ویژگی‎ های روان ‎سنجی پرسشنامۀ پنج عاملی ذهن‌آگاهی

محورهای موضوعی : روان‌ شناسی تحولی

شیما تمنایی‌فر ¹ , علی اصغر اصغرنژاد فرید ² , مصلح میرزایی ³ , مهدی سلیمانی ⁴

1 - دکترای تخصصی روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران
2 - دانشگاه علوم پزشکی ایران
3 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
4 - استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

تاریخ دریافت : 1395/02/28 تاریخ پذیرش : 1395/02/28 تاریخ انتشار : 1395/01/01

کلید واژه: دانشجویان, ویژگی‎های روان‎سنجی, ذهن­آگاهی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی‎های روان‎سنجی پرسشنامۀ پنج عاملی ذهن آگاهی است. در یک پژوهش مقطعی- توصیفی، 486 دانشجوی شاغل به تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاه تهران به روش نمونه‎برداری خوشه‎ای چندمرحله‎ای پرسشنامۀ پنج عاملی ذهن آگاهی (بائر، اسمیت، هوپکینز، کریتمیر و تونی، 2006) را تکمیل کردند. ساختار پنج عاملی پرسشنامۀ تأیید شد و همۀ شاخص‎ها برازش نسبتاً مطلوبی را نشان دادند. اعتبار بازآزمایی در نمونه 58 نفری (با میانگین سنی 57/23 و انحراف استاندارد 6/4) نیز نشان داد که دامنۀ ضرایب اعتبار بازآزمایی مقیاس‎ های پنج عاملی ذهن آگاهی بین 76/0 تا 86/0 قرار دارد. در مجموع این پژوهش نشان می دهد که پرسشنامۀ پنج عاملی ذهن آگاهی ابزاری معتبر در نمونۀ دانشجویی است.

چکیده انگلیسی:

 T he aim of this study was to investigate the psychometric characteristics of Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ). In  this cross-sectional study, 486 students of Tehran University selected by multistage cluster sampling completed Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ). The five factors structure of the questionnaire was confirmed and its indices showed good fitness. Furthermore, test-retest reliability in a sample of 58 students (M=23.27, SD=4.6) showed that correlation coefficients of test-retest reliability in Five Facet Mindfulness Questionnaire were between 0.76 and 0.86. In conclusion, the current study suggested that FFMQ is a valid instrument in the students samples and useful in further studies regarding mindfulness.

منابع و مأخذ:

احمدوند، ز.، حیدری­نسب، ل. و شعیری، م.(1392). وارسی اعتبار و روایی پرسشنامۀ پنج وجهی ذهن­آگاهی در نمونه‎های غیربالینی ایرانی. مجلهعلومرفتاری، 7(3)، 237-229.

زنجانی­طبسی، ر. (1383). ساخت و هنجاریابی مقدماتی آزمون بهزیستی روان­شناختی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.

منصوری، ب.(1380). هنجاریابی پرسشنامه هوش هیجانی سیبر یا شرینگ در بین دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه­های تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‎شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

نجاریان، ب. و داودی، ا. (1380). ساخت و اعتباریابی فرم کوتاه شده SCL-90-R.. مجله روان­شناسی، 18(5)، 149-136.

هومن، ح. ع.(1384). مدل‎یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.

Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical  Psychology, 10, 125–143.

Baer, R. A., Smith, G. T., & Allen, K. B. (2004). Assessment of mindfulness by self-report the Kentucky inventory of mindfulness skills. Assessment, 11, 191-206.

Baer, R. A., Smith, G. T., Hopkins, J., Krietemeyer, J., & Toney, L. (2006). Using self-report assessment methods to explore facets of mindfulness. Assessment, 13(1), 27-45.

Bishop, S. R. (2002). What do we really know about mindfulness-based stress reduction? Psychosomatic Medicine, 64, 71–84.

Bishop, M., Lau, S., Shapiro, L., Carlson, N. D., Anderson, J., Segal, Z. V., Abbey, S., Speca, M., Velting, D., & Devins, G. (2004). Mindfulness: A proposed operational defin-ition. Clinical Psychology: Science and Practice , 11, 230–241.

Bränström, R., Kvillemo, P., Brandberg, Y., &Moskowitz, J. T. (2010). Self-report mindfulness as a mediator of psychological well-being in a stress reduction intervention for cancer patients: A randomized study. Annals of Behavioral Medicine,39, 151–161.

Brown , K. W., & Ryan, R. M .(2003) .The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822–848.

Buchheld, N., Grossman, P., & Walach, H. (2001). Measuring mindfulness in insight meditation (Vipassana) and meditation-based psychotherapy: The development of the Freiburg Mindfulness Inventory. Journal for Meditation and Meditation Research, 1, 11–34.

Cardaciotto, L., Herbert, J. D., Forman, E. M., Moitra, E., & Farrow, V. (2008). The assessment of present-moment awareness and acceptance: The Philadelphia Mindfulness Scale. Assessment, 15, 204-223.

Carmody, J., & Baer, R. A .(2008). Relationships between mindfulness practice and levels of mindfulness, medical and psychological sympt-oms and well-being in a mindfulness-based stress reduction program. Journal of Behavioral Medicine, 31, 23–33.

Cebollai, M. A. J., García Palacios, A., Soler Ribaudi, J., Guillen Botella, V., Baños Rivera, R. M., & Botella Arbona, C. (2012). Psychometric properties of the Spanish validation of the Five Facets of Mindfulness Questionnaire (FFMQ). European Journal of Psychiatry, 26(2), 118-126.

Chadwick, P., Hember, M., Mead, S., Lilley, B., & Dagnan, D. (2005). Responding mindfully to unpleasant thoughts and images: Reliability and validity of the Mindfulness Questionnaire. Unpubl-ished manuscript, University of Southampton Royal South Hants Hospital, UK.

Dimidjian, S., & Linehan, M. M.(2003). Defining an agenda for future research on the clinical application of mindfulness practice. Clinical Psychology: Science and Practice, 10, 166-171.

Fairfax, H.(2008). The use of mindfulness in obsessive compulsive disorder: Suggestions for its application and integration in existing treatment. Clinical Psychologist Psychotherapist, 15(1), 53-59.

Feldman, G., Hayes, A., Kumar, S., Greeson, J., & Laurenceau, J. P. (2007). Mindfulness and emotion regulation: The development and initial validation of the Cognitive and Affective Mindfulness Scale Revised (CAMS-R). Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 29(3), 177-190.

Frewen, P. A., Evans, E. M., Maraj, N., Dozois, D. J., & Partridge, K. (2008). Letting go: Mindfulness and negative automatic thinking. Cognitive Therapy and Research, 32(6), 758-774.

Grossman, P., Niemann, L., Schmitch, S., & Walach, H.(2004). Mindfulness-based stress reduction and health benefits: A meta-analysis. Journal of  Psychosomatic  Research, 57(1),35-43.

Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (1999). Acceptance and commitment therapy. New York: Guilford Press.

Heeren, A., Douilliez, C., Peschard, V., Debrauwere, L., & Philippot, P. (2011). Cross-cultural validity of the Five Facets Mindfulness Questionnaire: Adaptation and validation in a French-speaking sample. European Review of Applied Psychology, 61(3), 147-151.

Kabat-Zinn J.(1990).  Full catastrophe living: Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain,

and illness. Dell Publishing; New York.

Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psych-ology: Science & Practice, 10 )2(, 144-156.

Lilja, J. L., Frodi-Lundgren, A., Hanse, J. J., Josefsson, T., Lundh, L. G., Sköld, C.,& Broberg, A. G. (2011). Five Facet Mindfulness Questionnaire-reliability and factor structure: A Swedish version. Cognitive Behaviour Therapy, 40(4), 291-303.

Linehan M. (1993). Cognitive–behavioral  treatment  of borderline  personality disorder. New York: Guilford Press.

Ludwig, D. S., & Kabat-Zinn, J. (2008). Mindfulness in medicine. Journal of American Medical Association, 300 (11), 1350-1352.

Meyers, L., Gamst, G., & Guarino, A. J.(2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. Thousand Oaks, California: Sage.

O’Connor, B. P. (2000). SPSS and SAS program for determining the number of components using parallel analysis and Velicer’s MAP test. Behavior Research Methods, Instruments, & Computers, 32, 396-402  

Robbins, C. J., & Chapman, A. L.(2004). Dialectical behavior therapy: Current status, recent developments, and future direction. Journal of Personality Disorders, 18, 73-89.

Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2012). Mindfulness-based cognitive therapy for depression. New York: Guilford Press.

hapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A., & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 62, 373– 386.

329

You, J., Leung, F., Lai, K. K. Y., & Fu, K. (2013). Factor structure and psychometric properties of the pathological narcissism inventory among Chinese university students. Journal of Personalit Asses-sment, 95, 309-318