دربارۀ تبیین تاریخی 1

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

مجید اکبری ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1386/05/23 تاریخ پذیرش : 1386/06/28 تاریخ انتشار : 1386/06/01

کلید واژه: تبیین, تبیین تاریخی, الگوهای تبیین, فهمِ تاریخی, عینیت,

چکیده مقاله :

تبیین پاسخ به پرسش از چرایی یک پدیده یا رویداد است ، همان گونه کهتوصیف پاسخ به پرسش از چگونگی آن است . الگوهای اصلی در تبیین علمی دوالگویِ قیاسی -قانون وار و استقرائی -آماری بوده اند. الگوهای دیگری نیز به عنوانمکمل یا جانشین این دو الگو معرفی شده اند که در بهترین حالت بهبود یافته ویا اصلاح شدۀ آن دو به شمار می آیند. جدانگری توضیح در علوم طبیعی براساس تبیین و علوم انسانی بر اساس فهم در هم نهاده ای از تبیین و فهم کهپوپر پیشنهاد می کند، برطرف شدنی است . عینیت مطلوب در تبیین علمی، وهمچنین تبیین تاریخی، نیز می تواند به کمک راه حل پوپر حفظ شود . این راهحل تعریف تازه ای از عینیت را براساس رهیافت نقدی پیش می نهد.

چکیده انگلیسی:

An explanation is an answer to why-question as a description is an answer tohow-question. In the beginning of 20 century, a few philosophers of science,and philosophers of history too, believed that all scientists (and historians)must similarly explain the phenomena and (historical) events. D-N Modeland I-S Model have been introduced by philosophers and scientists duringthe four decade discussions. Moreover, the positivistic approach maintainsthat the explanations preserve the objectivity. Some philosophers, incontrast, argue that the early definition of objectivity isn't exact and rigorous.It is, here, claimed that Popper's view in which the objectivity is not a singlescientist's work but the critical debates and cooperative competitions amongthe scientists and philosophers, is the best proposal.