کارکرد های دیداری – حرکتی درکودکان دارای اختلال نقص توجه . (نویسندگان: راحله کرم پور / ریحانه سید میرزایی)
محورهای موضوعی : روانشناسی سلامت کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی
1 - مدیر کلینیک روانشناسی کودک و نوجوان ، دانشکده پزشکی ، دانشگاه آزاد اسلامی کرج
کلید واژه: دیداری – حرکت , نقص توجه , کودکان دارای اختلال نقص توجه,
چکیده مقاله :
چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه کارکرد های دیداری – حرکتی کودکان دارای نقص توجه با کودکان عادی در استان البرز شهر کرج انجام شده است. ابتدا با مراجعه به مدارس غیر دولتی ناحیه 2 شهرستان کرج برای تشخیص کودکان دارای نقص توجه تعداد 200 برگ پرسشنامه والدین و معلمان کانرزدر میان دانش آموزان پایه های اول و دوم ابتدایی توزیع گردید. پس از جمع آوری پرسشنامه ها دانش آموزان دارای نقص توجه بدون بیش فعالی شناسایی شده و در مرحله دوم با توجه به گفته های والدین و معلمان و همچنین دفترچه سلامت، دانش آموزان از نظر بینایی ، شنوایی ، هوشی ،و دیگر انواع بیش فعالی مورد غربال گری قرار گرفتندو در نهایت 100 دانش آموز در دو گروه 50 نفره(25 دختر و 25 پسر) دارای نقص توجه و گروه همتا قرار گرفتند.در ادامه برای ارزیابی کارکردهای دیداری – حرکتی از آزمون بندر گشتالت استفاده شد . که این آزمون ها از اعتبار و روایی لازم برخوردار است. هر یک از افراد گروه نمونه بدون محدودیتی در آزمون شرکت کرده اند نتایج نشان داد که کودکان دارای نقص توجه از نظر کارکردهای دیداری– حرکتی،(05/0>p،669/6=t))، نسبت به گروه همتا نمرات پایین تری کسب نمودند. بحث و نتیجه گیری : کودکان مبتلا به ADD نسبت به همتایان عادی خود مهارت های حرکتی، برنامه ریزی بصری و توانایی های ادراکی بصری و هماهنگی بینایی-حرکتی ضعیف تری دارند. بنابراین، فعالیت های ظریف حرکتی برای آنها بسیار پیچیده می شود. از اینرو آنها در تکایلف پیچیده و با سرعت زیاد دچار مشکلات بیشتری می شوند. همچنین عملکرد حرکتی بینایی ضعیف می تواند یادگیری و عملکرد شناختی را به دلیل درگیر شدن مهارت های حرکتی ظریف در فعالیت های شناختی دشوارتر کند. این اختلال به طور قابل توجهی سبب می شود عملکرد کودک در فعالیت های اجتماعی ، عملکرد تحصیلی و ذهنی در مدرسه ، پیشرفت تحصیلی ، نگارش یا فعالیت های روزانه مانند لباس پوشیدن، تغذیه و دوچرخه سواری کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه ، مختل شود.
Abstract The present study aimed to visual – motor functions in children with Attention Deficit Disorder (ADD) with normal children in the city of Karaj in Alborz province. The sample was selected from students of non-government schools . In order to to identify children with attention deficit , 200 questionnaire (The Conners’ Adult ADHD Rating Scales) administered on students, parents and teachers. After collecting the questionnaires, students with attention deficit without hyperactivity were identified. In the second stage, according to parents and teachers as well as health booklet, students in terms of vision, hearing, intelligence, hyperactivity screened . Eventually 100 students divided in two groups . each group contain 50 children (25 girls and 25 boys) with ADD ; also the control group comprised from 50 children as well. to r visual – motor functions The Bender Visual-Motor Gestalt Testwere used. All test were reliable.Results indicate children with ADD exhibited the lowest performance, significantly different from controls, in , visual – motor tests . Discussion:children with ADD have poorer motor skills, visual planning and visual perceptual abilities and Visual-Motor coordination than their normal counterparts. Therefore, the task might have been too complicated for them. Their problems are encountered in distal, complex, speeded tasks. Poor visual motor function can make cognitive learning and performance more difficult because of the involvement of fine motor skills in cognitive activities. This impairment significantly interferes with the performance of, or participation in, daily activities in family, social, school or community life such as dressing, feeding and riding a bicycle or academic achievement through poor handwriting and cognitive skills of children with Attention Deficit Disorder.
منابع:
احدی ، ح . و جمهری ، ف. (1386) . روانشناسی رشد ، تهران : انتشارات پردیس.
آزاد ، حسین (1366). روانشناسی مرضی کودک به ضمیمه طبقه بندی بیماری های روانی بر اساس DSM-III و DSM-III-R، تهران ، نقش جهان .
استبرنگ ، (2006) ترجمه کمال خرازی و الهه حجازی ( 1387). روانشناسی شناختی ، تهران ، سمت .
افروز، غلامعلی ،(1374). مقدمه ای بر آموزش و پرورش کودکان استثنایی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
اسلامبلوچی ، علی (ترجمه) ، آنچه والدین باید درباره ی نارسایی توجه/ بیش فعالی کودکان بدانند، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صفحه : 34
ابواحسنی ، ف ، (1383) . مدیریت برنامه های تندرستی ، رویکرد نظام دار برای ارتقاء کارایی برنامه های تندرستی : تهران ، برای فردا.
ای جری، فریس ،(1393)،روانشناسی بالینی ، مهرداد فیروز بخت ،تهران: رشد .
براهنی ، محمد تقی و همکاران ، وازه نامه روانشناسی (1373)، تهران، فرهنگ معاصر.
پاشاشریفی، حسن؛(1376)، نظریه و كاربرد آزمون‌های هوش و شخصیت، تهران، سخن،
پرون، ر.و ، ت ( 1396) . روانشناسی بالینی : آزمایش بالینی و فرایند تشخیص. ترجمه پری رخ دادستان ، ( 1376)، تهران ، آبیژه
جیمز پارچر، ،(1388). آسیب شناسی روانی ج 2، ترجمه یحیی سید محمدی ، تهران ، ارسباران.
چویل و موریس : روانشناسی بالینی کودک ( روش های درمانگری ، ترجمه محمد رضا ناینیان ، و همکاران (1378). تهران ، رشد.
دادستان،پری رخ ،( 1386)، روانشناسی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی جلد دوم ،
تهرا ن :سمت ،
نائنیان محمد رضا و همکاران ، (1374). راهنمای آماری و تشخیصی اختلال های روانی انجمن روانشناسی آمریکا ، جلد (1) تهران دانشگاه شاهد..
راس ، آلن (1370). اختلالات روانی کودک،ترجمه، امیر هوشنگ مهریار، ، تهران ، رشد.
میلانی فر، بهروز، ( 1384) ، روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی ، تهران ، قومیس
گراهام ، فیلیپ(1372). روانپزشکی کودک (رویکرد تحولی ) ترجمه کوروش ، نامداری و کریم عسگری. اصفهان ، جهاد دانشگاهی.
محمودیان ، توران ،( ترجمه) (1368). بهداشت روانی و رشد روانی – اجتماعی کودک ( سازمان بهداشت روانی). تهران، روز بهان.
فلیپ سی . کندل، روانشناسی مرضی کودک، ترجمه ، بهمن نجاریان ، ایران داوودی ، ،(1384). تهران ، رشد.
کاظمی ، یحیی ، نیک اندیش ، زهره،(1390). تفکر و زبان ، مشهد ، مرند.
کاکاوند ، علیرضا ، (1385) . اختلال نقص توجه – بیش فعالی ( نظریه و درمان) ، سرافراز.
کرین ، ویلیام کریستوفر،(1934)، نظریه های رشد ، خوی نژاد ، رجایی ، تهران : رشد (1391).
کارولین اس شرودر، بتی ان گوردن ،). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی، ترجمه : مهرداد فیروز بخت،( 1384 ، تهران ، دانژه.
کرک ، سامول ، (1390)،آموزش و پرورش کودکان استثنایی ،کرج: سرافراز
گنجی ، مهدی ،(1394). روانشناسی کودکان استثنایی بر اساسDSM-5، تهران ، ساوالن.
محمود علیلو، مجید ، کبیرنژاد ، ساناز،(1392). آزمون دیداری – حرکتی بندر گشتالت ، تهران ، ارجمند.
ویس ، روبرت ،. روانشناسی مرضی کودک و نوجوان، ترجمه گنجی و همکاران ،( 1389) ، تهران ، ساوالان.
اردلان ، گلایل ، فرهود ، داریوش و شاه محمدی ، داوود(1380). بررسی اختلاا بیش فعالی و کمبود توجه و تمرکز کودکان مقطع پیش دبستانی ( مهد های کودک تهران) مجله بیماری های کودکان ایران ، سال دوازدهم ، شماره 4.
به پژوه ، احمد ، تهیه آزمون اختلال نقص توجه (ADD) بر اساس ملاکهای DSM-IV، 86143، صفحه : 67.
پروندی ، منیژه ، مقایسه ادراک دیداری-حرکتی و انعطاف پذیری در کودکان دارای بیش فعالی /نقص توجه و نارسا خوان عادی ، (1391)، صفحه : 1و2
تاینن ، داگلاس (بازنگری 2005) ، بیش فعالی چیست؟ ، تعلیم و تربیت استثنایی ، (1386)، شماره : 70و80،صفحه: 16/18/19/20
کاشانی موحد ، آمنه ، ( 1384) . رابطه حافظه فعال و پایداری هیجانی دانش آموزان با و بدون اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، تهران ، دانشگاه علامه طباطبایی ، پایان نامه کارشناسی ارشد.
حمید، علیزاده و همکاران ، (1388). میزان شیوع اختلال کاستی توجه و بیش فعالی ، اختلال سلوک و اختلال نافرمانی مقابله ای در دانش آموزان دبستانی .
دهقان ، فائزه ، اختلال نقص توجه/ADD،(1387)
دژکام ، محمود ( و همکاران ) ، ، همه گیر شناسی اختلالهای رفتاری ایذایی و کمبود توجه در دانش آموزان دبستانی شهر گناباد، اندیشه و رفتار ، (1376)، شماره :1و2، صفحه: 40/41/42
دشتی ، بهنوش ، بار اختلال بیش فعالی و کم توجهی در جمعیت ایران در سال 1382، تازه های علوم شناختی ، سال 8، شماره 4 ، صفحه : 49/50/
سهرابی ، نادره ، تهیه آزمون اختلال نقص توجه (ADD) بر اساس ملاکهای DSM-IV، اولین همایش بین المللی کودک و نوجوان ، 87419 ، صفحه ، 28
سلحشور ، ماندانا ، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی را بشناسیم ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، صفحه: 1/2/4/6
صالح مجتهد، منیر ، بررسی میزان اختلال کاهش توجه در دانش آموزان پسر دبستانهای شهر تهران بر اساس مقیاس کنرز، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ( اندیشه و رفتار ) ، (1373)، صفحه :80
کوثری ، لیلا ، مقایسه مهارت های اجتماعی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و دانش آموزان بدون این اختلال در مقطع دبستان ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، (1389)، 6 ، 3 ، صفحه: 110/111/112
علیزاده ، حمید . (1384). تبیین نظری اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی : الگوی بازداری رفتاری و ماهیت خود کنترلی ، سال پنجم ، شماره 3
ون درکرول ، ارجی ، ( توکلی زاده )، اختلال نقص توجه/ بیش فعالی ، تعلیم و تربیت استثنایی، (1387)، شماره 79، صفحه: 55/56/57/61
محمد زاده ، معصومه( ترجمه) ، اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، تعلیم و تربیت استثنایی، (1386) - 16 - 90/92/93/100
موسوی ، طیبه ، کارکردهای اجرایی عصبی در کودکان دارای نقص توجه ، صفحه 19/20
نوشین فر ، ویدا ، بررسی رشد زبان در کودک فارسی زبان تا پایان دوره ی تک واژ ، (1390) ، صفحه: 11/13
ب. نجمی (1386). کیفیت عصب روان شناختی نقص توجه – بیش فعالی .
Allen RA, Decker SL.(2008) Utility of the Bender Visual-Motor Gestalt Test-Second Edition in the assessment of attention-deficit/hyperactivity disorder. Percept Mot Skills. Dec;107(3):663-75. doi: 10.2466/pms.107.3.663-675. PMID:19235398.
American Academy of child & Adolescent psychiatry : ( 2004).AACAP facts for families children who can not pay attention /ADHD.
Abikoff . H. &Hechtman .L ( 1996 ) .Multimodal therapy and stimulants in the treatment of children with ADHD .In E.D. Hibbs & P.S.jenson
Abikoff . H.& Klin.R G .(1992) .Attention-deficit hayperactivity disorder and conduct disorder . comorbidityand implications for treatment .Jornal of consuliting and clinical psychology .60.88.692
Barkley R.A (2005). Attention- deficit hyperactivity disorder : A handbook for diagnosis and treatment ( 3 Ed) New York Guilford press.
Banks T. (2004). Social skills knowledge and perform in children with ADHD : An examination of interfering responses . University of Calgary Dissertation AAT NQ97735
Barkley R.A (2000). Comparison of the DSM-IV combined and inattentive types of ADHD in a school-based sample of Latino / Hispanic children Journal of child psychology & psychiatry 46(2) :166-179.
Barkley R.A (2000a).Genetics childhood disorder.XVII.ADHD.part1: The executive functions and ADHD. Journal of the American Acodemy of child and Adolescent psychiatry .39. 1064- 1068
Barkley R.A.(1998). Attention - deficit hyperactivity disorder. In E .j.Mash & R.A . Barkley (Eds).Treatment of childhood disorder (2 nd .pp.55- 110). New York: Guiford press
Barkly R A . (1997). Behavioral inhibition sustained attention and exeutive functions: Constructing a unyfing theory of ADHD . Psychological Bulletin 121. 65.
Barkley R.A(1997). Impaired delayed responding : A Unified theory of Attention - deficit hyperactivity disorder. In D.K. Routh ( 1997A).
Behavioral inhibition sustained Attention. And executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD Psychological Bulletin 121. 65-94
Barkley R.A (1997b) Defiant children (2 nd .ed): A clinician s manual for assessment and parent training New York. Guilford press.
Barkley R.A (1997c) Attention - deficit hyperactivity disorder.In E .j.Mash LG.Terdal (Eds). Assesment of childhood disorder (3ed.pp.71-129).New York: Guiford press.
Bauermeister J & Barkly R (2005). Comparison of DSM-IV combined and inattentive types of ADHD in a school-based sample of Latin / children Journal of child psychology & psychology Hispanic
Bgell. C.I. Molina B.S.G.pelhamW.E.& Hoza .B( 2001) Attention deficit hyperactivity disorder.and problem peer relations : prediction from childhood to adolescence .Journal of the American Academy of child and adolescent psychiatry 40. 1285- 1292.
Cakirpaloglu P, Radil T, Langmeier J, Matĕjcek Z. (1989) Visual-motor disorders and psychological features in minimal brain dysfunction children. Act Nerv Super Praha. Jun;31(2):155-6. PMID: 2800968.
Cakirpaloglu P, Radil T. (1990) On development of visual-motor performance in normal boys and boys with minimal brain dysfunction. Percept Mot Skills. Apr;70(2):426. doi: 10.2466/pms.1990.70.2.426. PMID: 2342841.
Cakirpaloglu P, Radil T. (1990) Visual-motor performance in minimal brain dysfunction and normal children. Act Nerv Super (Praha). Mar;32(1):79-80. PMID: 2363350.
Carames CN, Irwin LN, Kofler MJ. Is there a relation between visual motor integration and academic achievement in school-aged children with and without ADHD? (2022) Child Neuropsychol.;28(2):224-243. doi: 10.1080/09297049.2021.1967913. Epub 2021 Sep 8. PMID: 34494501; PMCID: PMC8727494.
Conners CK, Delamater A. (1980) Visual-motor tracking by hyperkinetic children. Percept Mot Skills. Oct;51(2):487-97. doi: 10.2466/pms.1980.51.2.487. PMID: 7443367.
Fabio RA, Andricciola F, Caprì T. (2022) Visual-motor attention in children with ADHD: The role of automatic and controlled processes. Res Dev Disabil ;123:104193. doi: 10.1016/j.ridd.2022.104193. Epub 2022 Feb 8. PMID:35149332.
Germano GD, Pinheiro FH, Okuda PM, Capellini SA. Visual-motor perception in students with attention deficit with hyperactivity disorder. Codas.(2013 ;25(4):337-41. English, Portuguese. doi: 10.1590/s2317-17822013000400007.PMID: 24408484.
Sutton GP, Barchard KA, Bello DT, Thaler NS, Ringdahl E, Mayfield J, Allen DN. Beery-Buktenica (2011) Developmental Test of Visual-Motor Integration performance in children with traumatic brain injury and attention-deficit/hyperactivity disorder. Psychol Assess. Sep;23(3):805-9. doi: 10.1037/a0023370. PMID:21875221.
Tabachnick, B.G., Fidell, L.S.(2007). Using multivariate statistics. New York. Pearson Education.
Taylor J.F (1990).Helping your hyperactive child . from effective treatment and developing discipline and self –esteem to helping your family adjustment . U.S.A: prima publishing co.