تبیین ‏عوامل ‏مؤثر ‏بر ‏الگوی ‏یادگیری ‏سازمانی ‏در ‏نظارت ‏بر ‏تجارت ‏خارجی با ‏رویکرد ‏توسعه ‏اقتصادی ‏– ‏اجتماعی (مطالعه ‏موردی: ‏سازمان ‏گمرک)

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

آرزو غنیون ¹ , علیرضا نوبری ² , مریم مجیدی ³ , علیرضا افشار نژاد ⁴

1 - دانشجوی دکتری مدیریت، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
2 - استادیار. گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی. ساوه. ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
4 - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحدساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/10/23 تاریخ پذیرش : 1401/12/28 تاریخ انتشار : 1402/05/01

کلید واژه: یادگیری ‏سازمانی, ‏توسعه, ‏نظارت, ‏گمرک, ‏تجارت ‏خارجی,

چکیده مقاله :

گمرک به عنوان یکی از مهمترین سازمان ها در چرخه تأمین و توزیع کالا مسؤلیت کنترل و نظارت بر ورود و خروج کالا را بر عهده دارد. با حجم روزافزون تجارت، ضرورت انجام کنترل ها با حداکثر دقّت و سرعت، در عین تسهیل گری و بارویکرد توسعه اقتصادی - اجتماعی، اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر الگوی یادگیری سازمانی در نظارت بر تجارت خارجی در سازمان گمرک با بهبود توأم شاخص های تسهیلات و امنیت است. پژوهش از نوع کیفی بوده و برای تحلیل داده ها از روش گراندد تئوری استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق بودند که با روش نمونه گیری گلوله برفی با 14نفر ازخبرگان گمرک و سایر سازمان های مرتبط در تجارت، انجام شد. داده‌های حاصل از مصاحبه ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. در نهایت الگوی پارادایمی یادگیری سازمانی در نظارت بر تجارت خارجی متشکل از شرایط علّی، شرایط زمینه ای، عوامل مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها ترسیم گردید. پدیده اصلی الگوی طراحی شده، فرآیندیادگیری سازمانی در سازمان گمرک است. یافته های پژوهش نشان داد، عوامل علّی شامل، یکپارچگی اطلاعات تجارت خارجی، همکاری های ملی و فراملی، آموزش و توانمندسازی کارکنان و فرهنگ سازی هستند. عوامل مداخله گر شامل، شرایط سیاسی، یکپارچگی قوانین و مقررات، عوامل محیطی و یگپارچگی مدیریتی است. عوامل زمینه ای شامل، پنجره واحد تجارت و مدیریت ریسک و راهبردها مشتمل بر نظارتِ اطلاعات محور، مهندسی مجدد فرآیندها و هوشمندسازی می باشند. پیامدهای سیستم یادگیری سازمانی، شامل دستاوردهای اقتصادی، اجتماعی و آموزشی است که در راستای توسعه اقتصادی- اجتماعی است.

چکیده انگلیسی:

 Customs, as one of the important organizations in the cycle trade of goods, is responsible forcontrolling and monitoring the entry and exit of goods. With the ever-increasing volume of trade, it is inevitableto carry out controls with maximum accuracy and speed, while facilitating and making socio-economicdevelopment more productive. The purpose of the research is to identify the effective factors on theorganizational learning model in the supervision of foreign trade in the Customs with the improvement offacilities and security indicators. The research is of qualitative type and Grounded Theory method was used fordata analysis. The data collected by in-depth interviews that were conducted with 14 Customs experts and otherrelated organizations using the snowball sampling method. Then, the data analyzed through open, axial andselective coding. Finally, the paradigm model of organizational learning in monitoring foreign trade consistingof causal conditions, background conditions, intervening factors, central phenomenon, strategies andconsequences was drawn. The main phenomenon of the designed model is the organizational learning process.The findings of the research showed that the causal factors include the integration of foreign trade information,national and transnational cooperation, training and empowerment of employees and culture building.Intervening factors include political conditions, integration of laws, environmental factors and managementintegration. Background factors include business unit window and risk management and strategies includeinformation-based monitoring, process re-engineering and intelligentization. The consequences of theorganizational learning system include economic, social and educational achievements that are in line withsocio-economic development. 

منابع و مأخذ:

1 -     Ahmadi ‏Akram, ‏(2017), ‏characteristics ‏of ‏the ‏learning ‏organization, ‏international ‏conference ‏of ‏interdisciplinary ‏studies ‏in ‏management ‏and ‏engineering, ‏University ‏of ‏Tehran, ‏(Persian)2 -     Afshar, ‏Ebrahim ‏(2018), ‏Basics ‏of ‏Qualitative ‏Research: ‏Techniques ‏and ‏Stages ‏of ‏Grounded ‏Theory ‏Production, ‏(Persian)

• Argyris, ‏Chris, ‏Schon, ‏Donald, ‏ ‏(1999), ‏Organizational ‏Learning: ‏A ‏Theory ‏of ‏Action ‏Perspective ‏(Addison-Wesley ‏Series ‏on ‏Organization ‏Development) ‏on ‏Amazon.com.

4 -     Bakhsandeh, ‏Mehdi ‏and ‏Shisha ‏Chiha, ‏Mojtaba, ‏Higher ‏Education ‏Institute ‏of ‏Management ‏and ‏Planning, ‏review ‏of ‏Trade ‏Facilitation ‏Agreement ‏(TFA), ‏lecture ‏09/11/20185 -     Baradari, ‏Taghi, ‏(2017), ‏the ‏role ‏of ‏customs ‏as ‏border ‏coordination ‏management ‏in ‏accelerating ‏and ‏facilitating ‏the ‏entry ‏and ‏exit ‏process ‏of ‏goods ‏and ‏passengers ‏(Customs ‏of ‏West ‏Azarbaijan ‏Province), ‏(Persian)6 -     Bazargan, ‏Abbas, ‏(1389), ‏an ‏introduction ‏to ‏qualitative ‏and ‏mixed ‏research ‏methods, ‏(Persian)7 -     Book ‏of ‏Import ‏and ‏Export ‏Regulations, ‏1400, ‏Publications ‏of ‏the ‏Office ‏of ‏Commercial ‏Studies, ‏Ministry ‏of ‏Security. ‏Appendices, ‏(Persian)8 -     Carre, ‏David, ‏(1992), ‏Education, ‏Learning ‏and ‏Understanding: ‏the ‏process ‏and ‏the ‏product, ‏Journal ‏of ‏Philosophy ‏of ‏Edgucation9 -     Customs ‏International ‏Cooperation ‏Office ‏Conventions ‏of ‏customs ‏and ‏commercial ‏affairs, ‏August ‏1400, ‏(Persian)

• De ‏Koninck, ‏ ‏(2009). ‏‘Protecting ‏Human ‏Dignity ‏in ‏Research ‏Involving ‏Humans’. ‏Journal ‏of ‏Academic ‏Ethics, ‏7(1-2), ‏P. ‏17

11 -  Documents ‏of ‏the ‏Vice ‏President ‏of ‏Planning ‏and ‏International ‏Affairs ‏of ‏the ‏Customs ‏Organization, ‏(Persian)

• Dodgson, ‏Mark, ‏(1993), ‏Organizational ‏learning: ‏A ‏review ‏of ‏some ‏ ‏Organization ‏Studies, ‏14(3), ‏375–394. ‏


• Eberle, ‏William, ‏Stone, ‏Talbert, ‏(2012), ‏“Using ‏AI/Machine ‏Learning ‏for ‏Reconnaissance ‏Conference ‏of ‏the ‏Florida ‏AI ‏Research ‏Society ‏(FLAIRS), ‏May ‏2012.


• Grantham, ‏Andrew, ‏(2002), ‏Organisational ‏Learning: ‏Conceptual ‏challenges.


• Guns, ‏Bob, ‏(1378), ‏Transelate: ‏Abili, ‏Khodayar, ‏ ‏Sapco, ‏Tehran.[persian]


• Huber, ‏GP, ‏(1999), ‏How ‏Organizations ‏Learn: ‏A ‏Communication ‏Framework, ‏Research ‏in ‏the ‏Sociology ‏of ‏Organizations, ‏5, ‏1-36. ‏and ‏ ‏H.


• Levine, ‏Stuart, ‏(2016), ‏Maximizing ‏Organizational ‏Potential ‏Through ‏Published ‏In, ‏The ‏CU ‏Times.

18 -  Jafari, ‏Behzad, ‏(2012), ‏investigation ‏and ‏impact ‏of ‏establishing ‏the ‏virtual ‏window ‏of ‏customs ‏office ‏of ‏Khuzestan ‏province ‏in ‏facilitating ‏trade, ‏(Persian)

• Lyles, ‏ ‏A., ‏Foil, ‏(1985), ‏The ‏Organizational ‏Learning ‏Support ‏System ‏(OLSS) ‏toolkit. ‏Top ‏management, ‏strategy ‏and ‏organizational ‏knowl.


• Michael ‏Marquard ‏(2002) ‏.Building ‏The ‏Learning ‏ ‏Davies ‏– ‏Black ‏publishing ‏


• Noorani, ‏Haider, ‏(2017), ‏Farhangian ‏University ‏as ‏a ‏learning ‏organization, ‏bi-quarterly ‏journal ‏of ‏research ‏in ‏Farhangian ‏University ‏teacher ‏training, ‏first ‏year, ‏third ‏issue, ‏fall ‏and ‏winter ‏2016, ‏published: ‏summer ‏2017, ‏(Persian)

22 -  Probst ‏and ‏Büchel, ‏(1997), ‏Organizational ‏Learning, ‏Knowl ‏Management ‏... ‏the ‏organization's ‏problem-solving ‏potential.23 -  Quaid ‏Ramzani, ‏Alireza, ‏(2016), ‏investigation ‏and ‏impact ‏of ‏using ‏the ‏comprehensive ‏system ‏of ‏customs ‏affairs ‏on ‏trade ‏facilitation ‏(Imam ‏Khomeini ‏Port ‏Customs), ‏(Persian)24 -  Qavidel, ‏Reza, ‏(2014), ‏the ‏effect ‏of ‏the ‏business ‏unit ‏window ‏on ‏trade ‏facilitation ‏(case ‏study: ‏a ‏number ‏of ‏government ‏organizations ‏related ‏to ‏the ‏customs ‏of ‏J.A.), ‏(Persian)25 -  Strauss, ‏Anselm, ‏(1385), ‏principles ‏of ‏qualitative ‏research ‏method, ‏basic ‏theory, ‏methods ‏and ‏practices, ‏Translated,(Persian)26 -  View ‏site, ‏ixport, ‏commercial ‏facilitation, ‏January ‏8, ‏2017, ‏(Persian)

• OMD.ORG- ‏WCO ‏SAFE ‏Framework ‏of ‏Standards ‏,(2008).


• Windsor, ‏(2001), ‏Understanding ‏learning ‏: ‏influences ‏and ‏outcomes ‏Available.