Asymmetries, 18, e00106.

*      Rozlan, R., & Hashim, J. (2018). The Manegement Accounting Practices (MAPs) and Financial Performance of Small & Medium Enterprises (SMES): the Evidences from the Northern Corridor Implementation Authority (NCIA)’s Region. Journal of Management and Science, 4(1), 1-16.

*      Rutherford, B. (2016) .The Struggle to Fabricate Accounting Narrative Obfuscation: An Actor-Network -Theoretic Analysis of a Failing Project. Qualitative Research in Accounting & Management, 13(1), 12-45.

*      Soheilirad, S., & Sofian, S. (2016). A Proposed Model of the Mediating Effect of Strategic Management Accounting on the Relationship Between Perceived Environmental Uncertainty and Firm Performance. International Journal of Research Granthaalayah, 4(1). 231-239.

*      Smith, R.E. & Wright,W.F. (2004). Determinants of Customer Loyalty and Financial Performance. Journal of Management Accounting Research. 16, 183-205.

*      Woan Ting, H. (2017). Theorising Management Accounting Practices and Service Quality. (Doctoral dissertation, University of Nottingham, England)

*      Yeboah, S. (2017). The Impact of Mnanagement Accounting Practices on Financial Performance of Small and Medium Enterprises in the Cape Coast Metropolis in the Central Region of Ghana. (Master ’s  thesis, Cape Coast University, Ghana).

*      Zawawi, N.H. (2018). Actor-Network Theory and Inter-Organizational Management Control. International Journal of Business and Society, 19(2), 219-234Z

*      hang, Y.F., Namazi, M., & Isa, C.R. (2017). Investigating the Empirical Effect of ABC Stages on the performance of Companies. Iranian Journal of Management Studies, 10(1), 175-205.