تحلیل سبک روایتگری اعتضادالسلطنه در اکسیرالتواریخ
محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامیمحبوبه طاهری 1 * , عباس سرافرازی 2 , محمد باغستانی کوزه گر 3 , اردشیر اسدبیگی 4 , محمدنبی سلیم 5
1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاداسلامی مشهدومربی دانشگاه آزاداسلامی مشهدوموسسه آموزش عالی خراسان ،اقبال لاهوری وخاوران
2 - دانشیارگروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد
3 - عضو هینت علمی پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی
4 - استادیار، گروه تاریخ و تمدّن ملل اسلامی دانشکده الهیات ومعارف اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران
5 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد شاهرود
کلید واژه: اعتضادالسلطنه, اکسیرالتواریخ, تاریخنگاری دوره قاجار, روایتگری تاریخ,
چکیده مقاله :
بررسی سبک روایتگری در منابع تاریخی از بایسته ترین نکات در تاریخ نگاری است که موجب شناخت بخش های سازنده یک اثر نظیر دیدگاه، ساختار زبانی، تکنیک های روایی و پرداخت هنری می شود. تحلیل سبک روایتگری در برخی از آثار تاریخی دوره قاجار نیزمی تواند به درک تاریخ نگری مورخان قاجار یاری رساند، زیرا نویسندگان آن آثار به مثابه راوی، با به کارگیری عناصر روایی ویژه، ضمن بیان رخ دادهای تاریخی کارکرد نهاد قدرت را به تصویر کشیده اند. پژوهش حاضربا روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که ویژگی های روایت پردازانه اکسیرالتواریخ نوشته علیقلی میرزااعتضادالسلطنه درجهت نمایش تأثیرات متقابل شرایط اجتماعی- سیاسی و شخصیت های تاریخی، تا چه اندازه این اثر را در بین آثار تاریخ نگارانه دوره قاجار متمایز ساخته است؟ با توجه به ضرورت بررسی عناصر درون متنی و عوامل مرتبط با خاستگاه و شرایط اجتماعی راوی، تبیین روایتگری نویسنده نشان می دهد که روایت پردازی او با رویکرد روایت خطی به تاریخ، برخاسته از فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی عصر خود از یک سو و ساختار اجتماعی و نحوه ادراک تاریخی مؤلف ازسویی دیگر بوده است. هم چنین، ساختار روایت با استفاده از زبان گزارشگرانه و زیباشناختی به گونه ای شکل گرفته که با رمزگشایی روایت های اثر، می توان به تأثیر قدرت بر زبان روایت تاریخی در عصر قاجار پی برد.
The Examining the style of narration in historical sources is one of the most important points in historiography and causes the recognition of the constituent parts of a work such as perspective, linguistic structure, narrative techniques and art. The book Iksir Al-Tawārīkh by I’tizād Al-Saltana, as a work in which the author, as a narrator, depicts historical events while expressing the function of the institution of power, using special narrative elements, can help to understand Qajar historiography. The present research is based on the hypothesis that due to some narrative features of the book Iksir Al-Tawārīkh how does make it as an outstanding work by showing the interaction of social and political conditions and historical figures. The author's narrative style is originated from the political, social, cultural and literary atmosphere of his time and he turned to historical events with a linear narrative and the historical characters are in accordance with social structure and way of thinking. Also, the structure of the narrative is formed by using reporting and aesthetic language, and as a result, by deciphering the narratives, one can understand the effect of power on the language of the historical narrative of the Qajar period