بررسی و مقایسه تأثیر روش‌های آموزش دل‌گرم‌سازی، روش‌رفتاری و دارودرمانی بر مهارت‌های خودکنترلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی. نویسندگان : ( محمود برجعلی / حمید علیزاده / حسن احدی / نورعلی فرخی / فرامرز سهرابی / محمدرضا محمدی)
محورهای موضوعی : روانشناسی سلامت کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی
کلید واژه: اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی, دل‌گرم‌سازی, آموزش رفتاری, خودکنترلی, دارودرمانی,
چکیده مقاله :
چکیده هدف این مطالعه، بررسی و مقایسه‌ي اثر روش‌های آموزش دل‌گرم‌سازی مبتنی بر نظریه‌ي آدلر، آموزش رفتاری مبتنی بر نظریه‌ي بارکلی و دارودرمانی بر مهارت‌های خودکنترلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی است. این طرح آزمایشی به صورت پیش‌آزمون- پس‌آزمون چندگروهی برای گروه‌های آزمایشی که تشکیل یافته بودند از40 نفر والدین (پدران و مادران) دانش‌آموزان دبستانی مراجعه‌کننده به درمانگاه کودک و نوجوان بیمارستان روان‌پزشکی روزبه شهر تهران که فرزندان آن‌ها بر اساس تشخیص روان‌پزشک و بر اساس پرسش‌نامه تشخیصی علایم اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی کانرز این اختلال را دارا بودند، اجرا شد. نتایج تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از تحلیل کو واریانس و نمرات F نشان داد که به طور کلی بین اثربخشی سه روش مورد مطالعه در افزایش مهارت خودکنترلی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی تفاوت معنادار وجود دارد، 09/ 10= F. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که روش‌های آموزش دل‌گرم‌سازی والدین بر اساس نظریات آلفرد آدلر و روش آموزش رفتاری والدین بر اساس نظریات راسل بارکلی بر افزایش مهارت خودکنترلی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی تأثیر دارد.
Abstract The purpose of this study was to compare the effectiveness of three therapeutic programs including parental encouragement training (based on Adler-Dreikurs approach), behavioral training, and pharmacotherapy for increasing self-control among children with attention deficit/hyperactive disorder (ADHD). In this comparative study, 40 parents were referred to Rouzbeh Psychiatric Hospital whose children were diagnosed with Conners scale for ADHD. Covariance and F score analysis revealed a significant difference among the three methods indicating that parental encouragement training, and parental behavioral training based on Barkleys theory were both effective for increasing self–control skills in ADHD children. The researcher concluded that parental encouragement training and parental behavioral training were effective in improving self-control in ADHD children.
منابع
انجمن روان پزشکی امریکا، (1994). راهنمای اماری وتشخیصی ختلالهای روانی، ترجمه محمد رضا ناینیان و همکاران، 1374، جلد اول تهران دانشگاه شاهد.
ابنیکی، ا. (1385). بررسی رابطه بین سبک های یادگیری وخود کارامدی با شیوه های مقابله با فشار روانی در دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد، .دانشگاه علامه طباطبايي.
برجعلی.ا.(1380). تحول شخصیت در نوجوان، چاپ اول.اموزش و پرورش.
پروچاسکا –جی. او نورکراس (1381) نظریه های روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران رشد.
حاجبي،ا. (1383). بررسي تأثير درماني آموزش مديريت رفتاري به والدين در كودكان پيش دبستاني مبتلا به اختلال نارسايي توجه / بيش فعالي، بيمارستان روان پزشكي ايران.تهران.
خدایاری فرد، م. (1385). روان شناسی مرضی کودک و نوجوان، چاپ اول، تهران، دانشگاه تهران.
دادستان.پری رخ.روانشناسی تحولی (1385) تهران. سمت.
دینک–مایر دان سی –گری مکی(1387). راهنمای تربیت اثر بخش، ترجمه مهرداد فیروز بخت، چاپ اول، تهران دانزه.
دینک –مایر دان سی –گری مکی (1383). پدر مادر نوجوان –اموزش قدم قدم براي تربیت اثر بخش، ترجمه قراچه داغی، تهران پیک بهار.
دینک مایر-دان سی-دی مگی گاری (1385). والدین مؤثر فرزندان مسئول، ترجمه مجید رئیس دانا –چاپ چهارم تهران رشد.
دلاور، ع. (1379). مبانی نظری وعملی پزوهش در علوم انسانی و اجتماعی.تهران رشد.
درایکورس.آر.، کاسل، پی. (1974). انضباط بدون اشک.ترجمه واثقی زاده و داداشزاده.1378 تهران.رشد.
روشن بین.م. (1385). بررسی اثر بخشی برنامه گروهی فرزند پروری مثبت بر استرس والد گری مادران کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
شرودر.کارولین اس. گوردون.بتی ان.(2002). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی. ترجمه فیروز بخت، 1385،تهران، دانزه.
صالحی.س. (1383). اثر بخشی اموزش والدین با رویکرد ادلری بر سبک های مقابله ای مادران کودکان دارای اختلال سلوک. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
علیزاده.ح. (1383). آدلر گستره نظریه شخصیت و روان درمانی چاپ اول تهران.دانزه.
علیزاده.ح. (1383). اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی.ویزگی ها ارزیابی و درمان.تهران رشد.
فریک. پی. جی. (1382). اختلال سلوک و رفتار های ضد اجتماعی شدید، ترجمه جواد علاقه بند راد و سلطانی فر.تهران سنا.
کندال.اف. سی (1384). روان شناسی مرضی کودک.ترجمه نجاریان.و داوودی. تهران رشد.
کاکاوند، ع. ر. (1385) روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی. روان.
محمد اسماعیل،ا. (1385). درسنامه درمان رفتاری شناختی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه /بیش فعالی.تهران دانزه.
مارنات. گ.گ. (1387). راهنمای سنجش روانی.ترجمه پاشا شریفی و نیکخو .چاپ سوم رشد.
محمد خاني، پ. (1385). سودمندي درمان تركيبي برنامه گروهي فرزند پروري مثبت و دارو درماني بر علائم و شيوه هاي تربيتي كودكان 12-3 ساله مبتلا به اختلال نارسايي توجه / بيش فعالي در مقايسه با هر يك از اين درمان ها به تنهايي، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، نهران.
Adler, A. (1956). The individual psychology of Alfred adler, H. L.ansbacher and R.R Ansbacher (eds).new yourk: Harper torch books.
Alizadeh, H, &Andries, C.(2002). Interaction of parenting styles and attention deficit hyperactivity disorder in Iranian parents. child& family behavior thrapy ,24,37.
Barkley, R. A. (1995). Attention deficit hyperactivity disorder. A handbook for diagnosis and treatment. NY: Guilford.
Befera, M. S., Barkley, R. A. (1989). Hyperactive and normal girls and boys. Mother-child interaction: Parent psychiatric status and child psychopathology. Child Psychotherapy.26, 439-452.
Cantwell, D. P. (1999). ADHD treatment with nonstimulant pediatric psychopharmacology presented at mid year institute of the AACAP. Washington D. C. AACAP Press.
Kendall.P.C. & Wilcox.L.E. (1979). Self –control in chidren ; development of a rating scale. Journal of consulting and cliical psychology.47.1020-1029.
Dupaul,.G. Y,.Stoner, G. (2003). ADHD in the schools assessment 8 intervention strategies. New York: Guilford Press.
Dinkmeyer, D. & Dreikurs, R. (2000). Encouraging children to learn. Brunnr- Routledge.
Evans. T.D (2005). The tools of encouragement.the international child and youth care network.Issue.
Erhardt, D., Baker, B. (1999). The effects of behavioral parent training on families with young hyperactive children. Journal of Behavioral the exp psychiatry, 21, 121-132.
Edmund J.S., Sonuga, B, Margaret, T., David D. & Cathy Laver – B. (2004). Parent training for attention deficit / hyperactivity disorder. Is it as effective when delivered as routine rather than as specialist care ? British journal of clinical psychology.
Goldstein. S., & Goldstein. M. (1999). Managing ADHD in children. NY.
Nathan,W. A. (2002). Integrated multimodal therapy of children with ADHD. Bullmeninger Clinical, 66, 283-312.
MTA Cooperative Group (1999). A 14-month randomized clinic trial of treatment strategies for ADHD. Archives of General Psychiatry,55, 1073 -86.l
Mosak. H., Maniacci. M. (1999). 'Aprimer of adlerion psychology. 'Brunnermuzel publishing.
Harway. M. (2005). Handbook of couples therapy’. John wiley 8sons.inc.
Sanders M.R. (1999). Triple p.positive parenting program;Towards an empirically validated multi level parenting and family support sterategy for the prevention of behavior and emotional problems in children. clin child.
Fional.Sanders H., Sanders M.R.A. (2002). lity study of enhanced group triple p –positive parenting program for parents of children with ADHD. Journal of behavior chang of Queens land university, Australia.
Taylor. J F. (1990). Helping your hyperactive child from effective treatments and developing discipline and self –esteem to helping your family adjustment. NY.
Weiss.M.Weiss.G(2002). Attention.deficit hyperactivity disorder. In M.Lewis.2002.child 8 Adolecent psychiatry. USA.
Sanders.M.R.(2005). Prevention of child behavioral problems through universal implementation of a group behavioral family intervention, prev.
Wattes.R. & Pietrzak.D. (2000). Adlerian 'encouragement 'and the therapeutic process of solutin brief theraphy. Journal of counseling and development. vol.11.no. 2 pp.139 -147.
Teeter. P A (1999). Interventions for ADHD. NY.Guilford press.