ارزیابی کیفیت مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ی محیط یادگیری در آموزش رشته‌ی معماری (بررسی تطبیقی دانشگاه‌های فنی استانبول و هنر اسلامی تبریز)

محورهای موضوعی : معماری

جاهد جعفری‌مند ¹ , شهریار شقاقی ² , حسن ابراهیمی اصل ³ , نسیم نجفقلی پور کلانتری ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
2 - استادیار گروه معماری، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.
3 - استادیار گروه معماری، واحد بین‌المللی جلفا، دانشگاه آزاد اسلامی، جلفا، ایران
4 - استادیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ايران.

تاریخ دریافت : 1402/08/03 تاریخ پذیرش : 1402/11/12 تاریخ انتشار : 1403/04/28

کلید واژه: محیط یادگیری, آموزش, معماری, دانشگاه فنی استانبول, دانشگاه هنر اسلامی تبریز.,

چکیده مقاله :

یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده‌ی اثربخشی برنامه‌های درسی و آموزشی، محیط یادگیری مناسب در زمینه‌های محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی می‌باشد. در این راستا، بررسی کیفیت محیط یادگیری می‌تواند جهت شناسایی وضعیت اثربخشی برنامه‌های آموزشی و برطرف نمودن کاستی‌های نظام آموزشی به‌منظور توانمندسازی فردی و حرفه‌ای دانشجویان مؤثر باشد. از این‌رو، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ی محیط یادگیری در آموزش رشته‌ی معماری دانشگاه‌های فنی استانبول و هنر اسلامی تبریز است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته و بهره‌گیری از رویکرد MMR (ترکیبی از روش‌های کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل دانشجویان معماری دانشگاه فنی استانبول و دانشگاه هنر اسلامی تبریز می‌باشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه برای هرکدام از دانشگاه‌ها 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان تحقق متغیرهای کیفیت محیط یادگیری رشته‌ی معماری و به عبارتی متغیرهای محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول 52/0، 59/0 و 63/0 و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز 65/0، 47/0 و 41/0 می‌باشد. همچنین بر اساس مقدار بحرانی مدل ساختاری، محیط فیزیکی در هر دو دانشگاه مطلوب و محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب ارزیابی شده است. نتایج نیز نشان می‌دهد که در بعد فیزیکی، سرزندگی و کیفیت مناسبی در فضاهای درونی و بیرونی هر دو دانشگاه قابل مشاهده است و دانشجویان معماری نیز از کیفیت این فضا رضایت مطلوبی دارند. با این حال محتوا و فرایند آموزشی و همچنین سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

One of the most important factors determining the effectiveness of curriculum and educational programs is the appropriate learning environment in terms of physical environment, educational content and process, and educational organization. In this regard, examining the quality of the learning environment can be effective in identifying the effectiveness of educational programs and eliminating the shortcomings of the educational system in order to empower students personally and professionally. Therefore, the aim of the current research is to evaluate the quality of the explanatory components of the learning environment in the teaching of architecture in Istanbul Technical University and Tabriz Islamic Art University. The research method in the current study is mixed and using the MMR approach (combination of quantitative-qualitative methods) with an applied purpose and descriptive-analytical nature, which is used in order to analyze information in the quantitative part of structural equation modeling in Amos software. The statistical population of the research also includes the architecture students of Istanbul Technical University and Tabriz Islamic Art University, in order to determine the sample size, Cochran's method was used and the sample size for each of the universities was determined to be 384 people. The findings of the research show that the degree of realization of the variables of the quality of the learning environment in the field of architecture, in other words, the variables of the physical environment, content and educational process and educational organization in Istanbul Technical University is 0.52, 0.59 and 0.63 and in Tabriz Islamic Art University is 0.65. 0, 0.47 and 0.41. Also, based on the critical value of the structural model, the physical environment has been evaluated as favorable in both universities, and the content and educational process and organization in Istanbul Technical University have been evaluated as favorable and in Tabriz Islamic Art University as unfavorable. The results also show that in the physical dimension, vitality and good quality can be seen in the internal and external spaces of both universities, and architecture students are also satisfied with the quality of this space. However, the educational content and process as well as the educational organization in Istanbul Technical University are favorable and in Tabriz Islamic Art University are unfavorable. For this purpose, Tabriz Islamic Art University should make fundamental changes in these dimensions and while improving the learning environment of architecture, it should bring about the arrangement of professional architects. Teaching practical skills for entering the labor market, developing courses related to the needs of society, benefiting from the natural and experimental environment for education, emphasizing new models and technologies in architectural education, innovating in teaching methods for their effectiveness, developing the individual capabilities of students in values and Professional ethics, critical and strategic thinking, and finally benefiting from professional professors are the necessities of the architectural education system. Regarding the capacity of the professors, it can be mentioned that most of the professors do not present the content properly according to the existing procedure in the educational system, and there is no evaluation of the professors' qualifications in specific intervals.

منابع و مأخذ:

• اسفندیاری بیات، سمیرا، عباسی، عنایت، صدیقی، حسن (1397)، ادراک محیط ارزیابی کلاس و نقش آن در پیشرفت تحصیلی دانشجویان کشاورزی: نقش واسطه‌ای یادگیری خودراهبر، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دورة 23، شماره 4، صص 44-27.
• بیطرف، سمیه، کاملی، محسن، صالح صدق‌پور، بهرام (1400)، آموزش طراحی معماری مسکونی مبتنی بر قابلیت‌های محیطی، نشریة علمی فناوری آموزش، دورة 15، شماره 3، صص 578-567.
‌ پريزاده، فاطمه، اميدي، حكيمه، مينايي، اسرا، منصوري جمشيدي، فتانه (1397)، مقایسة روش‌های کاربردی رویکردهای سیستمی و ساخت‌گرا برای آموزش مؤثر زبان عربی، كنفرانس بين‌المللي پژوهش‌هاي مديريت و علوم‌انسانی در ايران، مؤسسة پژوهشي مديريت مدبر، تهران.
• ثقفی، محمودرضا (1394)، یک مدل جامع مرکب برای آموزش معماری: تلفیقی از محیط‌های یادگیری حضوری و مجازی، فناوری آموزش (فناوری و آموزش)، دورة 9، شماره 4، صص 263-253.
• جعفری، الهام، غلامعلی‌زاده، حمزه، مدیری، محمود (1399)، بررسی عوامل محیطی مؤثر بر اجتماع‌پذیری و میزان اهمیت آنها، مورد مطالعاتی: محیط آموزش معماری، معماری و شهرسازی آرمان شهر، دورة 13، شماره 32، صص 65-53.
• حجازی، صبا، شفایی، مینو (1400)، ارزیابی ارتباط آموزش و کار حرفه‌ای در رشتة معماری، نشریة علمی فناوری آموزش، دورة 15، شماره 2، صص 378-365.
• حقانی، فریبا، معصومی، رسول (1389)، مروری بر نظریه‌های یادگیری و کاربرد آن‌ها در آموزش پزشکی، فصلنامة آموزش در علوم پزشکی، دورة 10، شماره 5، صص 1197-1188.
• صنایعی، ناهید (1390)، بررسی و مقایسة مکاتب یادگیری در طراحی دروس الکترونیکی، فصلنامة پژوهش به زبان انگلیسی، سال دوم، شماره 6، صص 60-51.
• طالبی، زینب، حبیب، فرح، اعتصام، ایرج (1395)، ضرورت آموزش کارگاهی در توانمندسازی دانشجویان شهرسازی در کاربرد دانش از منظر مدل‌های یادگیری سازنده‌گرا، فصلنامة مدیریت شهری، شماره 45، صص 72-57.
• کریمی، نسرین، خسرونیا، مرتضی، دژپسند، ساحل (1400)، تدوین مدل شاخص‌های مکانی یادگیری تجربی و کاربرد آن در طراحی محیط‌های یادگیری، فصلنامة معماری و شهرسازی ایران، دورة 12، شماره 1، صص 125-111.
• میرمرادی، سیده سمیه (1397)، بررسى سبک‌هاى یادگیرى دانشجویان رشتة معمارى، هویت شهر، دورة 19، شماره 35، صص 64-49.
• Akerblad, L., Seppänen-Järvelä, R., & Haapakoski, K. (2020). Integrative strategies in mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 15, 152–170.
• Anderson, T., Howe, C., Soden, R., Halliday, J., & Low, J. (2001). Peer interaction and the learning of critical thinking skills in further education students. Instructional Science, 29(1), 1-32.
• Asfour, O.S., & Alkharoubi, A. (2023). Challenges and opportunities in online education in Architecture: Lessons learned for Post-Pandemic education. Ain Shams Engineering Journal, Available online 21 January 2023, 102131. In Press, Corrected Proof.
• Bada, S. O., & Olusegun, S. (2015). Constructivism learning theory: A paradigm for teaching and learning. Journal of Research & Method in Education, 5(6), 66-70.
• Bennet, N. J. Roth, R. Klain, S. C. & Chan, K. (2017). Conservation social science: Understanding and integrating human dimensions to improve conservation. Biological Conservation. 205, 93-108.
• Bitaraf, S., Kameli, M., & Saleh Sedgpoor, B. (2021). Teaching the design of residential architecture based on affordances. Technology of Education Journal (TEJ), 15(3), 567-578. (In Persian)
• Conole, G. (2013). Designing for Learning in an Open World. Springer, Singapore.
• Cunningham, T., J. Gannon, M. K. Greene, J. Reddy, L. Whitson.L. (2007). Theories of Learning and Curriculum Design: Key Positionalities and Their Relationships. Dublin, Ireland: Higher Education Institute of Ireland.
• Detterman, D. K. (1993). The case for the prosecution: Transfer as an epiphenomenon. In D. K. Detterman & R. J. Sternberg (Eds.), Transfer on trial: Intelligence, cognition, and instruction (pp. 1–24). Ablex Publishing.
• Domjan, M. (2010). Principles of learning and behaviour. 6e. Belmont, CA: Wadsworth/Cengage.
• Ergenoglu, A.S. (2015). Universal design teaching in architectural education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 1397–1403.
• Esfandiyari Bayat, S., Abbasi, E., & Sadighi, H. (2018). Perceptions of classroom assessment environment and its role in agricultural studentsâ academic achievement: the mediating role of self-directed learning. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 23(4), 27-44. (In Persian)
• Fetters, M.D., Curry, L.A., & Creswell, J.W. (2013). Achieving integration in mixed methods designs -Principles and practices. Health Services Research, 48, 2134–2156.
• Gall, M. D., Borg, W. R., & Gall, J. P. (1996). Educational research: An introduction. Longman Publishing.
• Haghani, F., & Masoumi, R. (2010). A review of learning theories and their application in medical education. Education in medical sciences, 10(5), 1188-1197. (In Persian)
• Haskel. R. E. (2002). Transfer of Learning, Cognition, Instruction, and Reasoning. Academic Press. A volume in Educational Psychology. ISBN: 978-0-12-330595-4.
• Hejazi, S., & Shafaei, M. (2021). Assessing the relationship between education and professional work in architecture. Technology of Education Journal (TEJ), 15(2), 365-378. (In Persian)
• Hernández-Leo, D., Asensio-Pérez, J. I., Derntl, M., Pozzi, F., Chacón, J., Prieto, L. P., & Persico, D. (2018). An integrated environment for learning design. Frontiers in ICT, 5, 1-9.
• Jafari, E., Gholamalizadeh, H., & Modiri, M. (2020). Investigation of the Environmental Factors Affecting the Sociability and Their Importance; Case Study: Architecture Education Environment. Aramanshahr Architecture & Urban Development, 13(32), 53-65. (In Persian)
• Jarvis, P. (2005). Adult Learning in the Social Context. London: Routledge.
• Kadivar, M. A. (2013). Alliances and Perception Profiles in the Iranian Reform Movement, 1997 to 2005. American Sociological Review, first published.
• Karimi, N., Khosronia, M., & Dezhpasand, S. (2021). Developing a model for spatial indicators of experimental learning and its application in designing learning environments. Journal of Iranian Architecture and Urbanism (JIAU), 12(1), 111-125. (In Persian)
• Klawonn, I. M. (2010). A building that suits the vision. In Mind your behaviour. How architecture shapes behavior. Copenhagen: 3XN, Dansk Architecture Center.
• Koper, R. (2006). Current research in learning design. Journal of Educational Technology & Society, 9(1), 13-22.
• Koper, R., & Bennett, S. (2008). Learning design: concepts. In Handbook on information technologies for education and training (pp. 135-154). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Lockyer, L., Heathcote, E., & Dawson, S. (2013). Informing pedagogical action: Aligning learning analytics with learning design. American Behavioral Scientist, 57(10), 1439-1459.
• Loft, M.I., Esbensen, B.A., Kirk, K., Pedersen, L., Martinsen, B., Iversen, H., Mathiesen, L.L., & Poulsen, I. (2018). Nursing staffs self-perceived outcome from a rehabilitation 24/7 educational programme - A mixed-methods study in stroke care. BMC Nursing, 17, 1-16.
• Long. J. G, (2012). State of the Studio: Revisiting the Potential of Studio Pedagogy in U.S.-Based Planning Programs, Journal of Planning Education and Research 32(4) 431– 448.
• Lotfy, M.W., Kamel, S., Hassan, D.K., & Ezzeldin, M. (2022). Academic libraries as informal learning spaces in architectural educational environment. Ain Shams Engineering Journal, 13, 1-11.
• Luchman, S. J. (1997). Learning is a Process: Toward an Improved Definition of Learning. The Journal of Psychology, 131(5), 477-480.
• Mahdavinejad, M., Bahtooeia, R., Hosseinikia, S.M., Bagheri, M., Aliniaye Motlagh, A., & Farhat, F. (2014). Aesthetics and Architectural Education and Learning Process. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 4443 – 4448.
• Mirmoradi, S.S. (2018). Studying the learning styles of architecture students. Hoviate Shahr, 19(35), 49-64. (In Persian)
• Nazidizaji, S., Tome, A., Regateiro, F., & Ghalati, A.K. (2015). Narrative ways of architecture education: A case study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 197, 1640-1646.
• Ostapczuk, M. S. Hugger, A. de Bruin, J. Ritz-Timme, S. & Rotthoff, T. (2011). DREEM on, dentists! Students’ perceptions of the educational environment in a German dental school as measured by the Dundee Ready Education Environment Measure. European Journal of Dental Education, 16(2), 67-77.
• Parizadeh, F., Omidi, H., Minayi, A., Mansouri Jamshidi, F. (2018). Comparison of applied methods of systemic and constructivist approaches for effective teaching of Arabic language. International Conference on Management and Human Sciences in Iran, Modabber Management Research Institute, Tehran. (In Persian)
• Persico, D. & Pozzi, F. (2014). Informing learning design with learning analytics to improve teacher inquiry: Informing LD with LA to improve teacher inquiry. British Journal of Educational Technology, 46(2), 1-11.
• Robinson, K. (2010). Changing education paradigms. RSA Animate, the Royal society of Arts, London.
• Rusticus, S. A., Wilson, D., Casiro, O. & Lovato, C. (2019). Evaluating the quality of health professions learning environments: development and validation of the health education learning environment survey (HELES). Evaluation & the health professions, 4, 1- 16.
• Saghafi, M.R. (2015). A Holistic Model for Architectural Education: Blending Face-to-Face and Web-Based Learning Environments. Technology of Education Journal (TEJ), 9(3), 155-165. (In Persian)
• Sanaee, N. (2011). The Assessment and Comparison of Different Schools of Learning in Designing Electronic Lessons. Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences, 2(6), 51-60. (In Persian)
• Slavin, R. E. (2019). Educational psychology: Theory and practice. Published by Pearson.
• Smith, P., & Dalton, J. (2005). Getting to grips with learning styles. Australian: NCVER publication.
• Stewart, M. (2012). Understanding learning: theories and critique. In L.Hunt and D. Chalmers (eds) “University teaching in focus: a learning-centred approach. London, Routledge.
• Talebi, Z., Habib, F., & Etesam, I. (2016). The Necessity of Studio Education in Empowering the Urban Planning Students for Applying the Knowledge through Constructivism Learning Models. Urban Management, 15(45), 57-72. (In Persian)