ارزیابی کیفیت زندگی در شهرک های ویلایی مسکونی(مورد مطالعه:خانه های ویلایی شهرک نفت اهواز)
محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری
فاطمه منصوروار
1
,
هادی کشمیری
2
*
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
2 - دانشیار گروه معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
کلید واژه: کیفیت زندگی, رضایت مسکن, خانه ویلایی, شهرک نفت, اهواز ,
چکیده مقاله :
امروزه تحقیقات در مورد رضایت مسکن در طبقات متفاوت جامعه مورد توجه قرار گرفته است. رضایت مسکونی ارتباط نزدیکی با رفاه ساکنان دارد و به طور کلی به عنوان یک عامل تعیین کننده کیفیت زندگی افراد در نظر گرفته می شود. مطالعات کیفیت زندگی شهری از نظر درک نیازها و انتظارات گروه های مختلف اجتماعی در مورد مسکن و محیط مسکونی و همچنین ارائه راهکار در سیاست های مسکن و شهرنشینی در جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است. رضایت مسکونی، ویژگی های خانه و محیط آن یکی از عوامل موثر بر کیفیت زندگی است. کلان شهر ها به دلیل ماهیت پویای خود، دگرگونی های ساختاری بسیاری را تجربه می کنند و در این فرایند، انتظارات و نیازهای افراد نسبت به محل زندگی خود نیز تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال مطالعات نشان داد بعد از بیماری همه گیری مانند کرونا، مناطق مسکونی کم تراکم و ویلایی مورد توجه مردم قرار گرفت. از این رو در چهارچوب بهبود کیفیت زندگی افراد، انجام تحقیقات در دوره‌های متفاوت زمانی ضروری است. برخلاف مطالعاتی که بر شهرهای توسعه یافته جهان و برج های مسکونی متمرکز شده اند و ویژگی های محیط های مسکونی را نادیده گرفته اند، این تحقیق ضرورت ارزیابی رضایت افراد در مورد مجتمع های مسکونی ویلایی را مورد بحث قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی در شهرک نفت اهواز، استخراج مولفه های اصلی و میزان رضایتمندی ساکنان این گونه شهرک ها است. در اين پژوهش با استفاده از پرسشنامه و روش تحلیل آماری فریدمن شاخص های تاثیر گذار بر كيفيت زندگي در شهرك نفت اهواز مـورد سـنجش و ارزيابي قرار گرفته است و نتایج، رضایت کامل ساکنان را نشان می دهد. همچنین مولفه های سطح دسترسی، حمل و نقل و امنیت از بیشترین سطح رضایت برخوردارند.
Today, research on housing satisfaction in different classes of society has been paid attention to. Residential satisfaction is closely related to the well-being of residents and is generally considered as a determinant of people's quality of life. Studies of the quality of urban life are of great importance in terms of understanding the needs and expectations of different social groups regarding housing and residential environment, as well as providing solutions in housing and urbanization policies in the society. Residential satisfaction, the characteristics of the house and its environment is one of the factors affecting the quality of life. Because of their dynamic nature, megacities experience many structural transformations, and in this process, people's expectations and needs regarding their place of residence will also change. For example, studies have shown that after an epidemic like Corona, low-density residential areas and villas have attracted people's attention. Therefore, in the framework of improving people's quality of life, it is necessary to conduct research in different periods of time. Contrary to the studies that focused on the developed cities of the world and residential towers and ignored the characteristics of residential environments, this research has discussed the necessity of evaluating people's satisfaction about villa residential complexes. The aim of the current research is to investigate the quality of life in the Ahvaz Naft town, to extract the main components and the level of satisfaction of the residents of such settlements. In this research, using Friedman's questionnaire and statistical analysis method, the indicators affecting the quality of life in Ahvaz Naft town have been measured and evaluated, and the results show the complete satisfaction of the residents. Also, the components of the level of access, transportation and security have the highest level of satisfaction.
آزاده و ابی‌زاده. (2022). اولویت‌های اجرایی در ارتقای مطلوبیت مساکن جدید شهری مطالعۀ موردی: مجتمع‌های مسکونی شهر رشت. نشریه جغرافیا و توسعه, 20(67), 250-275.#
باسخا، مهدی (1390)، رتبه بندی شاخص کیفی زندگی در استان های کشور، فصلنامه رفاه اجتماعی، 10-37-صفحه 95-112#
حقایق،مریم، کشمیری، هادی، موحد، خسرو، تقی پور، ملیحه (1402)، تحلیلی برسلامت شهروندان با رویکرد اجتماع محور در مساکن شهری کلان شهرشیراز، فصلنامه برنامه ریزی و توسعه محیط شهری، دوره3، شماره 9، صفحه53-68#
رضاییان، علی (1379)، مدیریت رفتار سازمانی، تهران، سمت، اول، 104#
سامه، رضا، اکرمی، غلام رضا (1392)، تحلیل تحولات اندیشه کیفیت زندگی در معماری و شهرسازی، هویت شهر، دوره 10، شماره 25، صفحه 27-40#
شاه حسيني پروانه و توكلي هانيه. تحليل شاخص هاي کيفيت زندگي شهري مورد: محله وردآورد منطقه 21 شهر تهران. آمایش محیط، شماره 24، صفحه 127-144#
صابونچی لیل آبادی, امین زاده گوهرریزی, شاهچراغی و آزاده. (2020). نقش طرح معماری در ارتقای کیفیت زندگی مجتمع های مسکونی در شهرهای جدید ایران (مطالعه موردی: سه شهر اندیشه، پردیس، پرند). مطالعات محیطی هفت حصار, 9(33), 157-171#
صادقی, مسائلی, ارشک, باسخا, کردبچه م مرجان. (2014). برآورد کیفیت زندگی استان‌های کشور با استفاده از مدل تحلیل کلی فازی. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماع. 5(20)، 150-180#
فرجي ملايي امين, عظيمي آزاده و زياري كرامت اله (1389). تحليل ابعاد کيفيت زندگي در نواحي شهري ايران، مجله پژوهش و برنامهريزي شهري، سال اول، شماره دوم، ص 1-16#
مرصوصي، نفيسه، (1383)، توسـعه يـافتگي و عدالت اجتماعي شهر تهران،فصـلنامه پـژوهش_هـاي اقتصادي، شماره 14#
منصوروار، فاطمه، کشمیری، هادی (1402)، بررسی عوامل ارتقاء تعاملات اجتماعی در مراکز فرهنگی، دومین همایش بین المللی و هفتمین همایش ملی معماری و شهر پایدار، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران#
Abdullahi, Dawood., Rabbani, Rasool., Waresi, Hamid Reza. (2013). The Relationship between Apartment Complexes Architecture and Residents' Social Capital ,A Case Study, Ardabil Urban Complexes, Cultural studies and Communication, Summer 2013 , Volume 9 , Number 31; Page(s) 105 To 132. [Persian]#
Baum, A., Singer, J. E. (1982). Advances in environmental psychology, Environment and health. Hillsdale, NJ, Lawrence Erlbaum Associates #
Bereitschaft, B. and Scheller, D. (2020), “How might the COVID-19 pandemic affect 21st century urban design, planning, and development?”, Urban Science, Vol. 4 No. 4, p. 56#
Cho, S.H. and Lee, T.K. (2011), “A study on building sustainable communities in high-rise and highdensity apartments–focused on living program”, Building and Environment, Vol. 46 No. 7, pp. 1428-1435#
Cummins, S. K., & Jackson, R. J. (2001). The built environment and children's health. Pediatric Clinics of North America, 48(5), 1241-1252#
Du, P., Wood, A., Ditchman, N. and Stephens, B. (2017), “Life satisfaction of downtown high-rise vs. suburban low-rise living: a Chicago case study”, Sustainability, Vol. 9 No. 6, p. 1052#
Friedman, A. (2021), “Choosing a suitable density”, Fundamentals of Sustainable Urban Design, Springer, pp. 49-56#
Gur, M., Taneli, Y. and Dostoslu, N. (2019), “Measuring QoL in doganbey urban transformation area in bursa, Turkey”, Open House International, Vol. 44 No. 1, pp. 34-43#
Hadavi, S. and Kaplan, R. (2016), “Neighborhood satisfaction and use patterns in urban public outdoor spaces: multidimensionality and two-way relationships”, Urban Forestry and Urban Greening, Vol. 19, pp. 110-122#
Howe, J., McMahon, E. T., & Propst, L. (2012). Balancing nature and commerce in gateway communities. Island Press#
Hsiang, S., Allen, D., Annan-Phan, S., Bell, K., Bolliger, I., Chong, T., ... & Wu, T. (2020). The effect of large-scale anti-contagion policies on the COVID-19 pandemic. Nature, 584(7820), 262-267.#
Jamali haji hassan sofla Eynollah , Nematollahi Bonab Simindokht. 2021, Investigating and evaluating the role of citizens and their social participation in achieving sustainable urban development goals (case study: Tabriz city),Journal of Urban Environmental Policy, Vol 1. Issue 1, PP: 95- 112. [Persian]#
Kline, E., & Devuyst, D. (2001). Chapter 11. Indicators for Sustainable Development in Urban Areas. In How green is the city? sustainability assessment and the management of urban environments (pp. 275-298). Columbia University Press#
Komalawati, R.A. and Lim, J. (2021), “Reality of compact development in a developing country: focusing on perceived quality of life in Jakarta, Indonesia”, International Journal of Urban Sciences, Vol. 25 No. 4, pp. 542-573#
Koçak Güngör, M., & Terzi, F. (2024). Residential satisfaction and quality of urban life: examining diverse housing environments. Archnet-IJAR: International Journal of Architectural Research, 18(1), 58-80#
Kuo, F. E., Sullivan, W. C., Coley, R. L., & Brunson, L. (2009). Fertile ground for community: Inner‐city neighborhood common spaces. American journal of community psychology, 26(6), 823-851#
Marans, R.W. (2012), “Quality of urban life studies: an overview and implications for environment behavior research”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 35, pp. 9-22#
Mouratidis, K. (2020), “Neighborhood characteristics, neighborhood satisfaction, and well-being: the links with neighborhood deprivation”, Land Use Policy, Vol. 99, 104886#
Pacione, M., 2003, Urban environmental quality and human wellbeing- a social geographical perspective, Landscape and Urban Planning, NO. 65(1-2)#
Torres, J., M., Portillo, A., Cuerdo-Vilches, M.T., Oteiza, I. and Navas-Martın, M.A. (2021), “Habitability, resilience, and satisfaction in Mexican homes to COVID-19 pandemic”, International Journal of Environmental Research and Public Health, Vol. 18 No. 13, p. 6993#
UNEP. (1997)Global Environment Outlook 1997. Oxford and New York: Oxford University Press#
Rolfe, Steve; Garnham, Lisa; Godwin, Jon; Anderson, Isobel; Seaman, Pete; Donaldson, Cam (2020). "Housing as a social determinant of health and wellbeing: Developing an empirically-informed realist theoretical framework". BMC Public Health. 20 (1): 1138#
Rozenzweig, M., & Stark, O. (1997). Internal migration in developing countries, chapter Handbook of Population and Family Economics#
Vijayakumar, V. and Sangeetha, S.P. (2021), “Urban form as a critical factor in the quality of life indicators–a review”, Materials Today: Proceedings, Vol. 37 No. 1, pp. 877-879#
Zare Shahabadi, Akbar., Turkan, Rahmatollah., khodadadi, Ariz. (2014). Assessing the Attitudes of Women in Yazd about Apartment Living, Urban Sociological Studies, Vol 4, No. 11, pp. 61-90. [Persian]#
Zarrabi, M., Yazdanfar, S.A. and Hosseini, S.B. (2021), “COVID-19 and healthy home preferences: the case of apartment residents in Tehran”, Journal of Building Engineering, Vol. 35, 102021#
Zhang, Q., Yung, E.H.K. and Chan, E.H.W. (2020), “Comparison of perceived sustainability among different neighbourhoods in transitional China: the case of Chengdu”, Habitat International, Vol. 103, 102204#