تفاوت و آثار عملی قبض و تسلیم در عقود معاوضی

محورهای موضوعی : جامع الفقهیه

اصغر عربیان ¹ , حسن خدابخشی ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه فقه و حقوق، تهران، ایران
2 - دانش آموخته‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، رشته‌ی فقه و حقوق، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1390/08/22 تاریخ پذیرش : 1390/08/22 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: تسلیم, قبض, ضمان معاوضی, حق حبس,

چکیده مقاله :

در نظر بسیاری از اندیشمندان، تسلیم و قبض مانند دو مفهوم ایجاد و وجود، علی رغم وحدت در ذات به اعتبار متفاوت هستند. اگرچه تسلیم از سوی بایع و قبض از سوی مشتری صورت می پذیرد؛ امّا تسلیم زمانی محقق می شود که قبض از سوی مشتری صورت گیرد و آثاری چون انتقال ضمان معاوضی بر عمل مشتری (قبض) بار می شود و تا زمانی که مشتری مبیع را قبض نکند، بایع از مسئولیت تلف مبیع قبل از قبض بری نخواهد شد. تسلیم و قبض دو مفهومند که تفاوت آن ها حقیقی و واقعی است. قبض و تسلیم دو مرحله ی جدا از هم می باشند و ممکن است تسلیم مبیع از سوی بایع صورت پذیرد؛ امّا مشتری مبیع را قبض نکند. فایده ی عملی این جدایی، در آثاری چون انتقال ضمان معاوضی، جابه جایی مسئولیت بین خریدار و فروشنده، اعمال حق حبس و ... نمود پیدا می کند. تسلیم، غایت و نهایت چیزی است که بر بایع واجب است که با قبض عرفی همراه خواهد بود و برائت او از ضمان، منوط به قبض مبیع از سوی مشتری نخواهد بود.

چکیده انگلیسی:

Some thought men believe that delivery and receipt are similar to two concepts of cause and existence due to uniformity of essence in turns of validity are different. Because of this although delivery is done by seller and receipt is done by customer,delivery will be happened when receipt is done by customer, so effects like transferring of gurantee indemnify are done on customer's act and untillthe customer doesn'treceive the object of sale, the seller wont discharged from responsibility of destructing object of sale before receipt. In fact delivery and receipt are two concepts that their differences are real and fact. Delivery and receipt are two separated stepsfrom each other and imaginatingly delivery may be done by seller but the customer doesn't receive the subject. Practical use of this separation is in effects like transferring guarantee of indemnify, right of lien act and etc. It means that the goal of delivery is necessary for seller and one is discharge from guarantee won't be depended on receipt of object of sale by customer.