ارزیابی اثرات آنتی اکسیدانی اسانس گیاه مرزه زراعی در روغن کلزا و روغن ماهی کیلکا
محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی
بهاره امینی
1
,
جواد کرامت
2
,
محمد حجت الاسلامی
3
,
مهشید جهادی
4
,
کیوان محمودیان
5
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
2 - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
3 - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
4 - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد خوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
5 - دانش آموخته کارشناسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، واحد خوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
کلید واژه: : ترکیبات فنولیک, روغن ماهی کیلکا, روغن کلزا, رنسیمت, مرزه زراعی,
چکیده مقاله :
مقدمه: امروزه، تمایل مصرف‌کنندگان به مصرف غذاهایی با ارزش تغذیه‌ای بالا و عاری از مواد شیمیایی افزودنی افزایش پیدا کرده است. در همین زمینه تلاش‌های متعددی برای یافتن آنتی اکسیدان‌های طبیعی از منابع گیاهی صورت گرفته است. اسانس مرزه، مایعی بی رنگ یا متمایل به زرد است. این اسانس حاوی ترکیبات فنلی نظیر کارواکرول، سیمول و تیمول است و خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی بالایی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی میزان ترکیبات فنولیک موجود در اسانس مرزه زراعی به عنوان منبع ترکیبات آنتی اکسیدانی طبیعی و هم چنین تعیین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات استخراج شده در روغن کلزا و ماهی کیلکا بود. مواد و روش‌ها: ابتدا گیاه مرزه زراعی جمع‌آوری و سپس در سایه خشک شد. اسانس گیاه با استفاده از روش کلونجر استخراج و توسط دستگاهGC/ MS تجزیه و شناسایی شد. سپس میزان کل ترکیبات فنولیکی موجود در آن با استفاده از روش فولین سیوکالتو سنجیده شد. اثرات آنتی‌اکسیدانی غلظت های 05/0%، 1/0%، 2/0% و 3/0% اسانس مرزه زراعی در مقایسه با نمونه شاهد و آنتی‌اکسیدان مصنوعی بوتیل‌هیدروکسی‌آنیزول (02/0%) و با ارزیابی شاخص‌های پراکسید، تیوباربیتوریک اسید و آزمون رنسیمت در روغن کلزا و ماهی کیلکا مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: کارواکرول، گاما ترپینن، آلفا ترپینن و پاراسیمن به عنوان ترکیبات اصلی تشکیل دهنده اسانس مرزه زراعی شناسایی شدند. میزان کل ترکیبات فنولیک موجود در اسانس مرزه زراعی 279/0±739/0 میلی‌گرم گالیک اسید/میلی‌لیتر تعیین شد. اسانس مرزه زراعی در سطح غلظت 3/0% بهترین اثر آنتی اکسیدانی را در جلوگیری از افزایش شاخص پراکسید و تیوباربیتوریک اسید نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که اسانس مرزه زراعی یک آنتی اکسیدان طبیعی مناسب و جایگزین خوبی برای آنتی اکسیدان مصنوعی بوتیل هیدروکسی آنیزول جهت پایدارسازی و حفظ کیفیت روغن ماهی و روغن کلزا می باشد.
Introduction: The consumers demand foods with high nutritional value that are free from chemical preservatives.This has led to numerous efforts to find natural antioxidants from herbal resources. Savory essence is a colorless to pale yellow liquid that contains phenolic compounds such as carvacrol, P-cymen and thymol that exhibit anti-oxidative and antimicrobial activities. The aim of this study is to quantify the phenolic compounds present in the essential oil of Satureja hortensis as a source of natural antioxidant and to examine its stabilising effect on colza and anchovy oils. Materials and Methods: The aerial parts of plant was collected, dried and the essential oils was extracted and analysed by GC/MS. Total content of phenolic compounds of the essential oils was determined by Folin-Ciocalteu method. The extracted essential oil was added to canola and anchovy oils at the concentrations of 0.05, 0.1, 0.2 and 0.3% and the antioxidant activities were measured and compared to the control and sample containing BHA. Peroxide value and tiobarbitoric acid value and induction period measurements by Rancimate were used as means to evaluate the antioxidant activities. Results: Carvacrol, gamma-terpinene, alpha-terpinene and p-cymene were determined as the predominant compounds in the extracted essential oil. The total concentration of the phenolic compounds in the extracted oil was 0.739±0.27 mg/ml as Gallic Acid Equivalent .The added essential oil at the concentration of 0.3% exhibited the highest antioxidant activity in canola and anchovy oils. Conclusion: This study has indicated that the application of the natural essential oilsto suitable substances such as canola or anchovy oils in order to improve the stability of the oils and also to replace the synthetic antioxidants is desirable and preferred.