بررسی نقش انواع سرمایه گذاران در شکل گیری حباب رفتاری در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از یک مدل خودرگرسیو برداری

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

محمدرضا مهربان پور ¹ (استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی قم، دانشگاه تهران، ایران)
بهاره عزآبادی ² (دانشجوی دکترا مدیریت مالی، پردیس فارابی قم، دانشگاه تهران، ایران)
شهاب جفاکش کنفگورابی ³ (کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/02/27 تاریخ پذیرش : 1395/04/28 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: حباب رفتاری, دنباله روی روند, استراتژی معکوس, خودرگرسیون برداری,

چکیده مقاله :

مدلهای حباب رفتاری به طور کلی فرض می کنند که سرمایه گذاران حقیقی به عنوان افرادی غیر مطلع و غیر عقلائی، دنباله رو روند بوده و موجب تشکیل حباب می گردند و این در حالی است که سرمایه گذاران حقوقی به عنوان مطلعین، با اتخاذ استراتژی معکوس رفتاری خلاف روند در پیش می گیرند. به منظور آزمون فرض مذکور، در پژوهش حاضر الگوهای رفتاری دو گروه سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی 202 شرکت غیر مالی حاضر در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391 تا 1394 با استفاده از یک مدل خودرگرسیون برداری به صورت روزانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله موید فرض مذکور بوده و نشان داد که سرمایه گذاران حقیقی عامل ایجاد حباب می باشند و سرمایه گذاران حقوقی استراتژی معکوس را در پیش می گیرند. این در حالی است که بررسی معاملات در دوران رونق و رکود بورس تهران نشان دهنده ثبات الگوی رفتاری هر دو گروه است، به گونه ای که سرمایه گذاران حقیقی عمدتا زمینه ساز تشکیل حباب در سهام شرکتهای با اندازه کوچک می باشند.

چکیده انگلیسی:

Behavioral bubble models generally assume that individual investors as uninformed and irrational participants are trend chasers who can generate the bubble. On the contrary, institutional investors as informed group behave against the trend adopting a contrarian strategy. In order to test the above mentioned assumption, the present study considers behavioral models of the two groups of individual and institutional investors of 202 non-financial corporations in the Tehran Stock Exchange during the years of 1391 to 1394 using a Vector Auto-regressive model on a daily basis. The results confirm the assumption which mentioned that Individual investors are the agent of bubbles and institutional investors adopt contrarian strategy and trade against the trend. However, investigation of trades during the uptrend and downtrend of Tehran Stock Exchange suggests the stability of the behavioral pattern of both groups, so that the individual investors often underlie the bubble formation in the stock of small sized corporations.

منابع و مأخذ:

*      اسلامی بیدگلی، غلامرضا و شهریاری، سارا (1386) ." بررسی و آزمون رفتار توده وار سرمایه گذاران با استفاده از انحرافات بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 تا 1384 ". فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی ، شماره 49: 25-44.

*      بدری، احمد و عزآبادی ، بهاره (1394) ."بررسی رفتار معاملاتی و عملکرد معاملاتی انواع سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران ". نشریه تحقیقات مالی ،دوره 17: 21-38.

*      بیابانی، کاظم، خزایی، سعید و افشاریان، امیرحسین (1395) ."آزمون وجود حباب و رفتار انفجاری در بازار سهام ایران ". نشریه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار ، شماره 25 : 111-125.

*      رهنمای رودپشتی،فریدون،معدنچی،مهدی و بابالویان،شهرام(1391)."بررسی کارایی اطلاعاتی و حباب عقلائی قیمت بورس اوراق بهادار تهران و زیربخشهای آن با استفاده از آزمون نسبت واریانس و آزمون پایایی قیمت سود" نشریه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار ، شماره 14:59-75.

*      سعیدی، علی و فرهانیان،محمد (1390). "رفتار توده وار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بورس اوراق بهادار؛ سال چهارم، شماره 16 : 175-198 .

*      شریعت پناهی ، مجید و روغنیان، هانیه (1390) ."مدلی برای شناسایی حباب سفته بازانه در بورس اوراق بهادار تهران ". نشریه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار ، شماره 11 : 145-161.

*      صالح آبادی، علی و دلیریان، هادی (1389). "بررسی حباب قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 9: 61-75.

*      صمدی، سعید، واعظ برزانی، محمد و قاسمی، محمدرضا (1389). "تحلیل رفتاری شکل گیری حباب قیمت در بازار سرمایه" . پژوهشنامه اقتصادی، شماره 4 : 273-297.

*      عباسیان، عزت‌اله و فرزانگان، الهام(1390)."رفتار معامله گران اختلال زا و حباب در بورس اوراق بهادار تهران".تحقیقات اقتصادی ، دوره 46 ، شماره 3 : 133-153.

*      علی پور، سیاوش (1386). " بررسی وجود حبابهای قیمتی عقلائی در بورس اوراق بهادار تهران" .پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی ، دانشگاه مازندران.

*      میرشمسی ، آرش (1378) ."حبابهای عقلائی در بورس اوراق بهادار تهران" .پایان نامه دوره کارشناسی ارشد – دانشگاه شهید بهشتی

*      Abreu,D & Brunnermeier,M (2003), ”Bubbles and Crashes”, Journal of Econometrica, 171,1:173-204.

*      Allen,F & Gorton,G(1993),”Churning Bubbles”,Review of Economic Studies , 60: 813-836.

*      Bange,M.(2000),”Do the Portfolios of Small Investors Reflect Positive Feedback Trading?”,Journal of Financial and Quantitative Analysis,35:239-255.

*      Boyer, B., & L. Zheng) 2009(, "Investor Flows and Stock Market Returns" , Journal of Empirical Finance ,16, 1: 87-100.

*      Bradford,D, Shleifer,A, Summers,L & Waldmann,R (1990),” Noise Trader Risk in Financial Markets”, Journal of Political Economy,98, 4:pp 703-738.

*      Choi,J , Levy,H & Yoo,S(2015),” Are Individual or Institutional Investors the Agents of Bubbles?”, Journal of International Money and Finance, Accepted Manuscript.

*      Goetzmann, W. N., & M. Massa (2002),” Daily Momentum and Contrarian Behavior of Index Fund Investors”, Journal of Financial and Quantitative Analysis ,37: 375-389.

*      Griffin, J.M., Harris, J.H.& Topaloglu, S.(2003),” The Dynamics of Institutional and Individual Trading”, Journal of Finance, 58: 2285-2320.

*      Griffin, J. M., J. H. Harris, T. Shu, & S. Topaloglu (2011), “Who Drove and Burst the Tech Bubble?”, Journal of Finance, 66, 4: 1251-1290.

*      Grinblatt ,M. & Keloharju , M.(2000),”The Investment Behavior and Performance of Various Investor Types: A study of Finland's unique data set”, Journal of  Financial Economics , 55: 43-67.

*      Kaniel, R., G. Saar, & S. Titman)2008(, "Individual Investor Trading and Stock Returns", The Journal of Finance, 63: 273–310.

*      Kumar, A (2009), “Dynamic Style Preferences of Individual Investors and Stock Returns”, Journal of Financial and Quantitative Analysis ,44: 607-640.

*      Lakonishok, J,Shleifer, & R. W. Vishny(1992), “The impact of institutional trading on stock prices”, Journal of Financial economics, 32: 23-43.

*      Mcqueen, G,Torley,S(1994), “Bubbles,Stok Returns,and Duration Dependence”, journal of Finncial and Quantitivf Analysis, 29: 379-401.

*      Nofsinger, J.R. & Sias, R.W.(1999),” Herding and Feedback Trading by Institutional and Individual Investors”, Journal of  Finance, 54: 2263-2295.

*      Phansatan,S, Powell, J, Tanthanongsakkun, S & Treepongkaruna ,S(2012)”Investor Type Trading Behavior and Trade Performance:Evidence from the Thai stock market”, Paciffic Basin finance Journal ,20: 1-23.

*      Shiller,.J, (1989),”Market Volatility”, Cambridge, MA:MIT Press: 251-274