طراحی و اعتباریابی مدل کنترل ریسک رفتاری مبتنی بر ارتقاء دانش مالی سهامداران در بازار بورس اوراق بهادار تهران

طراحی و اعتباریابی مدل کنترل ریسک رفتاری مبتنی بر ارتقاء دانش مالی سهامداران در بازار بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

شریف ظاهری ¹ , عسگر پاک مرام ^{2 *} , سعید جبارزاده کنگرلوئی ³ , جمال بحری ثالث ⁴

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، واحد ارومیه،دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه ،ایران
2 - دانشیار حسابداری،گروه حسابداری،واحد ارومیه،دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه،ایران (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار، گروه آموزشی حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ارومیه، ایران

تاریخ دریافت : 1403/01/13 تاریخ پذیرش : 1403/03/01 تاریخ انتشار : 1404/04/31

کلید واژه: دانش مالی, کنترل ریسک, رفتاری, بورس,

چکیده مقاله :

مقاله حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی مدل کنترل ریسک رفتاری مبتنی بر ارتقاء دانش مالی سهامداران در بازار بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. از لحاظ رویکرد پژوهش، روش آمیخته به طور ویژه روش نظریه¬ی داده بنیاد و روش آزمون همبستگی و معادلات ساختاری بکار برده شده است. ابتدا محقق نسبت به تهیه پروتکل مصاحبه بر اساس ابعاد و مؤلفه¬های به دست آمده از مبانی نظری و پیشینه¬ی تحقیق اقدام نمود و سپس از طریق روش نظریه¬ی داده بنیاد، نسبت به مصاحبه با 10 نفر از اساتید حوزه¬ی رفتارشناسی سهامداران در بازار بورس اوراق بهادار تهران که به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند، اقدام نمود و سپس توسط پرسشنامه و توزیع آن بین 296 نفر از سهامداران و سرمایه گذاران در بازار بورس اوراق بهادار تهران، نسبت به اعتبارسنجی مدل پیشنهادی اقدام گردید. محقق با استفاده از روش معادلات ساختاری نسبت به برازش مدل پیشنهادی اقدام نمود که تمای شاخص¬های ارائه شده، نشان از برازش مطلوب مدل داشت؛ در انتها، پیشنهادهای کاربردی به منظور به کارگیری در شرکت¬ها و کارگزاری¬های بورس اوراق بهادار ارائه گردید

چکیده انگلیسی:

This article is designed and validated the behavioral risk control model based on the improvement of shareholders' financial knowledge in the Tehran Stock Exchange market. In terms of the research approach, the mixed method has been used, especially the foundational data theory method and the correlation test method and structural equations. First, the researcher prepared an interview protocol based on the dimensions and components obtained from the theoretical foundations and background of the research, and then through the data theory method of the foundation, he interviewed 10 professors in the field of behavioral sciences. The shareholders in the Tehran Stock Exchange market, who were purposefully selected until reaching theoretical saturation, took action and then the validation of the proposed model was carried out by means of a questionnaire and its distribution among 296 shareholders and investors in the Tehran Stock Exchange market. . The researcher used the method of structural equations to fit the proposed model. At the end, practical suggestions were presented for use in stock exchange companies and brokerages.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی لیفشاگرد، ع.، پاکیزه، ک.، و رئیسی فر، ک. (1398). بررسی تأثیر شخصیت سرمایه‌گذاران بر عملکرد سرمایه‌گذاری آنها با نقش میانجی سوگیری‌های اکتشافی. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار , 12 (42), 107-128
آسیابی, لیلا, رحیم زاده, اشکان, فلیحی, نعمت, و رجایی, یدالله. (1400). انتخاب سبد دارایی سهام مبتنی بر روش‌ اقتصاد رفتاری ( مورد مطالعه بازار بورس تهران) Selection of Stock Asset Portfolio Based on Behavioral Economics Method: A Case Study of Tehran Stock Exchange. اقتصاد مالی, 15(55), 155-190.
باحقیقت, الهام, & اسماعیل زاده مقری, علی. (1400). تأثیر رفتار احساسی سرمایه‌گذاران با نقش تعدیلگر اعتماد عمومی بر قیمت سهام The Effect of Investors' Emotional Behavior with the Moderating Role of Public Confidence in Stock Prices. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 13(51), 21-40.
برابری، محمد. رضا، اکبری.(1398). بررسی متغیرهای تأثیرگذار در حوزه مالی رفتاری. پایان نامه کارشناسی، دانشگاه تهران.
برزگری خانقاه, جمال, حجازی, رضوان, & رضا زاده, فرزانه. (1396). اثر پوشش رسانه‌ای بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بازار سهام. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 9(33), 107-124.
بشیری منش, نازنین, & شهنازی, حسین. (1401). تاثیر تورش‏های رفتاری سرمایه‏گذاران و مدیران بر حباب قیمتی سهام در بازار سرمایه ایران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار, 15(53), 15-32.
جباری خوزانی, آرزو, صالحی, اله کرم, کعب عمیر, احمد, & زرین جوی الوار, سهیلا. (1401). طراحی الگوی تورش رفتاری سرمایه‌گذاران با تحلیل تم و رویکرد ساختاری تفسیری - دلفی فازی. پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری, 3(9), 106-73
چاوشی, سیدکاظم, & فلاطون نژاد, فرشید. (1396). ارائه مدل تحلیلیِ رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری, 6(23), 105-128.
دادار, ام البنین, & جعفری, سیده محبوبه. (1399). بررسی تاثیر رفتار احساسی سرمایه‌گذاران و سهام شناور آزاد بر بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM). دانش سرمایه‌گذاری, 9(34), 317-331.
دانشی, یعقوب, & اسماعیل زاده, علی. (1401). تأثیر کیفیت سیستم مدیریت ریسک سازمانی و ویژگی‌های کمیته حسابرسی بر شهرت شرکت‌. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 14(54), 207-232.
راکی، م.، مهرآرا، م.، عباسی نژاد، ح.، و سوری، ع. (1399). مدل‌سازی اثر تعصب زیان‌گریز بر نرخ بازده و پویایی قیمت سهام (کاربرد مدل‌سازی مبتنی بر عامل در امور مالی رفتاری). دانش مالی تحلیل اوراق بهادار , 13 (45), 165-180.
زنجیردار, مجید, موسوی, رضا, و صابری, مریم. (1392). تبیین عوامل رفتاری انسان در انتخاب پرتفوی بهینه درمقایسه با مالی استاندارد. دانش سرمایه‌گذاری, 3(9), 207-222.
سعادت زاده حصار, بهزاد, عبدی, رسول, محمدزاده سالطه, حیدر, & نریمانی, محمد. (1400). بررسی ارتباط سوگیری شناختی در رفتار سرمایه گذاران با واسطه نوسانات قیمت سهام Studying the cognitive bias in investors' behavior for stock price fluctuations. اقتصاد مالی, 15(56), 303-320
سیدیان منیرسادات., زنجیردار مجید., & رفیعی نوید. (1398). تأثیر تمایلات سرمایه گذار و محدودیت آربیتراژ بر بازده پرتفوی در سطوح مختلف وجه نقد مازاد. نشریه علمی رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت و حسابداری, 3(9), 263-282.
شکری زاده، حمید رضا، مظاهری، مهدی. (1401). ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﺳﻮاد ﻣﺎﻟﯽ و داﻧﺶ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاران ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار. کنفرانس بین المللی مدیریت و صنعت. 70 – 76.
عارف منش, زهره, رامشه, منیژه, & شکوهی, حامد. (1401). رابطه بین مدیریت ریسک سازمانی و عملکرد شرکت با نقش مزیت رقابتی و سواد مالی. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 14(54), 79-100.
عباسی موصلو، خلیل سارنج، تهرانی، ندیری. (1398). بررسی رابطه معامله گری اخلالی و بازده سهم در بازار سهام ایران. نشریه چشم انداز مدیریت مالی، 9(25)، 77 -99.