فلسفه تحریم ربا با رویکرد مالی- حسابداری

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

مهدی عرب‌صالحی ¹ , علی رحیمی باغی ²

1 - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه حسابداری دانشگاه اصفهان
2 - دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1394/10/29 تاریخ پذیرش : 1395/02/10 تاریخ انتشار : 1396/01/01

کلید واژه: ربا, نرخ بهره ثابت, سرمایه گذاری در بازار سرمایه, الگوی قیمت گذاری دارایی های سر,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش بررسی یکی از اثرات زیان بار اقتصادی ربا، با رویکردی مالی- حسابداری می باشد. از این‌رو، پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا پدیده ربا می تواند دارای اثرات زیانبار اقتصادی باشد یا خیر؟ در این پژوهش به شیوه ای قیاسی، اثر منفی ربا بر حجم سرمایه گذاری با رویکردی مالی-حسابداری مورد بررسی قرار گرفته است؛ به این ترتیب که با رویکردی قیاسی در قالب مدلهای مالی، شامل؛ الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، نظریه پرتفوی بهینه اثرات زیان بار(اقتصادی) ربا تشریح و سپس در قالب روشهای مختلف ارزیابی طرح های سرمایه گذاری، مانند خالص ارزش فعلی، دوره بازگشت تنزیلی و نرخ بازده داخلی، اثرات منفی آن بر حجم سرمایه گذاری تبیین شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که نرخ بهره ثابت(بدون ریسک) به عنوان جایگزینی برای ربا،موجب کاهش حجم سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه و به تبع آن افزایش بیکاری در جامعه می شود.

چکیده انگلیسی:

Therefore, the present study seeks to find an answer to the question that whether riba phenomenon have harmful effects economic or not? In this research, with deductive manner, the negative impact of riba on the volume of investment with the financial-accounting approach is studied; Such that, with the deductive approach, in the form of financial models, including; the Capital asset pricing model and optimal portfolio theory, economic hurmful effects of riba will be described. Then in the investment project assessment methods, such as net present value, discounted payback period and internal rate of return, the negative effects on the volume of investment will be explained. The results show that, the fixed interest rate (risk-free) as an alternative to riba, thereby reducing the volume of investments in the capital markets and the consequent increase in unemployment

منابع و مأخذ:

*      قرآن مجید.

*      باصری، بیژن (1382)، «بررسی تاثیر تغییر نرخ سود سپرده‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره 27.

*      پورفرج، علیرضا (1385)،« روش دستیابی به رشد پایدار با حذف بهره در الگوی پولی اسلامی»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی سال ششم، شماره3.

*      توتونچیان، ایرج (1379)، پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه داری، تهران: توانگران.

*      تهرانی، رضا (1389)،مدیریت مالی، تهران: نگاه دانش، چاپ هفتم.

*      دستغیب شیرازی، سید عبدالحسین (1385)، گناهان کبیره، چاپ ششم. جلداول، تهران: انتشارات جهان.

*      صمصامی، حسین و توکلی، امیرحسین (1391)، «اثر اجرای بانکداری بدون ربا بر سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و تورم در ایران»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال سوم، شماره 2.

*      طباطبایی، سیدمحمد (1394)، «المیزان فی تفسیر قرآن»، مشاهده شده در تاریخ 15/02/1394،تارنمای:ttp://elib.anhar.ir/zpageview.asp?id=231

*      کاویانی، زهرا (1390)، «رابطه متقابل نرخ سود و سرمایه‌گذاری»، مشاهده شده در تاریخ 08/02/94،تارنمای:http://www.donya-e-eqtesad.com/news/650072/

*      کهف، منذر (1376)، مقدمه‌ای ‌براقتصاد اسلامی، ترجمة ‌عباس‌عرب‌مازار، تهران: سازمان‌ برنامه ‌و بودجه.

*      گروه بازار پول،(1394)،«تجربه 5 کشور در تعیین نرخ بهره»، مشاهده شده در تاریخ 08/02/94، تارنمای:http://www.donya-e-eqtesad.com/news/876326

*      مطهری، مرتضی(1394)، مجموعه آثار شهید مطهری، جلدبیستم، مشاهده شده در تاریخ 10/02/1394، تارنمای: http://mortezamotahari.com/FA/Sadra.html

*      نمازی، محمد(1382)،« نقش پژوهشهای کیفی درعلوم انسانی»، مجله جغرافیا وتوسعه، شماره1.

*      واتز، راس الد و زیمرمن، جرالد ال(1986)، تئوری اثباتی حسابداری، ترجمه علی پارسائیان، تهران: ترمه، چاپ دوم.

*      Edward J. McKenna and Diane C. Zannoni (1990),”The Relation between the Rate of Interest and Investment in

*      Postkeynesian and Neo-Ricardian Analysis “,Eastern Economic Journal ,Vol. 16, No. 2 .Published by: Palgrave Macmillan Journals Stable URL: http://www.jstor.org/stable/40325288.

*      Hansen, Bruce E and Ananth Seshadri (2013). “Uncovering the Relationship between Real Interest Rates and Economic Growth.” Ann Arbor MI: University of Michigan Retirement Research Center (MRRC) Working Paper. http://www.mrrc.isr.umich.edu/publications/papers/pdf/wp303.pdf

*      Herman J. Bierens and Lourens, Broersma(1993),”The relation between unemployment and interest rate”, Econometric Reviews,Volume 12, Issue 2