باز تعریف الگو های تحقق پذری مسکن مطلوب مبتنی بر شاخص های رضایتمندی ساکنین (محدوده مطالعاتی : منطقه 4 شهری تبریز)

محورهای موضوعی : معماری

یاسر نریمان پور ملکی ¹ , محسن طبسی ² , آزیتا بلالی اسکویی ³ , مرتضی میرغلامی ⁴

1 - دانشجوی دکترای گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
2 - دانشیار گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]
3 - استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
4 - استاددانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/08/24 تاریخ پذیرش : 1402/10/25 تاریخ انتشار : 1402/12/09

کلید واژه: تبریز, مسکن مطلوب, رضایتمندی ساکنان, محیط مسکونی,

چکیده مقاله :

برای مسکن مطلوب و الگوهای تحقق پذیری آن تعابیر و معاییر متنوعی ذکرشده است از این منظر رضایتمندی ساکنان به عنوان عامل تعیین کننده و تثبیت کننده مطلوبیت مسکن انکارناپذیر است که از ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است. این الگوها متناسب با منطقه جغرافیایی و فرهنگ تغییر می‌کند حتی تحقیقات حاکی از آن هستند که افراد ساکن در یک خانه نیز دارای درک رضایت مساوی از شرایط نیستند و این بسته به شاخص‌های متعدد ممکن است تغییر یابد. هدف این پژوهش، باز تعریف الگوهای مطلوبیت وضعیت موجود محیط مسکونی مبتنی بر شاخص‌های رضایتی ساکنان در شهر تبریز می‌باشد، که با توجه به سابقه تاریخی، موقعیت جغرافیایی، اجتماعی و سیاسی این شهر لزوم توجه به آن کاملاً محسوس است. تحقیق پیشرو با این فرضیه پیش رفته است که" از حیث تبیین الگوهای مطلوبیت در حوزه مسکن منطقه 4 تبریز، رابطه ی مؤثر با تأثیرگذاری مثبت و معنادار بین عوامل مؤثر بر رضایتمندی دارای بار عاملی بالا و مطلوبیت محیط مسکونی مبتنی بر ایده آل‌ها ساکنان وجود دارد. پژوهش حاضر ماهیتی کاربردی دارد و روش انجام آن تلفیقی از روش‌های کیفی و کمی است،برای دستیابی به یافته‌های آن، پژوهشگران از تکنیک‌های تحلیل آماری و تحلیل کمی همراه با تکنیک‌های کیفی، توصیفی و تحلیلی استفاده کردند. جهت نیل به اهداف مطالعه، از دو نرم افزار SPSS'23 وSmartPLS'3.1.1 استفاده گردید. درنتایج حاصله مدلی از الگوهای تأثیرگذار بر مطلوبیت وضعیت موجود محیط مسکونی بستر مطالعاتی حاصل می‌شود،که مبتنی بر شاخص‌های رضایتمندی از نگربه ساکنین بحث شده است. که در این میان مؤلفه‌های فیزیکی و عملکردی با ضریب مسیر 0.549 قوی‌ترین تأثیرگذاری مثبت و معنی‌دار بر مطلوبیت مسکن بستر مطالعاتی را دارا می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Numerous interpretations and standards have been mentioned for appropriate housing and models of its realization. The residents’ role as a factor in determining and stabilizing the quality of housing is indisputable. From this point of view, residents' satisfaction as a factor determining and stabilizing the desirability of housing has been investigated and analyzed from countless dimensions. These patterns change according to the geographical region and culture. Even research designates that people living in the same house do not have the same understanding of satisfaction with the conditions, which may change depending on several indicators. This research aims to redefine the patterns of the desirability of the existing residential environment based on the satisfaction indicators of the residents in Tabriz City. According to the historical background geographical, social, and political situation of this city, the need to pay attention to it is quite perceptible. From this point of view, this article seeks to answer these questions. In this regard, the leading research has proceeded with the hypothesis that in terms of explaining the patterns of desirability in the field of housing in the region, there is an effective relationship with a positive and meaningful influence between the factors affecting satisfaction with a high factor load and the desirability of the residential environment based on the ideals of the residents exists, which can lead to redefining the patterns of the desirability of the residential environment based on the ideals of the satisfaction of the people of Tabriz. Methodology: The present research has a practical nature, and the method of conducting it is a mix of qualitative and quantitative methods. To attain its findings, the researchers use statistical and quantitative analysis in consort with qualitative, descriptive and analytical techniques. In the first step, the field findings of variables and micro-variables by addressing the residents' opinions and understanding the indicators they consider by combining them through a vocabulary drawn from documentary data and vocabulary in the perceptive container of the residents in the study platform. In the continuation of the valuation of the existing situation of the region and the recognition of the effective variables with high factor load in the field of the components obtained from the first step of the test, descriptive statistics and analysis of the normality of the data were carried out. Based on that and after transforming the data, the construct validity and reliability of the research variables and their resulting indices were investigated using the confirmatory factor analysis test. To model the purpose of the research, the structural equation method was used. To attain the objectives of the study, two software, SPSS'23 and SmartPLS'3.1.1, were used. Results: A model was obtained for patterns affecting the desirability of physical and functional, social, environmental, and cultural components of the current status in the residential environment of the research context, which is discussed based on the satisfaction indicators from the view of citizens. Conclusion: Effective physical and functional components average with path coefficient of 0.549, effective environmental components average with path coefficient of 0.323, effective social components average with path coefficient of 0.229, and effective cultural components average with path coefficient of 0.184 respectively have a most powerful positive and significant effects up to average, moderate downward and low effect on the housing desirability in the district.