بررسی و اقدامات پیامدهای مدرنیزاسیون و ایحاد هویت ملی نوین در دوره پهلوی اول

حجت عباسی ترکی ¹ ( واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران. )
منیره کاظمی راشد ² ( واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران. )
محمد تقی امامی خویی ³ ( واحد شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران. )

تاریخ ارسال : 1400/02/01 تاریخ تایید : 1400/06/31

کلید واژه: "ناسیونالیسم", "دولت مدرن", "ملیت", "قوم‌گرایی",

چکیده مقاله :

از نیمه دوم سده نوزدهم به این سو، تجدد و جوانب مختلف آن مانند دولت مدرن و هویت ملی عمده ترین مسئله مورد بحث روشنفکران ایرانی بوده است. در این پژوهش تجدد و نوخواهی و نیز خاستگاه ایدئولوژیک و تاریخی ناسیونالیسم ایرانی در دوره پس از مشروطیت و تغییر سلطنت قاجار مورد بررسی قرار گرفته است. شورش ها و بحران های داخلی و مداخلات بی امان خارجی در کشور، روشنفکران سرخورده از مشروطیت را که به دنبال رهیافتی نوین جهت خروج از بن بست بودند به این نتیجه رساند که باید سعادت توده ای از مردم را بدون مشارکت آنها درفرایند سیاسی و اجتماعی تامین کرد. تفکر بنیادین که در این دوره شکل گرفت در حقیقت انعکاسی از اوضاع مملو از هرج و مرج آن زمان بود که از سویی به دنبال تشکیل دولت مقتدر مرکزی بود که بتواند اوضاع آشفته را پایان بخشد و از سویی دیگر رواج ناسیونالیسم بود که بتواند دلبستگی های دیرین مذهبی، طایفه ای، قومی و محلی را از میان برداشته و جای آن را به هویت ملی بسپارد. با توجه به این توضیحات، مساله اصلی در پژوهش حاضر، بررسی محفل های پرنفوذ روشنفکری و چهره های شاخص این نحله های فکری است که از طریق ملت سازی به دنیال ایجاد یکپارچگی ملی اقوام ساکن ایران بودند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که انکار وجود اقوام گوناگون، باعث بیگانگی گروه های قومی و منازعات در بزنگاه های سیاسی گردید که حوادث دهه 1320 در آذربایجان و کردستان از تبعات آن بود.

چکیده انگلیسی :

Since the second half of the nineteenth century, modernity and its various aspects, such as the modern state and national identity, have been the main issue discussed by Iranian elites. In this study, the modernity and ideological and historical origins of Iranian nationalism in the post-constitutional period and the change of Qajar monarchy have been studied. Internal riots and crises and relentless foreign intervention in the country have led constitutionalist intellectuals seeking a new approach to breaking the deadlock to ensure the well-being of the masses without their participation in the political and social process. The fundamental thinking that emerged during this period was in fact a reflection of the chaotic situation of the time, which on the one hand sought to form a powerful central government that could end the turmoil, and on the other hand the prevalence of nationalism that could end long-standing attachments. Eliminate religious, sectarian, ethnic and local and replace it with national identity. The main issue in this research is the study of influential intellectual circles and prominent figures of these schools of thought, which sought to create national unity among the ethnic groups living in Iran through nation-building. Examination of the data shows that the creation of a homogeneous society and one language endangers the basis of national unity, and on the other hand, the recognition of different ethnic groups, unites all political and ethnic groups and leads to political and social development.