رسانه ملی و ارتقاء سرمایه اجتماعی جوانان
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایرانغلامعباس توسلی 1 , داود ابراهیم پور 2
1 - استاد گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
2 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران
کلید واژه: رسانه های جمعی, تلویزیون, ماهواره, سرمایه اجتماعی,
چکیده مقاله :
مقاله حاضر با هدف تحلیل اثرات تماشای کانال های تلویزیون داخلی (سیمای جمهوری اسلامی ایران) بر سرمایه اجتماعی و ابعاد و مولفه های آن نزد جوانان و برخی متغیرهای رسانه ای اثرگذار بر این رابطه مانند میزان مصرف رسانه ای، با استفاده از چارچوب نظری حاکم بر نظریه کاشت و نظریه استفاده و رضامندی به نگارش درآمده است. در پژوهش حاضر میزان سرمایه اجتماعی افراد با میزان استفاده آنان از کانال های تلویزیون داخلی و برخی متغیرهای زمینه ای مانند جنسیت، محل سکونت خانواده، طبقه اجتماعی، رشته و مقطع تحصیلی دانشجویان و میزان مصرف رسانه ای، الگوی مصرف رسانه ای، میزان اعتماد رسانه ای، میزان احساس ترغیب به مشارکت اجتماعی از سوی رسانه های جمعی، میزان احساس آگاهی بخشی رسانه‌های جمعی و نوع مصرف رسانه ای بر اساس ترجیح مصرف تلویزیون یا ماهواره در ارتباط قرار داده شده است. بر اساس نتایج تحقیق افرادی که از نظر الگوی مصرف رسانه ای، دارای مصرف کیفی می باشند از سرمایه اجتماعی بالاتری در مقایسه با افرادی که دارای مصرف عامیانه هستند، برخوردار می باشند. پاسخگویان تحقیق از میزان سرمایه اجتماعی ذهنی و انتزاعی بالاتری نسبت به سرمایه اجتماعی عینی برخوردار می باشند. میزان سرمایه اجتماعی بینندگان عادی برنامه های تلویزیون از تماشاگران پرمصرف بیشتر می باشد. در هر دو متغیر سرمایه اجتماعی عینی و ذهنی، مخاطبان عادی از میانگین بالاتری نسبت به مخاطبان پرمصرف برخوردارند. بر اساس ضرایب بتای متغیرهای مستقل مورد بررسی در تحلیل مسیر عوامل رسانه ای اثرگذار بر سرمایه اجتماعی متغیرهای میزان اعتماد رسانه ای، میزان مصرف رسانه ای، نوع مصرف رسانه ای، محل سکونت خانواده، جنسیت، میزان احساس آگاهی بخشی رسانه ها، میزان احساس ترغیب به مشارکت اجتماعی و سیاسی توسط رسانه ها و الگوی مصرف رسانه ای به ترتیب بیشترین تا کمترین تاثیر را بر سرمایه اجتماعی دانشجویان دارند.