بررسی تاثیر متغیر های روانشناختی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران استفاده کننده از تحلیل کانسلیم و تحلیل مالی

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

شیروان براری ¹ , قدرت اله طالب نیا ² , حمیدرضا وکیلی فرد ³ , حسین ایزدی ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی گروه حسابداری، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.
2 - دانشیار، گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار، گروه حسابداری و مدیریت مالی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار، گروه حسابداری و مدیریت، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/10/09 تاریخ پذیرش : 1398/10/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران, متغیرهای روانشناختی, تورش‌‌های رفتاری, تحلیل کانسلیم, تحلیل مالی,

چکیده مقاله :

هدف اصلی تحقیق، بررسی تاثیر متغیرهای روانشناختی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می‌باشد. برای این منظور، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 193 نفر از سهامداران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال 1398 انتخاب شد. تحقیق از نظر هدف کاربردی از نوع علّی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌های تحقیق پرسشنامه است که در این تحقیق از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که 36 سوال آن 12 متغیر روانشناختی (تورش‌های رفتاری) و 10 سوال آن تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران (تحلیل کانسلیم-تحلیل مالی) ارزیابی می‌نماید. روایی و پایایی پرسشنامه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، روایی سازه‌ها و ضرایب آلفای کرونباخ ، پایا بودن متغیرها را مورد تایید قرار داد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که فرااعتمادی، سازگاری، نماگری، خوداسنادی، توان پنداری، دیرپذیری و ابهام گریزی و رویدادگرایی بر سرمایه‌گذارانی که از تحلیل کانسلیم استفاده می‌کنند، تاثیر معناداری دارد. فرااعتمادی، اتکاو تعدیل، نماگری، آشناگری، توان پنداری، ابهام‌گریزی و رویدادگرایی بر سرمایه‌گذارانی که از تحلیل مالی استفاده داده‌های، تاثیر معناداری دارد. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که 12 تورش رفتاری، 75 درصد از واریانس متغیر رفتار سرمایه‌گذاران تحلیل کانسلیم را و 68 درصد از واریانس متغیر رفتار سرمایه‌گذاران تحلیل مالی را تبیین می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت که تورش‌‌های رفتاری، رفتار سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

The main purpose of this study is to investigate the effect of psychological variables on investors’ decision-making in companies listed on the stock exchange. For this purpose, using Cochran formula and selected 193 shareholders of companies listed in Tehran Stock Exchange during 1398. The purpose of the study is causality. The data collection tool was a questionnaire that a researcher-made questionnaire was used in this study. Its 36 questions assess 12 psychological variables (behavioral biases) and 10 questions analyze investor behavior (CANSLIM -Financial Analysis). The validity and reliability of the questionnaires were evaluated. Confirmatory factor analysis, construct validity and Cronbach's alpha coefficients confirmed the reliability of the variables. The results of structural equations showed that the trust, adaptability, representation, self-attribution, imaginability, latency and ambiguity, and eventivism had a significant effect on the investors using CANSLIM Analysis. Trust, reliance, adjustment, familiarity, imagination, ambiguity and eventivism have a significant impact on investors using financial analysis. Structural equation results also showed that 12 behavioral bias accounts for 75% of the variance in investor behavior of consumer analysis and 68% of the variance of investor behavior on financial analysis. As a result, it can be said that behavioral biases affect investor behavior.

منابع و مأخذ:

• ام . پمپین، میشل ؛ (1397). دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی، مترجم : احمد بدری، تهران، کیهان


• بخشیانی، عباس ؛ راعی، رضا ؛ (1393)، ارزش گذاری سهام و تحلیل بازار، تهران، سازمان مدیریت صنعتی،


• امیرشاهی، احمد؛ شیرازی، محمود و ویدا سیاه تیری(1386)، "عوامل تأثیرگذار بر تصمیم سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال2، شماره 8، صص 179-159.


• حسینی چگینی، الهام؛ حقگو، بهناز؛ رحمانی نژاد، لیلا (1393). بررسی تورش‌های رفتاری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری. راهبرد مدیریت مالی سال دوم، شماره 7، زمستان 1393، صص 113-133.


• صداقتی، صمد؛ یغمائی علیشاه، ایوب(1394). مالی رفتاری؛ تئوری اقتصاد نئوکلاسیک. دومین سمپوزیوم بین المللی علوم مدیریت با محوریت توسعه پایدار


• حسینی, م., آزادنیا, ا.,آقاجانی افروزی, ع(1390). تصمیم‌گیری کمی برای مدیریت. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.


• خادمی، مهدی و مصطفی قاضی زاده(1386)، "بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری"، دوماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، سال 14 ، شماره


• خلیفه، علی(1397). مروری بر تصمیم‌گیری وتصمیم‌گیری های چند شاخصه. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری شماره ویژه، چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، پاییز97، صص 217-232.


• رضایی، فرزین و ثریا ویسی حصار(1392) "تأثیر ریسک اطلاعات بر هزینه ناخالص بدهی و هزینه سهام عادی تعدیل شده شرکت ها"، فصلنامه علمی-پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال 6، شماره


• شهریاری، سارا (1386)"بررسی و آزمون رفتار توده وار سرمایه‌گذاران با استفاده از انحرافات بازده سهام، از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های(1384-1380)، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 14، شماره 49، صص44-25.


• تاجمیرریاحی، حامد؛ دژدار، محمدمهدی(1396). رتبه بندی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در مواجهه با اخبار و شایعات مهم سیاسی با تاکید بر دوره مذاکرات هسته ای .دانش سرمایه‌گذاری، دوره 6، شماره 24، زمستان 1396، صص1-20.


• ایزدی نیا، ناصر؛ و حاجیان نژاد، امین. (۱۳۸۸). بررسی و آزمون رفتار توده وار در صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران، صص ۱۳۲-۱۰۵.


• راعی، رضا و فلاح پور، سعید (1393) ، »مالی رفتاری رویکردی متفاوت در حوزه مالی تحقیقات مالی، شماره ۱۸، سال ششم، صفحات ۱۰۶-۷۷.


• شهرآبادی، ابوالفضل؛ یوسفی، راحله(1386). مالی ة رفتاری رویکردی متفاوت در حوز ة مالی، تحقیقات مالی، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران، شمارة 18، صص75-100.


• رضائیان، صبها و همکاران (1398).ا لگوی مفهومی تصمیم‌گیری با رویکرد شناختی. تازه های علوم شناختی، دوره 21، شماره 1، صص 1-20.


• قالمق، کریم؛ احمد یعقوب نژاد**، میرفیض فلاح شمس(1395). تأثیر سواد مالی بر تورش‌‌های رفتاری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز مدیریت مالی، شماره 16، صص75-94.


• دادرس و همکاران(1397) نقش مالی رفتاری در درک رفتار سرمایه گذاران فردی (مرور شواهد تجربی از بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه گذاری : زمستان 1397 , دوره 7 , شماره 28 صص 83-101.


• نارنجی آذر، اکبر(1394). بررسی تورش‌های رفتاری در تصمیم‌ها سرمایه‌گذاران با تاکید بر نقش تجربه سرمایه‌گذاری: مطالعه موردی تالار منطقه ای تبریز .دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع.


• قاسمی، وحید(1389). مدلسازی معادلة ساختاری در پژوهشهای اجتماعی با کاربرد ایموس. تهران، نشر جامعه شناسان.


• Hayat, A. Anwar M. (2016). Impact of Behavioral Biases on Investment Decision; Moderating Role of Financial Literacy” Working Paper; Department of Business Administration, International Islamic University Islamabad Pakistan


• Verhofen, M. (2014). Finance, University of St. Gallen-Swiss Institute of Banking and Finance. Electronic Copy Available at: http:// ssrn.com/abstract=2415741.