بررسی درستی عملکرد آزمايشگاه‌ها در اندازه‌گیری آفلاتوكسين‌ها در مواد غذایی
Maryam Jalili
1
(
Standard research Institute
Faculty of Health and Nutrition, Lorestan university of Medical Science, Lorestan,
)
الهام هاشمی شاد
2
(
2مدير فني مرکز آزمون مهارت، پژوهشکده ارزیابی کیفیت و سامانه های مدیریت، پژوهشگاه استاندارد، کرج، البرز، ایران
)
کلید واژه: آزمون مهارت, آفلاتوكسين‌ها, آزمایشگاههای مواد غذایی, درستی عملکرد,
چکیده مقاله :
درستی عملکرد آزمایشگاه (دقت و صحت) در اندازه گیری سموم مواد غذایی به ویژه آفلاتوکسین ها (با توجه به اهمیت آنها در سلامتی انسان)، اهمیت زیادی دارد. اجرای آزمون مهارت روشی معتبر برای ارزیابی درستی نتایج آزمايشگاه‌ها، می باشد، که توسط یک نهاد بی طرف انجام مي‌شود.
به منظور بررسي درستي عملكرد آزمايشگاه‌ها در اندازه گيري آفلاتوكسين ها، با استفاده از نمونه آرد ذرت، که به طور طبیعی به آفلاتوكسين‌های B1, B2, G1, G2 آلوده بود، یک آزمون مهارت برای آزمایشگاههای فعال در سراسر کشور برگزار شد. نمونه های همگن و پایدار آرد ذرت آلوده به آفلاتوکسین ها به آزمایشگاههای متقاضی در سراسر کشور ارسال شد. مقدار آفلاتوكسين‌ها در نمونه (Av) و انحراف استاندارد آزمون مهارت (σpt) بر اساس نتایج آزمايشگاه‌های مشارکت کننده تعیین و برای ارزیابی درستی نتایج آزمايشگاه‌ها از آماره عملکرد Z استفاده شد.
نتايج نشان داد بر اساس نمره z، از بین 26 آزمایشگاه که در آزمون مشارکت نموده بودند، تعداد 22 آزمایشگاه (85درصد) در اندازه گیری آفلاتوکسین B1 عملکرد رضایت بخش داشته ونتایج آنها قابل قبول بود و 4 آزمایشگاه عملکرد غيرقابل قبول داشته و نتایج آنها غیر قابل اعتماد بود. برای آفلاتوکسین های B2 و G1، به ترتيب تعداد 23 (89 درصد) و 20 آزمایشگاه (77 درصد) عملکرد رضایت بخش داشتند.
اين بررسي نشان داد که علیرغم وجود تجهیزات کافی در آزمایشگاهها، یکی از مهمترین نقاط ضعف آنها عدم اشراف کافی اپراتورها به نحوه اجرای صحیح روش اندازه گیری آفلاتوكسين‌ها مي‌باشد.
چکیده انگلیسی :
The accuracy (precision and truness) of laboratory performance in measuring food toxins, especially aflatoxins (given their importance to human health), is of great importance. Conducting a proficiency test is a valid method for assessing the accuracy of laboratory results, which is carried out by an impartial body.
To evaluate the accuracy of laboratories in measuring aflatoxins, a proficiency test (PT) was conducted. The assigned value (Av) of aflatoxins in the sample and the standard deviation of PT (σpt) were determined based on the consensus values from participant results, and Z score was applied to evaluate and compare the performance of laboratories.
The results showed that 22 (85%) out of 26 participant laboratories, were considered acceptable in measuring B1 and 4 laboratories were considered to be unacceptable (action signal). For B2 and G1 toxins, out of 25 participant laboratories, 22 (88%) and 19 laboratories (76%) had acceptable performance, respectively. The highest percentage of unacceptable results was observed in the measurement of aflatoxin B1.
The current study showed that the laboratories are equipped with high tech instruments however, the lack of thechnical knowledge among operators is significant.
1) Achaglinkame, M.A., Opoku, N., and Amagloh, F.K. (2018). Aflatoxin contamination in cereals and legumes to reconsider usage as complementary food ingredients for Ghanaian infants: A review. J Nutr Intery Metabolism, 10 (2017), 1-7.
2) Liu, J., Sun, L., Zhang, N., Zhang, J., Guo, J., Li, C., and Rajput, S.A. (2016). Effects of nutrients in substrates of different grains on aflatoxin B1 production by Aspergillus flavus. Bio Med Res Int., 2016:1-10.
3) Hsieh, D., and Wong, J.J. (1994). Pharmacokinetics and Excretion of Aflatoxins. The Toxicology of Aflatoxins: Human Health, Veterinary and Agricultural Significance. Eaton DL and Groopman J. New York, Academic Press.
4) Jarvis, B., (2014). Proficiency Testing Schemes - A European Perspective. In: Batt,C.A., Tortorello, M.L. (Eds.), Encyclopedia of Food Microbiology, vol 3. Elsevier Ltd, Academic Press, pp. 226–231.
5) Massih, A. M., Planchon, V., Polet, M., Dierick, K., and Mahillon, J. (2016). Analytical performances of food microbiology laboratories - critical analysis of 7 years of proficiency testing results. J Appl Microbiol. 120(2): 346-54. doi: 10.1111/jam.13009.
6) ISOIEC 17043, (2010). Conformity assessment – General requirements for proficiency testing.
7) Belk, W.P., and Sunderman, F.W. (1947). A survey of the accuracy of chemical analyses in clinical laboratories. Am J Clin Pathol, 17, 853–861.
8) Sunderman, F.W. (1992). The history of proficiency testing/quality control.Clin Chem., 38, 1205–1209.
9) Heyden, Y.V., and Smeyers-Verbeke, J. (2007). Set-up and evaluation of inter-laboratory studies (Review).J Chromatogr A, 1158, 158–167.
10) Christophe, J. A., and Carlier, V., (2002). French Laboratory Proficiency Testing Program for Food Microbiology, J AOAC Inter., 85(4), 952-9.
11) Medina-Pastor, P., Fernández-Alba, A. R., Andersson, A., and Rodríguez, C. (2010). European Commission proficiency tests for pesticide residues in fruits and vegetables. TrAC Trends in Analytical Chemistry. 29. 70-83. 10.1016/j.trac.2009.11.001.)
12) Key, P.E., Patey, A.L., Rowling, S., Wilbourn, A., and Worner, F.M. (1997). International proficiency testing of analytical laboratories for foods and feeds from 1990 to 1996: The experiences of the United Kingdom food analysis performance assessment scheme. J. AOAC, 80, 895-899.
13) Weigert, P., Gilbert, J., Patey, A.L., Key, P., Wood, R. and Barylko-Pikielna, N. 1997. Analytical quality assurance for the WHO GEMS/Food-EURO programme - results of 1993/94 laboratory proficiency testing. J Food Add Contam., 14, 399-410.
14) ISO/IEC 17025, (2005). General requirements for the competence of testing and calibration laboratories.
15) ISIRI 6872, (2011). Food and feed stuffs Determination of aflatoxins BandG by HPLC method using immunoaffinity column cleanup-Test method. [In Persian]
16) ISOIEC 13528, (2005). Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisons
17) Herrman, T.J., Hoffmann, V., Muiruri, A., and Mccormick, C. (2020). Aflatoxin Proficiency Testing and Control in Kenya. J Food Prot., 83 (1), 142–146. https://doi.org/10.4315/0362-028X.JFP-19-292
18) EC 401, (2006). Commission Regulation (EC) No 401/2006. laying down the methods of sampling and analysis for the official control of the levels of mycotoxins in foodstuffs.
19) Vongbuddhapitak, A., Trucksess, M.W., Atisook, K., Suprasert, D., and Horwitz, W. (1992). Laboratory proficiency testing of aflatoxins in corn and peanuts--a cooperative project between Thailand and the United States. J AOAC Int., 82(2), 259-263.
20) Bao, L., Bao, Z., Zhang, Y., Liang C., Lu N., Liu, X., Jin, Y., Jun Ze, P., Ge, M., and Tian, L. (2009). Aflatoxin testing in peanuts: a proficiency assessment scheme for Chinese analytic laboratories. J AOAC Int., 92(2), 481-486.
21) Bouten, K., Cubero-Leon, E., Breidbach, A., Mischke, C., and Stroka, J. (2016). Report on the 2016 Proficiency Test of the European Union Reference Laboratory for Mycotoxins for the network of National Reference Laboratories: Determination of aflatoxin B1 in defatted peanut powder, EUR 28740 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg, ISBN 978-92-79-72215-8.